خان:

روضه خوان؛ مصیبت را سوزناک می خواند. حاضران؛ دست ها را مثلِ چتری چسبانده بودند به پیشانی طوری که روی چشم ها سایه افتاده بود. نمی دانم چرا هر کاری می کردم؛ گریه ام نمی گرفت!  

شیخ جَوَر می گفت: "هر که بر مصیبتِ آقا نگرید؛ به بیماریِ قساوتِ قلب مبتلا گشته است!" بارها از او شنیده بودم که: "با هر گناه، رویِ قلب که چون پرده یِ سفیدی است؛ یک لَک می افتد. با هر معصیت؛ لکّه ها بیش تر و بیش تر می شود. قلب؛ خال خالی و گل باقالی می شود و در آخر؛ بدل به سیاه چادری می شود که اشعه یِ تیزِ  آفتاب نیز نمی تواند آن را روشن کند!!!

قلبِ من سنگ شده بود کَانّه آن دو دختر که به امام زاده یِ ده بی ادبی کرده بودند و سنگ شده بودند!!! شیخ جَوَر مرتب آن دو تخته سنگ(مجسمه دو دختر!!!) را به عنوان آیینه یِ عبرت و نمادِ بی اعتنایی به شرعِ مقدس، تویِ صورتِ مردم ده می کوبید و هر روز و هر شب آن را پیش چشمانشان می آورد.

مردمِ ده برای استغفار از این ذنبِ لایغفر، خود را به آب و آتش می زدند تا این لکّه یِ ننگ را از دامانِ روستا بردارند. تا جَوَر  می گفت: " کن." همه خود را پرتاب می کردند تا "فیکون" کنند.
محمدو  می گفت: "چه حکم یزدان، چه فرمانِ جَوَر!!!!"
 
چند بار شیطان را لعن و نفرین کردم شاید این افکارِ کریه از ذهن من بیفتد؛ افاقه نکرد. بدتر این که؛ وقتی میش کریم- پیرمردی که چهار زن اختیار کرده بود و در به در دنبال پنجمی بود- می گریست؛ انگار غش غش می خندید و شُشِ آدم را بیش تر قلقلک می داد  که هِرُّ و هِرّ بخندد تا بگرید.

محمدو آهسته می گفت: "میش کریم بیش تر به حالِ زارِ خودش می گرید که در این سالِ قحط، باید شکمِ یک دو جین آدم را سیر کند و آخ هم نگوید..."

عطسه های کج و پی در پیِ "الله قلی" هم قوزِ بالا قوز  بود. یک جوری عطسه می زد انگار جدول ضربِ خانه یِ هفت را در هشت هجّی می کرد.

 محمدو دستش را گذاشته بود روی تمامِ پیشانی اش و سرش را هُل داده بود میان زانوها. شاید می خندید، شاید هم...خودش می گفت:"عطسه های "آلَو" هر ننه قمری را می خنداند چه رسد به من که چیلم سُست است و به تَرَکِ دیوار هم خنده ام می گیرد."

در همین اثنا، در باز شد و عبدَلی وارد مجلسِ روضه شد. وقتی حرف می زد، زبانش می گرفت. با هر لکنت، پایش را  نیز محکم  تکان می داد.صاحبِ مجلس به رسمِ معمول  بلند شد و خوش آمد گفت. عبدلی می خواست بگوید: "مُرواتون همه سال" زبانش روی حرف ت ترمز کرد. پایش را مثل فرفره تکان می داد. یک سینیِ شربت پیشِ پای بانی مجلس بود. عبدلی بر مغزش فشار آورد. مثل ارشمیدس یک باره حرف(ت) را یافت، آن را خواست ادا کند. پایش را کمی برد عقب و سینی شربت را حواله کرد سمت من و محمدو...

 خدا را شکر کردیم که سرد بود و شیرین بود!!!

محمدو گفت: "هر چه این بی زبان صاف و ساده است؛ پدرش "حاجی گندو" رند است و حرام لقمه." سپس پُکِ محکمی به سیگارش زد و ادامه داد: "می داند که قلبِ کاکای من به عشق لیلو می زند؛ باز مثل گربه یِ چشم باز نشده، هر شب خودش و آن زن خیکی اش شال و کلاه می کنند و می روند خواستگاری لیلو برای این گلابی اش! دود سیگار را حلقه ای داد بیرون و گفت: "جالب تر این که؛ تازگی ها خانه ای به اندازه یِ حسینیه یِ ارشاد بنا کرده است. پنجره و بالکن اش را هُل داده توی حلقِ خانه هایِ در و همسایه. نمی دانم این سیاه سوخته یِ پشمالو به چه می نازد که  همه ی ده را به هم ریخته است."

 سیگار بعدی را آتش زد و گفت: کاکام حسنو می گوید:"جَوَر، حاج گندو، حَبو دلّال و ... دستشان توی یک کاسه است."

ماه بعد؛  فارغ  از دود و دمِ شهر رفتم دِه. محمدو را دیدم. پَکر بود و دَمَغ. بدون سوال گفت: "کاکام حسنو خواب و خوراک ندارد از شبی که لیلا از نردبان افتاده و برای همیشه  فلج شده است..."

 اشک در چشمان محمدو حلقه زد. با بغض گفت:"قیافه ی کاکام ؛ انگار دو پاچه استخوان را صاف گذاشته اند و پوستی روی آن کشیده اند. می لرزد. تب می کند و هُق می زند. مرتب می گوید: "می خواهم حاج گندو، جَوَر و دلال را یک جا با بِرنو بدوزم، بفرستم آن دنیا تا ده آزاد شود."

طبق تئوریِ روضه خوان؛ حسنو قسی القلب شده است. یحتمل به دلیل بی ادبی به ساحتِ ابدالِ خدا به ویژه "حاج گَندو" به زودی سنگ خواهد شد...

ادامه دارد.