خان

عصرِ "چهارشنبه" است. از سیاه چالِ آن مدرسه یِ لکنته پر می گشایم سمتِ ده. هنوز ریه ام اکسیژنِ هوا را مزمزه نکرده است که جیغِ کل کریم مثل ترمزِ شاسی بلند، سکوتِ کوچه را در هم می شکند."

هنوز به ته کوچه نرسیده ام  که جوانکی دراز قد با سرعت میگ از کنارم رد می شود. کل کریم هر چه می آید تویِ دستش، پرت می کند سمتش. لنگه یِ کفشی توی این کوچه یِ فراخ و دراز صاف می آید و  می خورد وسطِ کلّه یِ من. لعنتی حواله ی شیطان می کنم.  با ایما و اشاره، تواضع بالا بلندی به جا می آورم. کَل کریم، مثلِ کوچه، مثلِ ده پیر شده بود. چشم هایش به زور دو قدم جلوترش را می دید. تویِ گوش هایش انگار سرب ریخته بودند. کلمات تویِ تنبوشه هایِ بینی اش پیچ و تاب می خورد و به سختی می شد فهمید چه گوهری از صدفِ دهانش بیرون می ریزد. سرش از زورِ عرق کبره بسته بود. لباسش مثلِ سفره های شاهانه پر بود از اثر غذاهایی که از یک ماه پیش تا دیروز خورده بود. ولوم را کشدم بالا و دوباره سلام کردم. با آن چشم کم سو مرا نشناخت. وقتی گفتم:"فلانی ام پسر فلانی." خنده تلخی سر داد و گفت:"خدا پدرت را بیامرزد. خدا او را خیلی دوست داشت که نگذاشت روی جا و جُل بیفتد..." روی بلوک کنار دیوار نشست و با غصه گفت: "سرون پیری و عاقبت نه به خیری! این نمک به حرام که دیدی فرار کرد؛  پسر خدابیامرز حیدرم بود. هر چه حیدر مَرد بود، این نامرد است! هر چه حیدر غیرت داشت، این بی عار و درد است! ناتو است و سِرتق." گفتم: "جوان است، غرور دارد و... سر به سرش نگذار." آهِ بلندی کشید و از سر نو گفت: "ما هم جوان بودیم اما نه این طور!" گفتم: "مگر چه شده؟!!"

از عمق جان نفسی کشید و گفت: "یادت می آید که حیدر دو سه سال پیش عمرش را دو دستی داد دستِ عزرائیل. زَنک هنوز خونِ شوهرش خشک نشده بود که این عَلَم یزید را انداخت توی دامان ما و رفت دنبالِ عشق و شوهر. من و ننه پیرش با بدبختی و نداری این را بزرگ کردیم تا شد این نرّه غولی که می بینی."

دیشب التماسش می کنم که "بابا، ننه ات مریض است. صدای آن موبایلِ گوش فیلی ات را کم کن و یک کاسه آب دستش بده!" صدای تلفنش را می برد توی آسمان و می گوید: "چرا تو و ننه ریقِ رحمت را سر نمی کشید تا از شرتان خلاص شوم!" آخر؛ یکی نیست بگوید: "تُف به رویت بچه! جایت را تنگ کرده ایم؟! آب و نانمان را می دهی! هر چه پول یارانه است، سهام است، کمیته امداد است هم که می ریزیم توی جیب گشادِ تو. شب نمی دانم می رود کجا و چه زهر ماری می زند که تا لنگ ظهر مَنگ است، توی چُرت است.خودش را می خاراند، انگار شپشک افتاده به جانش و ...نه کسبی، نه کاری. مدرسه هم که یادش به خیر!"

نمی دانم امروز چه کوفتی به او داده بودند. ننه اش می گفت: "چشم هایش مثل دو کاسه خون شده بود. بُلمبه می داد. دست ننه اش را می گرفت  که بیا با هم برقصیم." آخر کار هم ننه اش را هُل داده بود! و حرف های مفت زده بود. من هم نتوانستم خودم را بگیرم، دنبالش کردم. دیدی که مثلِ عقرب از دستم جَست. "به خدا، دلم می خواهد بروم جایی که پدرت رفت. به پیغمبر، هر شب به درگاه خدا می نالم که چرا من را به جای حیدر نبردی! شب به این امید می خوابم که صبح بلند نشوم. عُقم می گیرد وقتی صبح خورشید را در آسمان می بینم..."

گفتم: "پرونده مدرسه اش را بگیر تا بفرستیمش کلاس اکابر. هم دیپلمش را می گیرد، هم یک چیزی یاد می گیرد." تا این کلام از دهان ما در رفت. انگار مثل "ارشمیدس" چیزی را یافت. خنده ای سر داد و گفت: "سبک و سنگین که می کنم، دلم بیش تر به حال شما می سوزد تا خودم. من یک یاغی اش را دارم، آرزوی مرگ می کنم. شما که چهارصد، پانصدتایش را می خواهید اهلی(منظورش تربیت بود!) کنید، چه می کشید؟!"

گفتم:"کل کریم، اوضاع ما هم بهتر از تو و ننه نیست.با این تفاوت که؛ شما به روش خود تربیت می کنید. و ما با دست خالی در یک بلبشویِ تربیتی گیر افتاده ایم و مانده ایم با ساز کی برقصیم؛ تک تک اولیا، مسئولین ریز و درشت تعلیم و تربیت، علمای تعلیم و تربیت، جامعه شناس، روان شناس و ..."

یاد سخن مرحوم"هدایت" می افتم که:
"در زندگی زخم هايی هست كه مثلِ خوره در انزوا روح را آهسته می خورد و می تراشد. اين دردها را نمی شود به كسی اظهار كرد چون عموماً عادت دارند كه اين دردهایِ باورنكردنی را جزو اتفاقات و پيش آمدهایِ نادر و عجيب بشمارند و اگر كسي بگويد يا بنويسد مردم بر سبيلِ عقايدِ جاری و عقايدِِ خودشان سعی می كنند آن را با لبخندِ شكّاک و تمسخراميز تلقی كنند، زيرا بشر هنوز چاره و دوایی برايش پبدا نكرده و تنها دارویِ فراموشی توسط شراب و خواب مصنوعی به وسيله یِ افيون و مواد مخدره است ولی افسوس كه تأثير اين گونه داروها موقت است و پس از
مدتي به جای تسكين بر شدت درد می افزايند."