اتحاد جنوب: استاد حسن زنگنه مترجم توانای بوشهر و از چهره های ماندگار بوشهر در بعد از ظهر جمعه دار فانی را وداع گفت. زنگنه را می توان مهم ترین مترجم حوزه خلیج فارس برشمرد که با ترجم آثار فاخر در این زمینه سهم بسزایی در شناخت تاریخ این مرز و بوم و هویت ملی ما داشته است. زنگنه ۴۲ اثر تاریخی در حوزه های تاریخ بوشهر، جنوب ایران و خلیج فارس منتشر نمود. استاد زنگنه تاکنون در سمینارها و کنگره های علمی متعددی شرکت کرده بود. وی چند سال پیش نیز از طرف شورای شهر بوشهر به عنوان چهره ماندگار این بندر تاریخی معرفی شد.

 ۲۵ـ برازجان بازارشهری در پس‌کرانه بوشهرـ نوشته: ویلم فلور.

و هم چنین دو داستان کوتاه با عناوین ۱ـ یک تکه نان ـ اثرِ دکتر برنارد. ۲ـ گردن‌بند بدلی ـ اثرِ گی دوموپاسان؛ و ترجمه‌ی مقالات متعدد پیرامون مسائل سیاسی و تاریخ خلیج‌فارس، جنگ جهانی اول و انقلاب مشروطیت که در مطبوعات محلی و کشوری به چاپ رسیده است.

«ویلم فلور» ایران شناس برجسته در یاداشتی در مورد استاد زنگنه به زیبایی این مترجم بوشهری را معرفی می کند. فلور می نویسد: «خواننده عزیز، اجازه دهید حسن زنگنه ـ که احتمالاً شما او را کاملاً نمی‌شناسید ـ به شما معرفی کنم، شاید احتمالاً شما راجع به او اصلاً چیزی نمی‌دانید. شاید بپرسید چرا باید به او علاقه‌مند شد؟ اینجانب در نظر دارم در چند سطری که مدیرمسؤول هفته‌نامه نصیر در اختیارم گذاشته عدم اطلاع شما در مورد حسن زنگنه را به صورت علاقه‌ای پرجنب‌وجوش نسبت به ایشان و آثارشان درآورم. حسن زنگنه نه فقط یک فرد، یک پدر، یک پدر بزرگ، یک ایرانی، یک بوشهری، یک کارمند و ... است. بلکه او یک مترجم است، اما نه فقط مترجمی ساده بلکه مترجمی است که به انگلیسی او را word smith ـ متخصص کاربرد واژه‌ها ـ می‌نامند، یعنی کسی‌که نه فقط واژه‌ها را ترجمه می‌کند بلکه او کسی است که به واژه‌ها معنی، مفهوم و جان می‌بخشد. چرا این کار هنرمندانه برای شما اهمیت دارد؟ برای تبیین این موضوع، نخست باید توضیح دهم که چرا او برای من اهمیت دارد. قطع‌نظر از هر چیز دیگری (برای مثال، من هم مانند حسن زنگنه پدر و پدربزرگ هستم)، من فردی هلندی‌ام که به تاریخ ایران عموماً و به تاریخ خلیج همیشه فارس خصوصاً از ته دل علاقه‌مند هستم. این شور و اشتیاق موجب گردیده تا کتب و مقالات زیادی راجع به تاریخ ایران به رشته‌ی تحریر درآورم. اکثر این تألیفات به زبان انگلیسی است و متأسفانه برای اکثریت ایرانی‌ها که به زبان انگلیسی ناآشنایند قابل استفاده نمی‌باشد. بنابراین برای مورخی مانندمن که آثارم به زبان بیگانه است، برخورداری از فردی مانند حسن زنگنه که این آثار را ترجمه و در اختیار عموم قرار می‌دهد بسیار حائزاهمیت است. درست ۶ سال پیش بود که با حسن زنگنه در بوشهر آشنا شدم و زمانی‌که اوپیشنهاد نمود تا تمامی آثارم راجع به خلیج‌فارس را به فارسی ترجمه کند بسیار مسرور و مشعوف گردیدم. من به دلائل زیادی از این پیشنهاد خوشحال شدم زیرا یک‌نفر مترجم برای مورخی مانند من درست مانند یک‌نفر ناشر است. مؤلف بدون ناشر ـ که کتاب‌ها و مقاله‌های او را به چاپ می‌رساند ـ مورخی است که فاقد خواننده‌ است. اگر آثار مؤلف به چاپ نرسد کمتر کسی خواهد توانست این آثار را بخواند.
همین‌طور مؤلفی مانند من ـ که کتب و مقالاتم راجع به ایران و خلیج‌فارس به زبان خارجی است ـ اگرآثارش ترجمه نشود فارسی زبانان نمی‌توانند از آن استفاده کنند. با این وجود، تنها ترجمه‌ی این آثار هم کافی نیست، زیرا کسی که فقط مطلبی را ترجمه می‌کند نمی‌تواند مترجمی قابل باشد. مترجم قابل و ورزیده کسی است که ضمن تسلط به زبان‌های مبدأ و مقصد به موضوع هم باید احاطه و علاقه داشته باشد که در این مورد حسن زنگنه کسی است که به موضوع‌هایی که ترجمه می‌کند علاقه و احاطه دارد. او بی‌تردید به تاریخ ایران علاقه‌مند است، اما علاقه‌اش به تاریخ خلیج‌فارس، آتشین، پرشور و پرحرارت است. به همین دلیل او مشتاقانه در جستجوی کتب و مقالاتی است که راجع به بوشهر و خلیج‌فارس به انگلیسی نوشته شده است و از ترجمه‌های او می‌توان دریافت که او صمیمانه و از ته دل به این آثار علاقه دارد که این موضوع در عرصه‌ی ترجمه بسیار بااهمیت است.* 
مترجم خوب و شایسته کسی نیست که فقط به اصل وفادار باشد بلکه کسی است که کتب و مقالات را ضمن امانت‌داری به طرزی شیوا و دل‌نشین و رعایت سبک و سیاق نویسنده ترجمه می‌کند، زیرا یک کتاب نه فقط حاوی واژه‌ها است بلکه کتاب‌ها پیام‌هایی دارند و این پیام‌ها هستند که بسیار حائزاهمیت می‌باشند. مترجمان واسطه‌هایی هستند که ما انسان‌ها از طریق آن‌ها با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنیم. مترجم خوب نه تنها کتاب را برای خواننده‌ به گونه‌ای قابل فهم ترجمه می‌کند بلکه خواننده را به مؤلف علاقه‌مند می‌سازد و این هنری است که حسن زنگنه به خوبی از عهده‌ی آن برمی‌آید. او نه تنها مترجمی جمله‌ساز است بلکه هنرمندی است که خردمندانه آثار را ترجمه می‌کند و خواننده را جذب و به خود می‌کشاند. 
این را هم اضافه کنم که اگر من در آثار خود جمله‌ای گنگ و نامفهوم بنویسم، او این جمله را به حدس و گمان ترجمه نمی‌کند بلکه از طریق e-mail با من تماس می‌گیرد و منظور و مقصودم را جویا می‌شود و از این بابت به کارش اهمیت می‌دهد و می‌کوشد آثار را دقیق ترجمه کند. به همین دلیل است که برای من موجب خرسندی‌ست که هفته‌نامه "نصیر" دست به این اقدام پسندیده زده و اکنون بسیار خوشحالم که هم‌صدا با دوستان و همکاران خوبم از حسن زنگنه تجلیل و تمجید می‌کنم. او نه تنها مترجم بلکه یک‌نفر پیام‌آور فرهنگی است. او با ترجمه‌ی این آثار توانسته است به طرزی شیوا و گیرا تاریخ بوشهر و خلیج‌فارس را به زبان فارسی ترجمه و در اختیار خوانندگان قرار دهد، بنابراین اینجانب از ایشان بسیار سپاسگزارم. اکنون شما مطلع شدید که حسن زنگنه کیست و نمی‌توانید بگویید که با او و آثارش آشنا نیستید و من به شما توصیه می‌کنم که آثار او را مطالعه کنید و از آن لذت ببرید واز این‌که او توانسته است این آثار ارزش‌مند را در اختیار شما قرار دهد سپاس‌گزاری کنید. بی‌هیچ تردید شما خوانندگان عزیز به آثار او دسترسی دارید و با سربلندی به دوستان خود می‌گویید که با حسن زنگنه آشنا هستید.»

استاد  زنگنه مدت ها درگیر بیماری بود و بالاخره تن نازنینش تاب مقاومت نیاورد و جان به جان آفرین تسلیم نمود.

تشییع پیکر این مترجم توانمند فردا یکشنبه برگزار و در بهشت صادق بوشهر به خاک سپرده می شود. /ح

ب خبر