اتحاد جنوب: یک روانشناس گفت: بروز ۶۰ درصد بیماری‌ها به رفتار و عوامل روانی خود فرد بستگی دارد و آموزش مهارت‌های زندگی،ماند کنترل خشم، استرس و ارتباطات مناسب نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌ها و کنترل آنها دارد.

حمید پورشریفی  با تأکید بر «خودمراقبتی» به عنوان اصلی ترین راه کنترل بیماری‌های جسمی و روانی اظهار داشت: طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت 10 عامل خطر برای بیماری‌ها وجود دارد که از این تعداد 3 مورد مربوط به عوامل روانی، رفتاری و 3 مورد دیگر تحت تأثیر عوامل روانی است بنابراین 6 عامل از 10 عامل خطر برای ابتلا به بیماری‌ها مربوط به عوامل روانی، رفتاری یا تحت تأثیر این عوامل هستند.

وی افزود: از همین جا اهمیت موضوع «خودمراقبتی» مطرح می‌شود یعنی هر جا بحث عوامل روانی، رفتاری و به ویژه رفتاری مطرح است «خودمراقبتی» به عنوان عامل موثر مطرح می‌شود.

عضو شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ادامه داد: موضوع خودمراقبتی به 3 عامل رفتاری، فردی و اجتماعی مربوط میَ‌شود. در واقع «خودمراقبتی» تحت تأثیر این 3 مجموعه قرار می‌گیرد. در بحث عوامل رفتاری باید به مهارت‌هایی که فرد برای ایجاد سلامتی دارا است در حوزه بهداشت و روان اشاره کرد که در این میان مهارت‌های زندگی اهمیت زیادی دارد همچنین مهارت کنترل خشم، استرس و مهارت‌های ارتباطی نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌ها و کنترل آنها دارا است.

وی افزود: علاوه بر عوامل رفتاری، عوامل فردی نیز موثر است نگاه فرد به خود و توانمندی‌ها و سلامتی‌اش و اینکه چقدر خود را مثبت ارزیابی می‌کند و در کنترل بیماری‌ها توانمند است در «خودمراقبتی» اثر مهمی دارد چنانچه فرد معتقد باشد که بیماری‌ها و مشکلات قابل کنترل هستند بهتر می‌تواند خود را با شرایط وفق دهد در این میان اصلی‌ترین عامل «خودکارآمدی» یا توانای کنترل فرد است که نقش مهمی را ایفا می‌کند.

دانشیار دانشگاه تبریز تصریح کرد: سومین عاملی که آن را به عنوان عوامل اجتماعی می‌توان نام برد شامل عوامل محیطی و شبکه اجتماعی است.

این روانشناس سلامت اظهار داشت: در عوامل محیطی وجود عوامل خطر و اینکه چه عوامل محافظت‌کننده محیطی وجود دارد و فرد از چه شبکه و تعاملات اجتماعی و حمایـت‌های اجتماعی برخوردار است اهمیت دارد.

وی افزود: برای اینکه فرد بتواند به نحو موثری با مشکلات جسمی و روانی مقابله کند علاوه بر مهارت‌های زندگی و سلامتی باید مراقب نوع نگاه خود و عوامل اجتماعی نیز باشد. بر این اساس یادگیری مهارت‌های زندگی و تغییرات شناختی به خودمراقبتی در زمینه سلامت روان منجر می‌شود.

این متخصص حوزه بهداشت و روان با اشاره به «استرس» به عنوان عاملی که می‌تواند سلامت روان را به خطر اندازد گفت: میزان کنترل فرد در مواقعی که دچار استرس و فشار روانی می‌شود اهمیت بسزایی دارد استرس صرفاً نمی‌تواند فرد را از پا بیاندازد بلکه مهارت مقابله و نوع نگاه ما نیز به کنترل عوامل استرس‌زا کمک می‌کند مثلا فردی که با بیماری اعضای خانواده‌اش مواجهه می‌شود دچار استرس خواهد شد چنانچه فرد بیماری را به عنوان عامل بدبختی تلقی و احساس کند نمی‌تواند از پس آن برآید استرس طاقت‌فرسایی را تجربه خواهد کرد.

وی خاطر نشان کرد: در این حالت فرد به شدت تحت تأثیر استرس قرار خواهد گرفت و سلامت روانی‌اش دستخوش تغییر می‌شود، اما چنانچه مهارت کنترل استرس را داشته باشد و به توانمندی خود و اعضای خانواده‌اش در بهر‌ه‌گیری از روش‌های کنترل بیماری واقف باشد به جای درماندگی از روش‌های منطقی و موثر برای مقابله با آن بیماری و کنترل آن بهره می‌گیرد و چه بسا بیماری تأثیر کمتری بر سلامت روانی فرد بگذارد./ب1

فارس