به گزارش مهر، استانداردهای جدید اعتباربخشی برنامه پزشکی عمومی مصوب نود و چهارمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی در اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ به دانشگاه های علوم پزشکی کشور ابلاغ و دور سوم فرآیند اعتباربخشی برنامه پزشکی عمومی بر مبنای استانداردهای جدید شروع شد.

حوزه های ۸ گانه استانداردهای اعتباربخشی (آنچه دانشکده پزشکی باید داشته باشد)

دبیر شورای آموزش پزشکی عمومی در مقدمه این استانداردهای جدید یادآور شده است: «تدوین استانداردهای دوره دکتری عمومی رشته پزشکی و شناسایی فرآیند اعتبار بخشی دانشکده های پزشکی توسط فدراسیون جهانی آموزش پزشکی به مدت ۱۰ سال از دستاوردهای مهم معاونت آموزشی و دبیرخانه شورای آموزش پزشکی عمومی محسوب می شود.

از سال ۱۳۹۸ تاکنون دو دوره کامل اعتبار بخشی دوره دکتری عمومی رشته پزشکی در دانشکده های پزشکی کشور با کمک دانشگاه های علوم پزشکی و اعضای هیئت علمی به عنوان ارزیاب توسط دبیرخانه شورای آموزش پزشکی عمومی انجام شده است.

در تابستان سال ۱۴۰۱ که کارگاه های آموزشی جهت تفهیم ارزیابان بیرونی و دبیران خودارزیابی دانشکده های پزشکی کشور برگزار شد نشان داده شد که برداشت ارزیابان بیرونی و درونی از اکثر استانداردها نیاز به همگون سازی بیشتری دارد به این دلیل و انتشار نسخه ۲۰۲۰ استانداردهای آموزش پزشکی توسط فدراسیون جهانی آموزش پزشکی ضرورت بازنگری استانداردها توسط کمیته اعتبار بخشی دوره پزشکی عمومی مطرح شد.

بنابراین با وجود اینکه آیین نامه تدوین شده زمان بازنگری را ۱۰ سال بعد از تصویب می دانست، ایده الزام بازنگری استانداردها در دبیرخانه شورای آموزش پزشکی عمومی شکل گرفت. سپس با حمایت دبیر وقت شورای آموزش پزشکی عمومی بازنگری استانداردها در دستور کار دبیرخانه قرار گرفت.

از آنجایی که به نظر می رسید تطابق دانشکده های پزشکی با نسخه ۲۰۱۵ به تازگی ایجاد شده و بازنگری بر اساس نسخه ۲۰۲۰ زود هنگام است اساس بازنگری استانداردها بر اساس ۲۰۱۵ ولی با الهام گیری از ۲۰۲۰ گذارده شد.

در فاز نخست فرایند بازنگری بر اساس روش شناسی گروه های متمرکز انجام شد، حوزه های هشتگانه بر اساس قرابت های محتوایی دو به دو با یکدیگر ترکیب شدند مقالات مرتبطی از انجمن ارزشیابی آمریکا و انجمن آموزش پزشکی اروپا توسط تیم مورد مطالعه قرار گرفت و بر اساس اجماع انتخاب دبیران چهارگانه منوط به سه اصل دانش، مهارت ها و نگرش در خصوص حوزه ها گذاشته شد حوزه های یک و هشت، دو و شش، سه و هفت و چهار و پنج با یکدیگر ترکیب شدند و چهار نفر از خبرگان به عنوان دبیران کشوری حوزه های مذکور انتخاب شدند.

پس از جلسات متعدد حضوری و مجازی نسخه کنونی جهت تصویب و سپس ابلاغ نهایی آماده شد. همچنین همزمان با مراحل ذکر شده پروژه پایش پس از اعتبار بخشی ادامه یافته و بازنگری استانداردها نیز به عنوان یکی از فازها یا چالشهای پایش پس از اعتبار بخشی به حساب آورده شد.»

دبیر شورای آموزش پزشکی عمومی تغییرات نسبت به نسخه قبل را به صورت خلاصه ارائه کرده است.

استانداردهای آموزش پزشکی عمومی در دبیرخانه شورای آموزش پزشکی عمومی تدوین شده و توسط فدراسیون جهانی آموزش پزشکی مورد شناسایی قرار گرفت پس از انجام دو دوره اعتبار بخشی نیاز به بازنگری استاندارها طبق موارد پیشگفت مطرح شده و نسخه فعلی تدوین شد.

در فاز نخستین همسو با پایش داده های دور اول در قالب داده کاوی آموزشی توجه به فهم درک تفسیر برداشت و تاویل استانداردها مورد توجه کمیته پایش پس از اعتبار بخشی قرار گرفت.

عطف به ضرورت و اهمیت تسهیل سازی و ویرایش کمیته بازنگری استانداردهای اعتبار بخشی دوره پزشکی عمومی تشکیل شد و با استفاده از راندهای دلفی در قالب گروه های کوچک و انجام فرایند گروه های متمرکز در فرایندی مداوم و بر اساس تحلیل ارزیابی های درونی و بیرونی ویرایش استانداردها صورت گرفت. آنچه در راندهای دلفی و گروه های متمرکز در خصوص ویراست سوم مورد توجه قرار گرفت عبارتند از:

تدوین اهمیت حوزه؛ بر اساس مصوبه کمیته ،بازنگری نسخه ۲۰۲۰ فدراسیون جهانی در دستور کار ویراست سوم قرار گرفت. یکی از نکات قابل توجه در این استانداردها شروع هر حوزه با تبیین اهمیت حوزه است که این مهم در ویراست سوم مد نظر قرار گرفت.

شروع با پیام کلیدی؛ یکی از مواردی که فهم، درک، تفسیر، استنتاج و تاویل استانداردها را با مشکل جدی مواجه می کرد وجود پیچیدگی و ابهام بسیار در متن بعضی استانداردها بود بنابراین هر استاندارد با یک پیام کلیدی آغاز شود. عدم شروع با حرف اضافه یا واژگان کلی هیچ کدام از استانداردها با حرف اضافه یا واژگان کلی شروع نشده است تا فهم درک، تفسیر، استنتاج و تاویل آنها بهتر صورت گیرد.

وجود تنها یک پیام کلیدی؛ در بدنه هر استاندارد تنها یک پیام کلیدی گنجانده شده است که این امر باعث ارتقاء درک مشترک بین ارزیابان درونی و بیرونی در کنار بقیه موارد خواهد شد.

مشخص بودن اصطلاحات در بدنه؛ در بدنه هر استاندارد اصطلاحات تخصصی حوزه مشخص شده و در واژه نامه آخر این سند؛ اصطلاحات برابر نهاد انگلیسی و تعریف بافتاری ذکر شده اند.

وجود معادل انگلیسی و توضیحات اصطلاحات؛ در راندهای دلفی و گروه های متمرکز یکی از نکات عطف این ویراست ترجمه استانداردها با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و نظر پنل خبرگان بود این امر در شفاف سازی استانداردها بسیار مهم بود.

برگردان انگلیسی؛ یکی از تفاوت های بارز این ویراست با دو ویراست گذشته، وجود برابرنهاد انگلیسی برای تمامی استانداردها و واژه نامه پایانی نسخه به منظور تاکید بر اهمیت مفاهیم حوزه ها است.

سوالات کلیدی؛ طراحی این ویراست با الهام از مختصات نسخه ۲۰۲۰ فدراسیون جهانی آموزش پزشکی بوده و یکی از نکات مهم این نسخه گنجاندن سوالات کلیدی است این سوالات تنها جنبه راهنمایی داشته و محور اصلی بدنه استانداردها است و در فرایند ارزیابی الزاماً پاسخ بدین سوالات به منزله رعایت کامل استاندارد نیست.

تعداد واژه استاندارد؛ در فرایند پایش پس از اعتبار بخشی مشخص شد که حداقل و حداکثر تعداد واژگان استانداردها یکسان نبوده و به خصوص در مورد استانداردهایی با واژگان زیاد فرایند فهم درک، تفسیر برداشت و تاویل را با مشکلات اساسی روبرو می کرد. این مهم در نسخه فعلی مد نظر قرار گرفت.