اتحادخبر: زنده یاد محمد جواد فخرایی تاریخ پژوه و نویسنده برازجانی یکشنبه 9شهریور ماه 99 براثر ابتلا به "بیماری کرونا" در گذشت. او افتخاری بود برای دشتستان (در گذر تاریخ)... به مناسبت در گذشت این فرهنگی فرهیخته نظر برخی دوستان و صاحب نظران را پیرامون ایشان جویا شدیم:

غلامرضا مقصودی:

 
 "هرگزنمیردآن که دلش زنده شد به عشق"
درودمی فرستم به روان پاک دومعلّم،

دواستاد،ودوانسان وارسته،زنده یادان استاد محمدجوادفخرایی، پژوهشگربزرگ تاریخِ دشتستان وفعّال اجتماعی واستادحسن انصاری ادیب وشاعرطنزپرازتوانای دشتستان واستان بوشهرکه درگذشت نابه هنگامشان،ضایعه ای سنگین واندوهباربرای فرهنگ وتاریخ وادب دشتستان واستان بود.روانشان شاد.


۱-ارتباط استادفخرایی باتاریخ وعلاقه اش به دشتستان چگونه بود؟
پاسخ:استادفخرایی ازهمان آغازجوانی به تاریخ وحوادث ورویدادهای تاریخی علاقه مند بود و همان گونه که خوددرمقدّمه ی کتاب ارزشمند"دشتستان درگذرتاریخ"اشاره می کند،آتش این علاقه مندی باآغازتحصیل دردانشگاه وبازشدن دریچه های دانش ومعرفت دراین مقطع اززندگی اش،فروزان  می شود و مسیر دلبستگی او به تاریخ رادریک روال علمی وآکادمیک،هدایت می کند وازآنجاکه علاقه ی فراوانی به زادبوم خود،دشتستان داشت،پیونداین دودلبستگی،اورابه میدان پژوهش وتحقیق درزمینه ی تاریخ دشتستان وفعالیّت درشناساندن این گنجینه ی فراموش شده ی فرهنگ وتاریخ این بخش ازایران بزرگ کشاند.عشق وعلاقه ی استادفخرایی به زادگاهش دشتستان ومردم این دیارآفتاب ونخل ودلبستگی اش به آداب ورسوم وباورهای این مردم چنان بودکه تاآخرین روزهای زندگی پربارخود،دست ازتلاش برنداشت وعاشقانه دراین راه تلاش کرد.اوانسانی عدالت خواه ومردمی بودکه همواره برای آبادی وپیشرفت ا ین آب وخاک دل می سوزاندومبارزه می کردوخسته نمی شد.


۲-گذرتاریخ وآثاربه جامانده ازکهن درروحیه ی استادفخرایی،چگونه اوراشیفته ی دشتستان کرده بود؟

پاسخ:همان گونه که درپاسخِ پرسش پیشین اشاره کردم،جناب استاد فخرایی،ازیک سو،انسانی مردمداروعدالت جووآرمان خواه بودودرراه رسیدن به این خواسته های خودازهیچ کوششی فروگذارنبود.ازسویی دیگراوعاشق سرزمین اجدادی خودبودوبه فرهنگ،ادب،باورها وآداب ورسوم کهنِ زادبوم خودعشق می ورزید.ازهنگامی که باتاریخ وشاخه های آن،به شیوه ی علمی آشناشد،برای شناساندن آثار به جامانده ازدوران های تاریخی این منطقه ی باستانی تلاش کردوتاپای جان ایستاد.هرجااثری باستانی ویادگاری فرهنگی می یافت به سوی آن پرمی کشیدتاآن راببیندوبشناسدوبه دیگران بشناساند.
گوردختر،کوشک اردشیر،کاخ کورش،بردک سیاه،شاه پسرمردودیگر مکان های باستانی وتاریخی که نشانه ای ازتاریخ پرباردشتستان وبه گفته ی خودش"شتستان بزرگ"داشتند،حتّی ویرانه هارازیرپامی گذاشت وگروه های علمی وعلاقه مندان به تاریخ را به آن مکان ها می بردوبرایشان توضیح می دادوهیچ گاه خسته نمی شد.بزرگان ومفاخرسیاسی،فرهنگی ،علمی ادبی ودینی دشتستان رامی ستودوبه آنها احترام می گذاشت  وبرای شناساندن  خدمات این بزرگان،باقلم وقدم تلاش می کرد. این عشق چنان دررگ وخونش جریان داشت،که برای رسیدن به هدف هایش،پای درمیدان فعالیّت های اجتماعی می گذاشت ومی خواست به ابن طریق به خواسته های خودکه آگاهی مردم بود برسد.
باوراستادفخرایی این بودکه آگاهی مردم نجیب واصیل دشتستان باپیشینه ی تاریخی این دیاروپی بردن به ارزشهای دیرینه ی آن درابعادگوناگون،گذرگاهی است برای خودباوری ،پیشرفت، آبادی ،رفاه اجتماعی ودفاع ازحقوق انسانیِ به حق ّخود.

۳-اگر خاطره ای ازاستادفخرایی دارید بیان کنید

پاسخ:باتوجّه به این که من بااستادفخرایی خویشاوندهستم ونسبت خانوادگی دارم،خاطرات به جامانده ازاوبسیاراست ودراین جا،تنهابه گفتن دوخاطره،یکی شیرین ودیگری تلخ می پردازم.
روزی دردفترمدرسه، درکنارهم نشسته بودیم.برای بررسی برگه هایرامتحانی آمده بود.
خیلی خوشحال بود.سبب این همه شادی را پرسیدم.دست درجیب کردویک سکّه ی نقره ازجیبش درآوردودرحالی که می خندید،گفت:نگاه کن این سکه مربوط به دوران اولیّه ی اسلام است وازدوران فلان حاکم است(نامش راگفت ومن فراموش کرده ام) ودرپشت کوه پیداشده وبرابم آورده اند.روی پایش بندنبود؛
ازشادی اومن هم به نشاط آمدم.
وامّا خاطره ی تلخ:استادفخرایی مدّتی درخیابان بیمارستان(شهید چمران)یک کتاب فروشی دایر کرده بود وکتابهای دانشگاهی می فروخت ودرهمین کتابفرشی هم به کارهای کنگره ی بزرگداشت بزرگمردتاریخ دشتستان،زنده نام غضنفر....می پرداخت وچه شوروشوقی داشت!روزی به دیدارش رفتم.خوشحال نبود؛آشفته بود.علت راپرسیدم.ازکارشکنی هاوسنگ اندازی هاگفت وگله کرد.ازاین که بعضی هادوست ندارند این کنگره به سامان برسد.وحتّی ازپاره ای دوستان دلگیر ودیدم که اشک ازچشمانش سرازیرشدومن به یاداین رباعی افتادم:
"هرکس به طریقی دل ما می شکند
بیگانه جدا،دوست جدا می شکند
بیگانه اگر می شکند،حرفی نیست
ازدوست بپرسید چرا می شکند."
روزتلخی برای هردوتایمان بود.
امّاسرانجام باتمام همّتش بااین دشواری هاجنگید وپس ازوقفه ای طولانی این همایش رااگرچه نه آن گونه که دلش می خواست،باعنوان "همایش سکوت"،باهمراهی گروهی ازشیفتگان تاریخ دشتستان،برگزارکرد.
یادش گرامی باد.
غلامرضامقصودی