علی ربیعی؛ وزیر کار با روزنامه اعتماد مصاحبه کرده است.

بخشی از گفتگوی علی ربیعی:

* ما با دولت ترامپ مشکلات بیشتری را تجربه خواهیم کرد. به همین دلیل باید با مردم صادقانه صحبت کنیم و بگوییم ما در یک جنگ واقعی وارد شده‌ایم و این جنگ ابعاد نظامی ندارد، ولی شرایطی که دولت ترامپ برای ما به وجود آورده است شرایطی است که نیازمند اعتماد بیشتر مردم به دولت و عملکرد عقلانی‌تر آنهاست، از سوی دولت نیز نیاز به سختکوشی بیشتر وجود دارد.

* اگر از من بپرسید با تجاربی که دارید سرانجام این وضعیت چه می‌شود؟ پاسخ می‌دهم ما از بحران عبور می‌کنیم.

*یک نکته اینجا بگویم من خیلی متاسفم که گاهی وقت‌ها می‌خواهند مثالی بد را بگویند می‌گویند عین برجام است حتی بعضی دوستان خودمان هم از برجام اسم نمی‌برند به اعتقاد من برجام دستاورد بسیار بزرگ نظام سیاسی ایران در ٤ دهه اخیر بود. نه ٤ دهه اخیر حتی می‌خواهم بگویم در زمان شاه هم دستاوردی بین‌المللی به این بزرگی نداشتیم. من یادم است در سخنرانی‌های شاه که حسرت شاه این بود که قدرت‌ها چگونه با او رفتار کنند. اگر خاطرات فردوست را بخوانید می‌بینید که شاه جلوی طرف خارجی چطور رفتار می‌کرد و جلوی داخلی چطور. در برجام ٦ قدرت جهانی نشستند با جمهوری اسلامی ایران تفاهمنامه امضا کردند. قراردادی را امضا کردند به نظر من این اتفاق بسیار مهمی بود.

* خیلی‌ها می‌گفتند این برجام پوچ بود و در آن چیزی نبود. اگر پوچ بود که اینقدر جیغ زدن ندارد پوچ بوده است و رفته است پس معلوم است دستاورد‌های مهمی در برجام بود.

*ما در درازمدت وضعیت بهتری پیدا می‌کنیم. من در این هیچ تردیدی ندارم که در درازمدت شرایط ما بهتر می‌شود و امریکا نمی‌تواند این روند را ادامه بدهد این فشار در دوره‌ای کوتاه نزدیک به میان‌مدت روی ما است. آن چیزی که الان مهم است اینکه گفتمان مشترک ما با مردم ضعیف شده است همین بحران ارز و سکه نشان داد یک معیار دیگر عوض شده و آن معیار اعتماد و معیار شاخص‌های روانی جامعه است. اتفاقا فکر می‌کنم هدف ترامپ هم حمله به روح و روان جامعه است خودش هم همین را می‌گوید و هدف‌گیری او است.

*اولین کار این است که به یک باور عمومی همه در مورد شرایط برسیم. به اعتقاد من روزنامه‌ها امروز نقش برجسته‌تری نسبت به قبل دارند، چون فضای مجازی، با احترامی که به فضای مجازی و آزادی فضای مجازی قائل هستم و معتقدم با وجود اینکه ممکن است فضای مجازی نکات منفی داشته باشد اصل ماندن فضای مجازی و آزادی آن در نهایت به نفع ما است ولی بالاخره فضای یله‌ای است؛ فضایی که خیلی چیز‌ها درآن بی‌مسوولیت نگاشته و پخش می‌شود.

*چیزی که الان فضارا تحت تاثیر قرار می‌دهد فضای مجازی است، گفتگو‌های سینه‌به‌سینه است و شایعه موضوع را جلو می‌برد. استراتژی ما باید آزادی بیشتر به رسانه‌ها باشد و روزنامه‌ها آزادتر شوند. صداوسیما خودش را از قیدوبند‌های برنامه‌ریزی‌شده‌ای که دارد حرکت می‌کند رها کند. اعتماد از طریق رسانه‌ها از موضوعاتی است که ما باید دنبال کنیم.

* آنچه فکر می‌کنم در این شرایط باید اجرا شود، تئوری مقاومت اجتماعی است و من در حوزه اقتصاد مقاومتی این را مطرح کردم. نظریه مقاومت اجتماعی و جلوگیری از شکنندگی اجتماعی و افزایش تاب‌آوری اجتماعی را مطرح کردم. نظریه تاب‌آوری اجتماعی را مطرح کردم. از طرف وزارتخانه همکاران من کار کردند و این تبدیل به برنامه حفاظت از زندگی روزمره مردم شد. در جلسه هیات دولت هم این بحث به شکلی مطرح شد که ما و سازمان برنامه مسوول شدیم من فکر می‌کنم مهم‌ترین کار ما این است که حداقل باید بین چهار- پنج دهک را کاملا محافظت کنیم تا سبد معیشت روزمره آن‌ها دچار فروافتادگی نشود.

* در تحریم یک سری صنایع آسیب می‌بینند و ریزش نیرو دارند و یکسری شغل رشد می‌کنند. مثلا صنایع پایین‌دستی پتروشیمی رشد می‌کند، پوشاک رشد می‌کند. کفش رشد می‌کند. یک سری مشاغل هم اصلا به تحریم بی‌اعتنا هستند. مثلا در بخش کشاورزی، زعفران به تحریم بی‌اعتنا است. یعنی تحریم اثری روی آن‌ها ندارد و همان حالت خودشان را دارند.

یک سری بخش‌ها هم تاثیر مثبت دارد. مثل معادن هزینه‌های‌شان ریالی و درآمدشان ارزی است. ما در پوشاک یک جهت‌گیری کنیم، ٦٠٠- ٥۰۰ هزار شغل می‌تواند اضافه شود و یک سری جا‌ها مثل خودرو در تحریم لطمه می‌خورند.

* در برابر تحریم‌ها اگر ما یله ول کنیم جامعه از هم گسیخته می‌شود. فشار‌های اقتصادی خود را نشان می‌دهد، چون هدف ترامپ فشار اقتصادی معطوف به زندگی مردم است. وقتی نتانیاهو لیوان آب دستش می‌گیرد ٥ تا استان ما را هدف می‌گیرد یا با توپ روپایی می‌زند.

*ما فکر می‌کنیم، چون نرخ ارز تغییر کرده گردشگر خارجی بیشتر به ایران بیاید. برای او می‌صرفد. ما فکر می‌کنیم این خودش یک انگیزه‌ای می‌شود اتفاقا گردشگری گسترش پیدا می‌کند. اگر با نرخ ارز بازار ثانویه بگذاریم برای مردم می‌صرفد و برای گردشگر خارجی هم می‌صرفد.۲ یا ٣ بانک هم مسوول این کار می‌شوند.

صرافی‌های بانک‌ها مسوول این کار می‌شوند که کارتی به آن‌ها داده می‌شود در بازار ثانویه با نرخ خیلی خوب. هم ایرانی‌هایی که بخواهند بروند می‌توانند از این بازار ثانویه ارز خود را تامین کنند. خودش به نظر من توازنی ایجاد می‌کند. ما ٣٦ هزار شغل فقط در بوم‌گردی پیش‌بینی کرده بودیم که بخشی از آن‌ها در اشتغال روستایی دنبال شد.

*من معتقد نیستم طرح تحول سلامت شکست‌خورده. دلم می‌خواهد این را به وضوح بنویسید. اما نیاز به اصلاحات اساسی دارد. شاید اشتباه استراتژیک ما این بوده که پول در بیمه‌ها نیامد و از طریق بیمه‌ها نچرخید باید از طریق بیمه‌ها نوسازی مراکز درمانی‌مان صورت می‌گرفت از طریق بیمه‌ها هم دستمزد‌ها و تعرفه عوض بشود بیمه به تناسب وضع درآمد و منابع خودش تعرفه را عوض می‌کرد.

بالاخره از مسیر دیگری رفت و الان به نظرم من باید آن را به مسیر برگردانیم. من فکر می‌کنم شاید رفتن بیمه سلامت از وزارت رفاه یک نعمت در درون خود داشت که متولیان وقتی با یک واقعیت روبرو شدند به منطقی کردن منابع و مصارف هم می‌اندیشند. ما باید اصلاح بکنیم و گرنه شکست وقتی است که مثل قبل بگوییم مردم دارند از جیب هزینه می‌کنند واقعا این طور نشده. مردم واقعا مثل قبل از طرح تحول سلامت از جیب هزینه نمی‌کنند منتها هزینه بیمه‌ها خیلی افزایش پیدا کرد.

سفره‌مان را بیش از توان خودمان پهن کردیم. الان باید سفره را کوتاه‌تر کنیم بخش‌هایی که تعرفه‌ها را افزایش دادیم را باید محدودتر کنیم. این هم کار سختی هست با این حال به نظرم راه اصلاح‌پذیری دارد به هر حال دستاورد ما بوده باید آن راحفظ کنیم طرح تحول سلامت کماکان با موفقیت عمل می‌کند. یکی از جا‌هایی هست که مردم واقعا با درمان زود به تله فقر می‌افتادند. ما کماکان باید سطح یک تحت پوشش‌مان را حفظ کنیم.

* یک وقتی من جنبش کارگری بودم شیشه وزارت کار را هم می‌شکستم؛ آمدیم دم در وزارت کار زدیم این شیشه‌ها را شکستیم یک گروهی بودیم.

٥٧-٥٦ بود. دقیق یادم نیست، منتهی یک وقتی آدم در جنبش کارگری است، یک وقت دیگر وزیر کاری، خوب دیگر شیشه نمی‌شکنی.

* الان هم اتفاقا کارگران می‌آیند و می‌شکنند. آنجا هم اورژانس آماده کرده‌ایم که در صورت بروز حادثه به سرعت به کمک حادثه‌دیدگان بیاید./د