اتحادخبر: «ازدواج کودکان در تهران به مرز هشدار رسید.» این اظهار نظری است که روز گذشته رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان چند روز بعد از اینکه مسئولان بهزیستی اعلام کردند ۱۷درصد دختران زیر سن ۱۸ سال ازدواج می‌کنند انجام داده است.

در شرایطی که افزایش سن ازدواج، کاهش میزان ازدواج و افزایش میزان طلاق خانواده ایرانی را تهدید می‌کنند، اما موضوع ازدواج در سنین پایین نیز یکی از مهم‌ترین مسائل حال حاضر جامعه ایرانی است، چرا که این مساله خود می‌تواند به نارضایتی از زندگی و افزایش میزان طلاق‌ها بینجامد.

در قوانین جمهوری اسلامی ایران و با توجه به آموزه‌های مذهبی سن ازدواج برای دختران ۱۳سال و پسران۱۵ سال است. این در حالی است که در کشور میانگین سن ازدواج برای مردها ۲۷ سال و زنان ۲۵ سال است. لایحه حمایت از حقوق کودکان در دوره گذشته مجلس چندان به سروسامانی نرسید، اما یکی از اهداف این لایحه اعمال قوانین سفت و سخت برای جلوگیری از پیشرسی افزایش در کشور است.

بر اساس گزارش‌های مندرج در سایت ثبت احوال تعداد ازدواج های پیش از سن قانونی ثبت شده در ۹ ماهه اول سال ۹۴ در گروه سنی بین ۱۵ -۱۹ سال ۱۳ هزار و ۳۳۸ و تعداد ثبت ازدواج‌ها در سنین زیر ۱۵ سال هم ۴ هزار و ۵۴۷ ثبت شده است. درضمن در ۹ ماه سال ۱۳۹۴ بیشترین ترکیب ازدواج ثبت شده مربوط به ترکیب سنی ۲۰-۲۴ ساله و زنان ۱۵-۱۹ ساله بوده است که تعداد آن برابر با ۷۸هزار و ۶۷۴ واقعه است. باید توجه داشت که مقوله پیشرسی ازدواج در استان سیستان و بلوچستان رتبه نخست کشور را دارد.

ثبت ازدواج پیش از سن قانونی در کشور در حالی رسانه ای می‌شود که به گفته محمد هادی ایازی قائم مقام وزیر بهداشت در امور مشارکت‌های اجتماعی و سازمان‌های مردم نهاد از هر چهار ازدواج یک مورد در کشور به متارکه منتهی می‌شود. بالطبع با افزایش تعداد ازدواج در سنین قبل از ۱۸ سالگی به دلیل عدم کسب مهارت های زندگی به نسبت میزان طلاق در کشور بیش از پیش افزایش می‌یابد.

ازدواج کودکان در تهران

رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان با تاکید براینکه ازدواج کودکان زنگ خطر برای جامعه است، گفت: وقتی ازدواج به سنین کودکی می‌رسد و۱۷درصد ازدواج‌ها در این سن انجام می‌شود، باید منتظر آسیب‌های ناشی از آن باشیم. به گزارش ایلنا، ثریا عزیزپناه در واکنش به آمار ۱۷ درصدی ازدواج دختران زیر ۱۸ سال در ایران با تاکید بر اینکه این موضوع جای بررسی دارد و اصلا آمار خوشحال کننده‌ای نیست، عنوان کرد: اگرچه نگاه مسئولان ما بر تشکیل خانواده در جامعه است که به خودی خود امری مطلوب و پسندیده است، اما سنین زیر ۱۵یا ۱۸ سال دارای شرایط خاصی هستند که با توجه به پیچیدگی‌های جوامع کنونی نمی‌توانند خانواده‌ای با کارکردهای مورد انتظارهمچون همزیستی مسالمت‌آمیز، محیط مناسب برای پرورش کودکان و خانواده کارآمد که بتواند امور اقتصادی خود را ساماندهی کرده و توان حل مساله داشته باشد را تشکیل دهد.

او ادامه داد: توانمندی‌های کسب شده در این سنین در شرایط کنونی پاسخگوی نیازهای جامعه نیست و این کودکان نمی‌توانند نقشی مثبت و کارآمد را به عنوان همسر یا والدین در خانواده ایفا کنند.عزیزپناه با تاکید براینکه ازدواج در این سنین نمی‌تواند ازدواجی موفق باشد، خاطرنشان کرد: اگر ازدواج میان دو همسن صورت گیرد، مشکلات خاص خود را دارد و چنانچه ازدواج با فاصله سنی زیاد باشد، یعنی دختر زیر ۱۵ یا ۱۸ سال با مردی بزرگسال و با فاصله سنی بالا ازدواج کند، تبعات و مشکلات دیگری را در پی دارد.

عدم رشد منطق در کودک خشونت به دنبال دارد

این فعال حقوق کودک تاکید کرد: امروزه شرایط به‌گونه‌ای است که مشکلات در حد خانوار باقی نمانده و به تمام سطوح جامعه منتقل می‌شود، لذا اگر خانواده‌ای دچار فروپاشی شود یا دچار آسیب‌های دیگر شود، بدون شک این مشکلات به جامعه منتقل شده و آسیب‌های دیگری ایجاد می‌کند و حتی ممکن است به تولید خشونت بینجامد. همچنین محرومیت از دیگر عواقب ازدواج در سنین کودکی است، زیرا این گروه از چرخه آموزش خارج شده و آموزش‌های کافی برای چرخاندن چرخ اقتصادی و اجتماعی کشور در آینده دریافت نمی‌کنند و فرصت‌هایی را که جامعه برای شهروندان ایجاد می‌کند از دست می‌دهند که این به معنای محرومیت است.

کودک نمی‌تواند خانواده‌ای کارآمد تشکیل دهد

این فعال حقوق کودک با بیان اینکه قوانین ما سن ۱۳ سالگی را برای ازدواج دختران در نظر گرفته‌اند، افزود: حقیقت آن است که باتوجه به سازوکار جامعه ازدواج در این سن نمی‌تواند به تشکیل خانواده‌ای به سامان بینجامد. این موضوع زنگ خطر است و تناسب با شرایط جامعه ندارد. اوخاطرنشان کرد: اگر کودک دچارآسیب‌هایی همچون تجربه زودهنگام جنسی، بارداری و زایمان زودهنگام یا تحمل خشونت از طرف همسر یا افراد خانواده‌اش شود به طور قطع این موضوع منتهی به آسیب‌های جدی می‌شود که براساس آن ممکن است؛ کودک‌همسر یا کودک‌مادر به خود یا دیگران آسیب‌های جدی وارد کند و این آسیب‌ها می‌تواند به سطح جامعه تسری یابد.

عزیزپناه اظهار کرد: اگر مختصات این عصر را در نظر نگیریم، باید با تبعات آن و معلول‌هایی که حاصل نادیده گرفتن علت‌هاست، مواجه شویم.کودک بیوه رهاشده، فرزند حاصل از ازدواج کودکان در خانواده نابسامان و عدم وجود توانمندی‌های لازم برای تشکیل زندگی به راحتی افراد را در مسیرهای دیگری قرار می‌دهد که آسیب‌زا است. او این موضوع که براساس آمار رسمی ثبت احوال کردستان سال گذشته ازدواج ۱۰ کودک زیر ۱۰ سال در این استان به ثبت رسیده است را به معنای زنگ خطر دانست وخاطرنشان کرد: از طرف دیگر ازدواج زیر ۱۰سال غیرقانونی است، زیرا در قوانین ما برای ازدواج دختران سن ۱۳ سال در نظر گرفته شده است و این موضوع نیاز به بررسی و کار کارشناسی دارد. این فعال حوزه کودک تصریح کرد: برخی تبعات ازدواج در کودکی جبران‌ناپذیر است، زیرا با محرومیت صرف همراه است.

حتی یک‌مورد ازدواج کودکان هم زیاد است

یک عضو انجمن حمایت از حقوق کودکان درباره آسیب‌های ازدواج در سنین کودکی به «آرمان» می‌گوید: ابتدا باید دانست که میزان این نوع ازدواج به نسبت گذشته افزایش یافته است و یا اینکه هم اکنون میزان این ازدواج‌ها در کشور اندک است. شیوا دولت‌آبادی می‌افزاید: تعداد ازدواج زودرس در کودکان در کشور ما از فراوانی چندانی برخوردار نیست، اما حتی ثبت یک ازدواج در کشور ما چندان مناسبت نیست. به گفته او اغلب این نوع ازدواج‌ها به دلیل فقر اقتصادی و فقر فرهنگی به وقوع می‌پیوندد. دولت‌آبادی تاکید می‌کند: ازدواج در سنین کودکی خروج از چرخه تحصیل، چرخه حرفه آموزی را به برای کودکان به همراه دارد. باید دانست که ازدواج در این سنین برای دختر بدون بلوغ جنسی، جسمی، عاطفی، مهارتی و... است و به این ترتیب او از عهده مسئولیت خود آنطورکه باید و شاید بر نخواهد آمد./ج