مریم علایی*

رسولی را پیش تر از این ها   با غزل هایش  می شناختیم و انتظار  بر این بود  که اولین  مجموعه شعر ایشان مجموعه ای از غزل های زیبا و تاثیرگذاری باشد که همیشه در محافل ادبی حرف برای گفتن داشت،  اما سمیه رسولی با به چاپ رساندن مجموعه ای به نام «نامه ای برای دلم بنویس»  این انتظارهای بجا را بی پاسخ گذاشت و سرقلم خویش را به جهت دیگری چرخواند. جهتی که از او هیچ سابقه ای در دست نیست. البته جا دارد در همین جا این نکته  را یادآور شوم که اگر چه نویسنده یا شاعر این کتاب در سابقه ی حافظه ما هرگز قلمی در این جهت، یعنی شعر سپید یا نوشتارهای ادبی نفرسوده است، اما با این مجموعه ی کوچک ثابت کرد  که توانایی قلم او را در این ورطه نیز نباید دست کم گرفت.

اولین چیزی که در مورد این کتاب نظر مخاطب را به خویش جلب می کند قالب و قطع کتاب است. قطع خشتی کوچک جیبی که طراحی زیبا و منحصر به فرد آن، کتاب را از هر کتاب دیگری متمایز می کند. انتخاب طرح یک پاکت نامه برای جلد در حالی که تمبرنامه عکس دخترکی است که در سینه اش به جای قلب، انار می تپد بر زیبایی کار افزوده است.
همچنین توجه تصویرگر به انتخاب طرح با توجه به نام کتاب و انتخاب تصاویری گویا و تاثیرگذار برای هر شعر، هوشیاری طراح را می رساند که سعی داشته تصویر در خدمت شعر و مکمل آن باشد تا درک مخاطب را فراتر برده و به 100% برساند.
به واقع طراحی و تصویرگری  این کتاب  که برای هر شعر بصورت جداگانه اتفاق  افتاده است  کاری است که در هر کتابی به چشم نمی خورد. سبک مدرن  نقاشی ها و تصویرگری کتاب با المان  های امروزی، خود کاری است در خور تحسین  که به زیبایی و جذابیت کتاب «نامه ای برای دلم بنویس» افزوده است و باید در این خصوص به طراح و تصویرگر کتاب آفرین گفت.
 در این میان نمی توان از همخوانی شعر و تصویر چشم پوشید و چیزی  نگفت. کلمات ساده، زبان روان و احساساتِ «شاید بتوان گفت» امروزی شاعر در کنار تصاویر مدرن و المان های جدید تناسبی د ر خور تحسین به وجود آورده است .
«نامه ای برای دلم بنویس» خود نامه ای است که می تواند حرف ها و گلایه های هر روز یک انسان باشد . حرف ها و گفت و گوهایِ من با منِ هر انسان که شاعر بخوبی و بازیرکی نام "واگویه" را برای آن برگزیده است.
هر شخصی که کتاب را  به دست بگیرد و ورق بزند بی تردید خود را لابه لای کلمات کتاب خواهد یافت. از آغازین شعر این مجموعه که شاعر از مخاطب شعر می خواهد سراغش را از خودش بگیرد(1) تا آخرین شعر که حتی مرگ را هم  در آغوش معشوق آرزو می کند با جمله پرالتهاب ای کاش زمین آغوش تو باشد. (2)
رسولی در این مجموعه نماینده یک زن ایرانی است که در کنار شلوغی ها و مشغولیات یک زندگی عادی برای معشوق خویش از یک احساس پاک سخن می گوید. احساسی که لابه لای کلمات پرطمطراق و قلمبه و سلمبه پست مدرن که شاعران بعضا" بخاطر بروز سطح دانش  و نمود سطح مطالعه خویش به کار می برند، گم نشده است؛ بلکه عاری از هرگونه تکلف و سختگیری، سادگی کلام و روانی بیان را دست مایه ای برای رسیدن به تاثیر بیشتر قرارداد است. او به سادگی از روزمره ترین وقایع یک روز، شعر می سازد. وقتی که  بافتنی می کند و شال می بافد، وقتی دغدغه خوابیدن و خاموشی چراغ را دارد، وقتی به پنجره فکر می کند و نقاشی سبزه و گل و درخت، وقتی به گلدان های شمعدانی و تشنگی گل های پیراهنش و ... و در کنار همه این ها آلزایمر را درد نمی داند که درمان می داند چرا که: فراموشی درد نیست / درمان است / وقتی تو نیستی !(3)  او شاعری است که روزمرگی هایش را هم شعر می کند.
«نامه ای برای دلم بنویس» مجموعه ای کوچک اما قوی است که ردپای پابلو نرودا، دیپلمات سناتور و شاعر شیلیایی را در آن می توان مشاهده کرد. وقتی شاعر خیلی صریح و بی پرده مخاطب خویش را  مورد خطاب قرار داده و می گوید: «جهان را از من بگیر /خودت را نه !» شعر آشنایی پاپلو نرود ا به ذهن متبادر می شود که می گوید :
«نان را
هوا را
روشنی را
بهار را
از من بگیر
اما خنده ات را هرگز
تا چشم از جهان فرونبندم» (4)
در این مجموعه، شاعر تلاش می کند تا با کلمات ساده اما تاثیرگذار و لحنی آرام اما شاعرانه مخاطب خویش را با ظرف های دیگر بیان، آشنا کند.
پویایی کلام در اشعار این مجموعه اثر قوی است و خواننده را به ورطه تجربه دوباره معانی واژگان می کشاند اما موفق بودن کلام خود جای سوال دارد. آیا واژگان در کلام شاعر به تجدد رسیده اند؟ آیا کلمات به معانی بکرتری نمود پیدا کرده اند؟ یا تنها محل استفاده کلمات عوض شده است؟
با خوانش عنوان اثر در ابتدا این احساس به مخاطب تلقین می شود که با مجموعه ای از حرفهای ادیبانه روبروست که از ژرف ساخت زندگی یک انسان سخن می گوید، انسانی که در معنای جدّی آن می تواند همان زن یا مردی باشد که بعد مادی و بعد معنوی او در کنار هم و با هم زندگی می کنند.
خواننده در این کتاب با یک فضای رئالیسم روبروست که در طول زندگی خویش ممکن است بارها و بارها آن را تجربه کرده باشد، اما این بار با این مجموعه ، همان فضای رئال را از یک منظر ادیبانه و رویکردی تازه از عناصری که با آن ها به خوبی آشناست، خواهد دید.  اما باید این نکته را هم یادآور شد که در کنار رئالیسم، مجموعه از آثار سمبلیک نیز خالی نیست آنجا که در صفحه 15 کتاب، شاعر از قاب عکس سخن می گوید که خود نمادی است از چارچوب و قاعده مندی و شاید هم آزادی و یا در صفحه 19 در شعر نقاشی که سبزه، گل و درخت همگی سمبل هستند.
 استفاده آگاهانه شاعر از عناصر طبیعت نیز در این مجموعه به زیبایی اتفاق افتاده است که خود در خور توجه است؛ مثلا در صفحه 29 کتاب که از پرنده ها و مضمون پرواز آنها به خوبی بهره برده است:
"دلتنگ دیدنت هستم
پرنده شو!
پرنده ها گذرنامه نمی خواهند."
همچنین اشاره به قانون جاذبه و سوء استفاده زیبای شاعرانه از آن در صفحه 31 کتاب:
"به من بگو نیوتن
قانون جاذبه تو را
من
پیش از همگان کشف کرده ام "
و در پایان ضمن آرزوی موفقیت برای شاعر مجموعه «نامه ای برای دلم بنویس » یک بار خوانش این مجموعه شعر را به دوستداران ادبیات معاصر توصیه می کنم.


1.سراغ مرا از خودم بگیر – شعر سراغ – ص 5 کتاب
2.شعر سقوط – ص 43 کتاب
3.شعر فراموشی – ص 25 کتاب
4.شعر پابلو نرودا شاعر اهل کشور شیلی

کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی