احمد خواجه حسنی

این یادداشت آهنگ آن دارد که با رویکردی انتقادی، به چرایی بروز و استمرار اختلاف نظرها ، تقابل و کشمکش های درون گفتمانی جریان اصلاحات در استان بوشهر که مشخصاً اندکی قبل از شروع فعالیت های انتخاباتی ستادهای دکتر پزشکیان کاندیدای مورد حمایت جریان اصلاحات در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شروع شد پرداخته و به اختصار با یادآوری اهداف و راهبرد اصلی جریان اصلاحات ، ضمن هشدار نسبت به تأثیر مستقیم اختلافات جریان های سیاسی بر جامعه به ویژه در بحث مشارکت سیاسی مردم به عنون واحدهای کنش گر، ضرورت نوسازی بنیادین گفتمان اصلاحات در استان بوشهر را تذکار دهد، باشد که با حسن ظن مطالعه شود.

(بدایت کلام ، انتشار سلسله یادداشت های روشن گرانه پیش کسوت جریان اصلاحات استان (حاج اکبر صابری) که اخیرا در باب این موضوع مهم نوشته شده و سنگ بنای این یادداشت گردید ، مزید امتنان است).

واپسین ایّام انتخابات یاد شده، در اذهان کنش گر، محافل سیاسی و فضای مجازی به ویژه مابین نیروهای جریان اصلاحات در استان بوشهر، گمانه زنی ها و اظهار نظرها پیرامون انتصاب رئیس ستاد مرکزی استان جریان داشت و اختلاف نظرهای درون گفتمانی به تدریج یک سریال پر تکراری را در معرض دید عموم به نمایش می گذاشت بدین مضمون که به اغلب احتمال دگربار اختلاف نظرها، ناهماهنگی های احتمالی ، فردگرایی، پراکندگی، تزاهم و تضاد آراء و رفتارهای گسیخته ، تفرّد و خود رأی بودن برخی عناصر درون گروهی و از همه مهم تر فقدانِ ابراز وجود همه شمول و تکثر پذیر یک رهبر یا لیدری اصلاح طلب که از پایگاه اجتماعی نسبی تشکیلاتی برخوردار باشد، اهداف و راهبرد اصلی جریان اصلاحات را به حاشیه خواهد برد، اصلاً یکی از مسائل موجده لاینحل و از عمده دلایل توسعه نیافتگی استان همین موارد سطحی و پیش پا افتاده است! همین فرد گرایی و تبعات خسارت بار از جمله عدم توجه به مقوله خرد جمعی و خلا هم افزایی ، نبود هم اندیشی، مشورت و کار منسجم تیمی و تشکیلاتی است چنان که امیل دورکهیم جامعه شناس فرانسوى معتقدند فردگرایى در جوامع جدید، آفت بزرگ وفاق اجتماعى است.

صابری معاون سیاسی ستاد مردمی دکتر پزشکیان در استان بوشهر در یادداشت اخیر خود به صراحت اشاره فرمودند (ناید از آئینه به جز حرف راست)، که "خشت اوّلِ تشکیل ستاد دکتر پزشکیان با نادیده گرفتن بخشی از افراد شاخص جریان اصلاحات استان در بوشهر کج گذاشته شد"

قلم شاپور می زد تیشه فرهاد - لب شیرین به کام خسرو افتاد

*پوشیده نیست جریان اصلاحات می بایست و می توانست با اتخاذ تصمیمات عالمانه در بزنگاه های اخیر به نحوی جامعه پسند ابتکار عمل را به دست گرفته ، با درایت و هوشمندی تم شیت امورات را پیش برده تا به سهم خود اعتماد متزلزل عمومی را احیاء نموده و در راستای افزایش سرمایه اجتماعی اثرگذار نقش آفرینی کند هم چنان که استان فارس در موضوع مورد بحث، به‌جای لابی‌های محافل سهم خواه و فرصت طلبان سودجو، با تکیه بر شاخص ها و با نه گفتن به محافل و لابی‌های قدرت و ثروت در پستوهای دفاتر خود برای انتخاب گزینه‌های استانداری ، دو ستاد مرکزی و ستاد مردمی انتخاباتی برای انتصاب استاندار به لیستی مشترک دست پیدا کردند تا شعار وفاق رئیس‌جمهور را تحقق دهند افزون بر این گزینه‌های پیشنهادی استانداری میثاق نامه مشترکی امضا کرده و متعهد شدند تا ضمن پایبندی به آرمان‌ها و برنامه انتخاباتی دکتر پزشکیان، از افراد جوان و بانوان در سمت‌های مدیریتی بهره بگیرند و تمام تلاش خود را برای توسعه استان فارس و محرومیت‌زدایی از چهره استان به کار بندند.*

*بدون تردید حول گفتمان اصلاح طلبانه عواملی مهم تر از سازوکارهای ارادت ورزی و الیگارشی وجود دارد که باید به آن توجه کرد! یکی از این عوامل، رفتارها و رویکردهای دموکراتیک در جهت اصلاح رویه ها و روندها و تغییر از وضع موجود به وضع مطلوب با لحاظ نمودن منافع و مصالح عمومی است ، از جریان و جنبشی که به دنبال دموکراتیک کردن روندهای حاکمیتی است نیز انتظاری غیر از این نبوده و نیست ، مگر می شود شما داعیه دار اصلاح طلبی باشید ولی پندار و کردار شما غیر دموکراتیک ، خود خردمندانه و مستبدانه باشد؟*
*به تعبیر ادواردز دمینگ " آن چه ما را به نابودی می کشاند کسانی هستند که برای انجام دادن کاری که ذاتاً نادرست است صادقانه متعهدانه و با تمام وجود تلاش می کنند".*

*پیش تر در یادداشتی تحت عنوان بوشهر یه یک رنسانس فکری نیازمند است یادآور شدم استان بوشهر به دلایل متعددی از جمله ساختارهای ضعیف بین‌ اعیانی (نهادهای مدنی و ارتباطی) و همین طور ساختارهای بسته بین اذهانی (فرهنگ ارتباطی) به یک دگردیسی بنیادین نیازمند است تا با تغییر در پیش انگاره های ذهنی جمعی و تمرکز بر اهداف و ارزش های مشترک در معنای موسع به وفاق و همبستگی اجتماعی نائل شویم .*

*نگارنده بر این باور مؤمن است که آسیب هایی که در رأس تا ذیل فرآیند انتخابات اخیر تحت لوای گفتمان اصلاحات، نابخردانه و مبتدیانه به این جریان تحمیل شد، وجهه و اعتبار اصلاحات استان را در نگاه ناظر بیرونی و در منظر افکار عمومی به شدت خدشه دار کرده و این قبیل آسیب ها هنوز هم ادامه دارد... با نهایت تحسر، جریان اصلاحات به اندازه کافی توسط عوامل و نیروهای بیرونی مورد هجمه است حداقل از نیروهای درونی انتظار همراهی، همدلی، وفاق و وحدت است.*
دال مرکزی گفتمان اصلاح طلبی همواره گفتمان جمهوریت، دموکراسی‌خواهی، توسعه سیاسی و صد البته گفتمان تغییر بوده منتهی تغییر را بایستی ابتدا در پیش انگاره های ذهنی خود آغاز کرده و با تحوّل در رفتار خویش، منافع جمعی/عمومی را به منافع شخصی/بیله ای ترجیح دهیم. ناگفته پیداست دغدغه مندی برخی افرادی که داعیه اصلاح امور را دارند نسبت به مسائل و مصائب استان به مثابه تبرهایی است که مدعی دفاع از حق صنوبرند!!! اینان خواسته یا ناخواسته با تفرقه افکنی تیشه به ریشه بوشهر و بوشهری می زنند.

استان بوشهر ظرف این سال ها قربانی گسست اجتماعی و اختلافات فرسایشی درونی بوده و در این بین بعضاً شایسته‌ترین و توانمندترین افراد به حاشیه رانده شده تا با به‌ کار گماردن مدیران ناکارآمد و ضعیف، بسیاری از امکانات و ظرفیت‌های استان از بین برود، استان بوشهر مدت زمانی است که نه با مسئله، بلکه با بحران اختلافات فرسایشی روبروست. وضعیتی که صرفاً محدود به جریان های سیاسی یا الیت جامعه نبوده و تمام اقشار و لایه های اجتماعی را متأثر ساخته و بیم آن می‌رود که عنقریب با تداوم وضع نابسامان موجود و تحمیل یک نفر استاندار غیر بومی در فرداهای پیش رو چراغ به دست به دنبال امروز بگردیم.

علی ایحال ، منظومه رفتاری ما برای انجام فعالیت‌های اجتماع‌ محور نیاز به دگردیسی بنیادین دارد حال چه جریان اصلاحات بر سر کار باشد و چه جریان دیگری زمام امور را در دست داشته باشد، بایسته می نماید در میدان های بزرگ اختلافات کوچک را کنار گذارده و با سینرژی به توافق و اجماع نظر نیل به توسعه دست یابیم ، هیچ جامعه ای به توسعه نمی رسد مگر آن که در کنار دولت توسعه گرا، شهروندان توسعه گرا داشته باشد تا به حل و فصل خردمندانه تضادها نائل آیند و توسعه ابتدا به ساکن باید در درون ما و تفکر ما اتفاق بیفتد ، تخست خود را اصلاح کنیم سپس به فکر اصلاح جامعه باشیم.

قبل تر مرقوم داشتم جامعه همواره پذیرای یک جریان اصیل مردمی اصلاحی است، کماکان نیز باورمندم رویکرد اصلاح طلبانه و تحوّل خواهانه هرگز نابود نمی شود و جامعه همواره پذیرای یک جریان اصیل مردمی اصلاحی بوده و زین پس نیز خواهد بود البته با دردمندان مصلح و دغدغه مندان راستینش...

از این حیث که سنت اصلاحات همواره باب یک شروع تازه را به روی جامعه ما باز نگه می دارد، بخشی از جامعه با کنش های ارزشی، دعوت به مشارکت در انتخابات را لبیک گفتند، حال شایسته نیست با این قبیل رفتارها و بسط اختلاف نظرها و تنازعات درونی آن ها را از کرده خود پشیمان کنیم.

ایمان داشته باشیم که وحدت از درون اختلاف نظرها و تفاوت ها هم قابل دست یابی است اگر اهداف و ارزش های مشترک را سرلوحه امور قرار دهیم.

 اهداف و ارزش های مشترک به مثابه دیوار دفاعی هستند که از ریزش نظام اجتماعی و نظام شخصیتی جامعه جلوگیری می کنند و در عین حال موجبات وحدت و همبستگی را فراهم خواهند کرد. بی گفتگوست جریان اصلاح طلبی به رغم برخی تفاوت ها و تمایزهای رویکردی اما در گستره وسیعی دارای پراتیک و پراکسیس اجتماعی سیاسی مشترکی هستند که حاصل سال ها کنش گری سیاسی افرادی است که هزینه ها داده اند بنابراین نمی بایست اجازه داد این اشتراکات و برخی دستاوردهای موضوعی دست آویز برخی جاه طلبى ها و برترى جویى های هیچ فرد یا افرادی قرار گیرد.

و آخر دعوانا ان الحمدالله رب العالمین.