دکتر جواد لقمان زاده:

پوپولیسم(Populism) که از واژه لاتین popularis  یا populous  به معنای توده ی مردم یا عامه گرفته شده است در مقوله ی مفاهیم سیاسی جای دارد و آن گونه که "هربرت شیلر" می گوید بر این فرض اولیه استوار است که: "عامه مردم افرادی ناآگاه، منفعل و فاقد قدرت تشخیص اند". پوپولیسم در فارسی معادل واژه های عوام گرایی و مردم باوری استعمال شده است. البته دکتر حسین بشیریه(استاد برجسته علوم سیاسی)، پوپولیسم را "توده انگیزی" معنا می کند چرا که معتقد است پوپولیستها توده مردم را بر می انگیزند تا اهداف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... خود را محقق سازند.

شاید پوپولیسم برای ژورنالیستها و مخاطبان آنها جاذبه های فراوان داشته و برای سیاستمدارانی چون احمدی نژاد در ایران، هوگو چاوز در ونزوئلا، ویکتور اوربان در مجارستان، رجب طیب اردوغان در ترکیه، محبوبیت و شهرت، ولیکن نگارنده بر این باور است که پوپولیسم نه تنها پدیده ای نفرت انگیز و خطرناک است بلکه با "مدیریت علمی" نیز ناسازگار است. پوپولیسم در ظاهر یعنی اینکه: "اجازه بدهید مردم حکومت کنند"، ولی در واقع چیزی جز عوام فریبی و مقابله با  نخبه گرایی، عقلانیت و خردگرایی نیست.
پوپولیسم با "مدیریت علمی" هم جهت نیست. پوپولیسم به جای یافتن راه حل های عقلانی و منطقی، به دنبال راه حل های ساده و سریع می باشد(برای مشکلات پیچیده، راه حلهای ساده و احساسی ارائه می کند). با توسل به وعده های کلی و مبهم و معمولا با شعارهای ضد امپریالیستی، تعصب و عوام فریبی، به دنبال جلب پشتیبانی مردم است. پوپولیستها شعارهایی می دهند که ضمانت اجرایی ندارد و منطقی، عقلانی و متناسب با ظرفیت های کشور(دولت) نیستند و صرفا به دنبال جذب هوادار هستند. پوپولیسم به دو روش فلسفه یعنی قیاس و برهان خدشه وارد می کند و آن را به عنوان منابع معرفت نمی شناسد زیرا این دو روش، نخبه گرایانه است.
 و اما، دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفندماه سال 1402 برگزار می گردد. اینکه متولیان برگزاری انتخابات آینده می بایست زمینه حضور و مشارکت حداکثری مردم را فراهم کنند، اینکه می بایست زیرساخت های لازم(اینترنت، فیبر نوری و ...) و نیروی انسانی متخصص فراهم باشد، اینکه قانون گرایی و تسلط بر قوانین انتخابات امری ضروری است، اینکه آموزش عوامل اجرایی از فاکتورهای مهم در برگزاری انتخابات سالم است، اینکه باید به آرمان های انقلاب اسلامی وفادار بود، اینکه باید پر معنا و امید آفرین ظاهر شد و ...، همه درست می باشند. ولیکن به نظر نگارنده در کنار این موارد می بایست به شدت مراقب تفکر و حرکات پوپولیستی بیشتر کاندیداها بود. همان هایی که همیشه در آستانه انتخابات احساس تکلیف و مسئولیت می کنند. همان هایی که کمیت را بر کیفیت ترجیح داده و بر روی "امواج احساس" مردم سوار می شوند. همان هایی که دو گانه هایی چون "بالای شهر- پایین شهر"، "ملی-اجنبی"، "شهر- روستا" و ... را می آفرینند. همان کوتوله های سیاسی امتحان پس داده و تاریخ گذشته که با بی توجهی کامل به احزاب و گروههای سیاسی در نقش یک سیاستمدار فرهمند و نماینده توده ها ظاهر می شوند. همان هایی که با توسل به طبقه محروم جامعه، وعده های کلی، مبهم، عوام فریبانه، غیر منطبق با واقعیت های کشور و فوق اختیارشان می دهند. همان هایی که به قول دکتر محمود سریع القلم(استاد علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی) به جای اصلاح فضای کسب و کار و نظام مالیاتی و برقراری روابط معقول بین المللی، به آنچه مردم به اشتباه به آن علاقه مندند، تن می دهند. همان هایی که از همین الان در تمام مساجد شهرستان خود حضور دارند و مثلا در غم بازماندگان شریک اند...

منابع:
1. آقابخشی، ع و افشاری راد، م. (1374). فرهنگ علوم سیاسی، مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، بهار.
2. تاگارت، پ. (1381). پوپولیسم، ترجمه حسن مرتضوی، تهران:انتشارات آشیان.
3. موسوی ملکی، م ج. (1383). جامعه توده وار، قم: برگ طوبی،چاپ اول.
4. فیرحی، داوود (1393). پوپولیسم پدیده ای مدرن، گفتگو با داوود فیرحی در کتاب پوپولیسم، عبدالوهاب فراتی، تهران: کانون اندیشه جوان

 دکتر جواد لقمان زاده/پژوهشگر سیاسی