در جامعه امروزه تاثیر و نقش رشد اقتصادی بر بازسازی سرمایه های اجتماعی، نوسازی جامعه، شکل گیری نیروهای جدید، تغییر ساماندهی توانایی های اجتماعی و بهبود مناسبات اجتماعی، را نمی توان نادیده گرفت. بازسازی و توانایی های اقتصادی جامعه، کیفیت آموزش و پرورش را بهبود می بخشد، بر موقعیت فردی و اجتماعی شهروندان اثر می گذارد و آن ها را برای تحولات اجتماعی و نقش موثرتر اجتماعی فرا می خواند. انگیزه و توانایی های لازم را به آن ها می بخشد و جامعه را به سوی همبستگی اجتماعی سوق می دهد.
از زاویه دیگر، آن چه امروزه به نام سرمایه اجتماعی نامیده می شود و تاثیر مهمی بر سرمایه های فیزیکی و انسانی دارد، تا حد زیادی تحت تاثیر توسعه اقتصادی در جامعه است.
لیکن به دلیل منطق سود گرایانه حاکم بر حوزه اقتصادی و کسب سود توسط کنشگران این عرصه، زمینه بروز نابرابری اقتصادی در این حوزه بسیار زیاد است. چنان چه اندیشمندان عامل اساسی به وجود آمدن نظام های تامین اجتماعی را تاثیرات اجتماعی نظام های اقتصادی لیبرالیستی به وجود آمده از انقلاب صنعتی دانسته اند، نظامی که در تضاد عمیق با عدالت اجتماعی قرار داشت و عدالت اجتماعی را که عنصری مهم در حیات اجتماعی است نادیده گرفت.
این نظام اقتصادی بر نوعی آزادی اقتصادی استوار بود که حد و مرز آن را صرفا سرمایه مشخص می ساخت، در چنین فضایی، شکاف طبقاتی روز به روز گسترش می یافت، فقرا فقیرتر و ثروتمندان غنی تر می شدند.

در چنین وضعیتی تنش های اجتماعی بروز و نمود یافت و انواع اعتصا ب ها و اعتراض های کارگری شکل گرفت. این تنش ها و اعتراض ها و جنبش های ناشی از آن، از یک طرف و وقفه در عرصه تولید از طرف دیگر، در بلند مدت اقتصاد تولید را آسیب پذیر می ساخت، سرمایه داران و از طرف دیگر دولت ها را وادار می ساخت که اندیشه ای برای جلوگیری از اتفاقاتی این چنین اتخاذ کنند .در این راستا، اتحاد به وجود آمده از سرمایه داران (کارفرمایان) دولت و کارگران، در جهت ایجاد اولین صندوق های بیمه اجتماعی به وجود آمده تا از آسیب های ناشی از کار حمایت کند. همان طور که مشاهده شد نظام تامین اجتماعی حاصل تعارض بین نیروهای اجتماعی در جوامع صنعتی غرب متعاقب پیدایش بورژوازی، دگرگونی های اقتصادی و انقلاب صنعتی است. از آثار هیات تنظیمی نظام تامین اجتماعی در حوزه های اقتصادی می توان به توزیع درآمد و برقراری عدالت اقتصادی اشاره کرد. این امر، یعنی نقشی که نظام تامین اجتماعی در کاهش نابرابری و افزایش عدالت دارد، به قدری مهم و حیاتی است که مهم ترین شعار انجمن بین المللی تامین اجتماعی در حوزه اقتصاد کمک به کاهش نابرابری های اقتصادی است که معمولا به دلیل ماهیت امر اقتصادی رخ می دهد.
یکی از شرایط پویایی هر نظام اقتصادی در درآمد نیروهایی است که در این حوزه فعالند، نظام تامین اجتماعی نقش مهم و موثری در ایجاد امنیت لازم برای نیروی کار، خواه امنیت اقتصادی و خواه امنیت اجتماعی و روانی از طریق بیمه های مختلف اجتماعی دارد. از این جهت، موجبات تداوم تولید اقتصادی و به تبع آن رشد اقتصادی را فراهم می آورد.
وجود نظام تامین اجتماعی کارآمد از بروز تنش های موجود در محیط های کارگری و هم چنین از بروز تضادها و تقابل های میان کارگران و سرمایه داران تا اندازه زیادی جلوگیری می کند .با نگاه به مجموعه مطالعاتی که بررسی روابط بین تامین اجتماعی و نظام های اقتصادی متمرکز شده اند، در می یابیم که روابط علت و معلولی از هر دو سو تایید شده است. یعنی هم ساختار نظام های سیاسی و اقتصادی و کارکرد نظام تامین اجتماعی اثر گذار بوده است و هم نظام تامین اجتماعی دارای آثار اقتصادی بوده است. چنان که سازمان تامین اجتماعی، به عنوان سازمانی اقتصادی که متولی امر تامین اجتماعی جامعه است، خود تحت تاثیر شدید شرایط کلی اقتصادی کشور است و البته این شرایط هم از نظر درآمدی و هم از نظر هزینه ای آثار شدیدی بر سازمان دارد، روند پرافت و خیز تعداد کارگاه های تحت پوشش سازمان نشان می دهد که هرگاه اوضاع اقتصادی کشور از رونق نسبی برخوردار بوده، سازمان توانسته است با نرخ رشد مثبت و بالایی کارگاه های بیشتری را تحت پوشش قرار دهد. کارآمدی صندوق های بیمه اجتماعی نیز تا حد زیادی تحت تاثیر شرایط اقتصادی جامعه است و با رونق اقتصادی و گسترش اشتغال زایی، نظام تامین اجتماعی امکان پوشش بیشتر و افزایش منابع صندوق را فراهم می آورد و در شرایط رکود، ورودی افراد و منابع کاهش می یابد.
چنان چه مشاهده شد، تحولات اقتصادی ـ اجتماعی و نظام تامین اجتماعی، ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. به طوری که تحقق توسعه اقتصادی، بدون عدالت اجتماعی و نظام تامین اجتماعی ممکن نیست. بنابراین اگر توسعه اقتصادی عبارت از رشد مداوم اقتصاد یک جامعه و وجود وضعیت رفاهی افراد جامعه باشد، می توان آن را از جمله دستاوردها و کمک های تامین اجتماعی به روند توسعه اقتصادی کشور دانست.
خلاصه بحث:
اقتصاد دارای ملاحضان خاصی است، اقتصاد رابطه مستقیم با میزان رضایت مندی مردم دارد، اقتصاد به طور مستقیم در برنامه های تامین اجتماعی تاثیر دارد. ملاحظات اقتصادی بر ملاحظات اجتماعی تاثیر دارد، اگر در یک جامعه مولفه های اقتصادی شکوفا گردد قطعا تاثیر بر تعهدات بلند مدت سازمان تاثیر گذاشته.  بنابراین رابطه بین اقتصاد  و تامین اجتماعی در چشم انداز ماموریت ها و اهداف سازمانی مثمر ثمر خواهد بود و در جهت گیری های دولت اعم از لوایح و طرح ها و بودجه های معطوف به طرح های عمرانی تولیدی ـ خدماتی اثرات زیادی خواهد داشت./ج