مرضیه غلامشاهی:

وقتی جناب صابری؛ مدیرمسئول و سردبیر نشریه «اتحاد جنوب» خواستند تا در نشست با «کمال شعر محلی دشتستان»؛" استاد فرج کمالی" ایشان را همراهی کنم، با خود اندیشیدم که قبای وصله پینه ی خیاط ندیده ما را چه به کمال زربفت کمالی؟!!!!
دروغ چرا... خوشحال شدم، اما غلیان افکارم را قراری نبود. باید گل می گرفتم ... مریم... ارکیده... رازقی... نه ... نه ...کاش برایش آفتابگردان ببرم با زنبیلی که پیش تارش خاطره های دور و پودش نزدیک را زنده می کنند... داشتم به معدوم کردن آفتابگردان ها می اندیشیدم..."گویند رفیقانم درعشق چه سر داری گویم که سری دارم در باخته درپایی"

توگویی برای وصل و بزرگی باید هم بزرگی قربانی کرد. نیازی نبود آفتاب گردان ها را بِزَک کنم که خود مشاطه ی دهر... این را آفتاب داند و بس.
بااستقبال خاضعانه ی فرج و همسرش روبه رو شدیم؛ اعتراف می کنم که هنوز به پرسش هایی که یادداشت کرده بودم، اعتماد نداشتم. طبق یک عادت مالوف دبستانی خدا خدا می کردم آقای شبانکاره سر صحبت را بازکنند و چقدر زود رنگ رخساره پیامبرشد... صدای فرج آن رعد مرا ز خش بم دار چه بارانی بر دل می نشست.
آقای شبانکاره که با ولع کلمات را یکی پس از دیگری می جوید و یک علامت سوال می چسباند آخرش و خوان گسترده ی دل فرج که می جوشید و می جوشید... و همین که با اشاره سر آقای شبانکاره متوجه شدم نوبت من شده، نمی دانم چرا "کل مدینه" بقال سرکوچه امان صاف صاف جلوم قد علم کرد. انگار تمام شعرهای فرج فقط تو همین یک بیت خلاصه شده بود که همیشه کج دار مریز آن را می خواند و از وقتی فهمیده بود قرار است با فرج مصاحبه ای داشته باشیم، سوگندم داده بود به "بی بی بانو"که برایش مصاحبه را بخوانم. حالا باید چه طور می پرسیدم و می نوشتم که هم کَل مدینه راضی باشه و هم کُلِ مدینه ......
فکرم به منتهای جمالت نمی رسد کز هر چه درخیال من آمد نکوتری... درتمام جواب های فرج، عشق به دشتستان و مردم آن کلام از قلم ربوده بود و چه شوریده حال، کمالی به کمند ِ یارش اندر و در قفایش صید لاغر... اما نقطه ی پُررنگ و نمناک دیدار من با استاد فرج کمالی حضور ِ زیبنده بانویی بود،که جمال حضورش خبر از محبوبه ای دلربا در پِلکان زمان می داد. بانویی که با صدای محزون و نگاه پُر فروغش قرار دیده ام را روان، و حزن درونم را ماندگارکرد بانو: زتی نستوه " ای پری وار در قالب آدمی" همان ماوا وگوشه دنجی که از ورای مهر بی پایانش، قلم ِ کمالی روان و سخنش همیشه جوان. بانوی پری وار با خواندن نیمایی آزاد چنان عرصه بر قرارم تنگ کرد که هوای بودن اندک شد و رفتن جاری تا در جایی دیگر با قراری دیگر، غوص در اندیشه ی این جاودانگی به ثبات برسم: "... هرگز کسی این گونه فجیع به کشتن خود برنخاست که من به زندگی نشستم!/ و چشمانت راز ِ آتش است./  و عشق ات پیروزی ِ آدمی ست/ هنگامی که به جنگ ِ تقدیر می شتابد." آیدا در آیینه؛ احمد شاملو»
از حق نگذریم و به دور از تمام زنانگی ها سخت به اعتراف شیرینم می مانم که پُشت بندِ جاودانگی فرج  و به موازات اشعارش، زنی آرام گام بر می دارد؛ همان که با واگویه ای که خود فرج هم از آن بی خبر بود و هیچ پروایی از رسوایی و شور عاشقی نداشت....
 ترسم که اشک در غم ماپرده در شود
وین راز سر به مُهر به عالم سمر شود....
همه ی ما را به یک باره غافلگیر کرد تا همگی کلام را غلاف کنیم و مدهوش این راز سِکرآور و این دُر ِمگو شویم... بعد از خواندن آن نیمایی آزاد ِ زیبا، تو گویی کلمات یکی پس از دیگری خرامان از شانه ی بانو لغزیدند تا سبک بار به دوباره رها کند کودک ِ عشق خویش را به گهواره ی جوانی فرج.....
استاد فرج کمالی بی گمان بر بُلندای شعر ِ محلی دیارم دَرَفشانی می کند و این سنگ ِ جاودانگی را، کلام فرج در تَک تَک ِ اشعارش به سینه می زند.
در انتها به شاه بیت ماندگار فرج، که خود مُهر پایان تمام نوشتنی هاست بسنده می کنم:
"اگر جان درکمان ننهاده باشی
تو را شهنامه هم آرش نسازد"/ج