رضا معتمد*

پس از آن که عده ای اندک اما برخوردار از زور و تریبون به مخالفت تلویحی و علنی با برگزاری نکوداشت دکتر سید محمد مهدی جعفری، پژوهشگر بزرگ نهج البلاغه و شخصیت مبارز در دوران استبداد پهلوی برخاستند، وی با انتشار پیامی خواستار لغو این مراسم شد.

این نکوداشت، قرار است (و احتمالا باید گفت قرار بود) در برازجان، برگزار شود. البته هنوز از تصمیم برگزارکنندگان این بزرگداشت، اطلاعی نیست اما اقدام قابل درک و از سر مناعت طبع و خیرخواهی دکتر جعفری کاملا قابل درک است.

استاد فرزانه، دکتر محمد مهدی جعفری، اگر نگویم شخصیتی بی نظیر، دست کم یکی از شخصیت های کم نظیر در تاریخ معاصر دشتستان است. ابعاد شخصیتی این انسان بزرگ و فرهیخته از چند بعد قابل توجه و تامل است.

 او که از پارسایان روزگار و برخاسته از خاندانی ریشه دار است و "همه قبیله او عالمان دین بوده اند"،  در حوزه دانش، بویژه دانش دینی، یکی از بزرگترین نهج البلاغه شناسان کشور و شاید جهان تشیع است، آثار او در این حوزه، مرجع و منبع بسیاری از پژوهشگران در زمینه نهج البلاغه شناسی است.

از نظرگاه سیاسی نیز دکتر جعفری شخصیتی بی بدیل و ممتاز دارد. می توان این را با جرات و جسارت گفت که در میان مبارزان با رژیم پهلوی و تحمل رنج و درد این مبارزه، شخصیتی در استان بوشهر همپای او نیست. او در اوایل دهه چهل شمسی، بر اساس اعتقادات و آرمانهای پاک سیاسی و مذهبی اش در کنار شخصیت های بزرگ و برجسته ای همچون آیت الله طالقانی و مهندس بازرگان به مبارزه با رژیم استبدادی شاه برخاست وسالهایی از بهترین دوران جوانی اش را در زندان شاه گذراند. در آن سالها بسیاری از  کسانی که امروز علیه نکوداشت او بیانیه می دهند و سخن پراکنی می کنند، یا هنوز پا به عرصه وجود نگذاشته بودند و یا طفل شیرخواری بیش نبودند. بنابراین خودشان که هیچ بلکه پدرانشان و پدران پدرانشان هم حرفی از مبارزه و انقلابی گری نمی دانستند.

یکی دیگر از وجوه شخصیتی این مرد بزرگ، داشتن پیشینه نمایندگی مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی است. آن هم نخستین مجلس که بر اساس فراگیرترین و آزادترین انتخابات شکل گرفته بود.

از یاد نمی برم روزی را که برای معرفی خود به زادگاه من (دالکی) آمده بود. آن هم در پوششی ساده و بی تکلف و خدم و حشم. در آن زمان من بیش از چهارده سال نداشتم اما به خوبی به یاد دارم که محل دیدارش در مسجد بود. بعدها و در دوره های بعدی، مسجد جایش را به خانه های سرشناسان و ثروتمندان داد و وجود خیل همراه و حشم نیز موجب کسب اعتبار گردید.

دکتر جعفری در دوران نمایندگی اش نیز از آن سادگی، صداقت و صفایی که از خصیصه های او و هم نسلان و همفکرانش بود، دور نشد و تا پایان دوران نمایندگی و پس از آن در تمام سال هایی که کسوت معلمی و استادی را بر تن داشته است، این خلوص و صفا را حفظ کرده است.

او در سی و چندسال گذشته کمترین موضع گیری سیاسی را بویژه در عرصه پرجدال و تنش سیاست ایران داشته است. بنابراین جای بسی شگفتی و فراوان تاسف است که برخی از تریبون داران که باید گفتارشان را بیش از همه با معیارهای خداترسانه تنظیم کنند، او را به ضدیت با نظام متهم می کنند و با تلویح، برگزارکنندگان نکوداشت این دانشمند پارسای دین شناس  را از برگزاری مراسم  انذار می دهند و مثل همیشه هم از "مردم مومن"مایه می گذارند!

نمی دانم چقدر باید بر تاریخ دشتستان بگذرد تا مرد بزرگ و جامع الاطرافی چون دکتر جعفری را که اکنون به دوران سالمندی رسیده است، در دامان بپرورد و  نمی دانم کدام مردم در کجای جهان با سرمایه های انسانی خود چنین می کنند که برخی از ما می کنیم؟

دکتر جعفری بزرگوارانه از برگزارکنندگان نکوداشتش خواسته است تا از برگزاری این آیین خودداری کنند. این درخواست باید خیلی از ما را خجلت زده و شرمسار کند. هرچند چنان که پاره ای گفتارها و کردارها نشان می دهد، احساس شرمساری سال هاست که  از وجود بعضی افراد رخت بربسته است.

* استاد دانشگاه و مدیر مسئول هفته نامه پیغام