حسین صداقت
 کارشناس حوزه انرژی و پتروشیمی

در تحلیل وضعیت صادرات گاز ایران و آینده قراردادهای بلندمدت آن به «دنیای‌اقتصاد» گفت: تحلیل این موضوع به‌‌‌ویژه در زمینه‌‌‌هایی مانند ارزآوری، سیاست‌‌‌های انرژی و منافع ژئوپلیتیک، بسیار پیچیده و چندوجهی است. ایران به عنوان دومین دارنده بزرگ ذخایر گاز طبیعی در جهان و دارا بودن ظرفیت تولید روزانه بیش از یک‌میلیارد مترمکعب گاز، فرصت‌‌‌های قابل‌‌‌توجهی برای تامین انرژی منطقه‌‌‌ای و جهانی دارد، اما همزمان با چالش‌‌‌هایی همچون تحریم‌‌‌ها، رقابت با LNG و محدودیت‌های داخلی در تامین نیازهای داخلی مواجه است.

او افزود: قراردادهای بلندمدت صادرات گاز به کشورهایی مانند عراق و ترکیه می‌‌‌توانند به درآمدهای ارزی پایدار منجر شوند و جایگاه ژئوپلیتیک ایران را تقویت کنند. در این زمینه، انعطاف در قیمت‌گذاری و تطابق با شاخص‌‌‌های جهانی از اهمیت ویژه‌‌‌ای برخوردار است.

این کارشناس پتروشیمی با اشاره به شرایط کنونی بیان کرد: در حال حاضر که ایران با تراز منفی گاز مواجه است، مدیریت و بهینه‌‌‌سازی مصرف داخلی گاز به‌‌‌ویژه در فصول سرد سال برای جلوگیری از بحران‌ها و ناترازی گاز ضروری است. با این حال، نیاز به توسعه ظرفیت ذخیره‌‌‌سازی گاز برای تامین نیازهای داخلی و صادرات در فصل‌‌‌های اوج مصرف گاز وجود دارد.

به گفته‌‌ این کارشناس، سرمایه‌گذاری در توسعه میادین گازی و بهبود زیرساخت‌‌‌های انتقال باید در اولویت قرار گیرد. در این مسیر، بهینه‌‌‌سازی مصرف داخلی و مقابله با نوسانات تراز گاز از چالش‌‌‌های اصلی است که باید به‌‌‌طور جدی مدیریت شوند. او با اشاره به اهمیت ذخیره‌‌‌سازی گاز بیان کرد: ذخیره‌‌‌سازی گاز طبیعی در مخازن زیرزمینی به عنوان یک راهکار کلیدی در نظر گرفته می‌شود. افزایش ظرفیت ذخیره‌‌‌سازی گاز در ایران که در حال حاضر بسیار کمتر از میانگین جهانی است، می‌‌‌تواند به تامین پایدار گاز در فصول سرد سال کمک کند.

این کارشناس در ادامه با تاکید بر اهمیت انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر افزود: توسعه نیروگاه‌‌‌های تجدیدپذیر به‌عنوان یک بخش از استراتژی کاهش وابستگی به منابع گاز و بهبود ناترازی گاز ضروری است. با توجه به اینکه سهم انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر در تامین برق کشور کمتر از 3‌درصد است، افزایش این سهم می‌‌‌تواند به بهینه‌‌‌سازی مصرف گاز و کاهش فشار بر منابع گازی کشور در بخش تولید برق کمک کند.

صداقت درباره نقش صنعت پتروشیمی گفت: تبدیل گاز به محصولات پتروشیمی، به‌‌‌ویژه در بازارهای با تقاضای بالا، می‌‌‌تواند گزینه‌‌‌ای بسیار سودآور از منظر مالی باشد. این امر نه‌‌‌تنها به تنوع‌‌‌بخشی به صادرات غیرنفتی ایران کمک می‌کند، بلکه در برابر تحریم‌‌‌ها نیز آسیب‌‌‌پذیری کمتری دارد.

او با اشاره به چالش‌‌‌های ساختاری، تاکید کرد: یکی از موانع اصلی پیش‌روی توسعه همکاری‌‌‌ها بین صنعت پتروشیمی و صنعت نفت، محدودیت‌های ساختاری و قانونی است. در حال حاضر، ورود صنعت پتروشیمی به بالادست نفت به عنوان یک هدف راهبردی مطرح است، اما مسوولان اجرایی باید تلاش کنند موانع ساختاری و اداری موجود در این مسیر را حذف کنند. به باور او، برای دستیابی به اهداف بلندمدت در زمینه صادرات گاز ایران و تقویت موقعیت ژئوپلیتیک کشور، باید ترکیب بهینه‌‌‌ای از قراردادهای بلندمدت، سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌‌‌دستی مانند پتروشیمی و بهینه‌‌‌سازی مصرف داخلی گاز در سیاست‌‌‌های انرژی ایران لحاظ شود. همچنین، از آنجا که صنعت پتروشیمی می‌‌‌تواند نقش موثری در توسعه منابع گازی و بهینه‌‌‌سازی مصرف داخلی ایفا کند، توجه به این صنعت به عنوان یک شریک راهبردی در توسعه گاز و انرژی ایران، در شرایط کنونی از اهمیت ویژه‌‌‌ای برخوردار است.