داوود آقايي در روزنامه اعتماد نوشت؛ اروپايي‌ها علاقه‌مندند برجام به عنوان تضميني براي استمرار روند موجود در برنامه هسته‌اي ايران پابرجا باقي بماند تا اطمينان داشته‌باشند ايران در چارچوب محدوديت‌هاي برجام به تعهدات خود وفادار است. حفظ برجام سرمايه بسيار ارزشمندي براي اروپايي‌ها در عرصه امنيتي و مسائل منطقه‌اي است بنابراين اروپايي مي‌خواهند هر آنچه از دست‌شان بر مي‌آيد و در توان دارند انجام دهند تا برجام پابرجا بماند.

در تحليل‌ها و ارزيابي‌هايي كه در مورد ميزان ظرفيت دولت‌هاي اروپايي براي تضمين منافع ايران در برجام نوشته مي‌شود، بايد بپذيريم كه اروپايي‌ها درواقع كنترل شركت‌هاي چندمليتي را در اختيار ندارند. شركت‌ها بايد به سهامداران‌٠شان پاسخگو باشند و منافع سهامداران را تضمين كنند لذا سرمايه‌گذاران و شركت‌هاي سرمايه‌گذار در محلي سرمايه‌گذاري مي‌كنند كه مطمئن باشند سودشان تضمين و تامين مي‌شود.

اين شركت‌ها در مورد سرمايه‌گذاري در ايران تعهدي حقوقي ندارند و به علت اينكه امريكا آنها را به‌شدت تهديد به تحريم كرده است، نگران هستند كه خسارت‌ها و آسيب‌هاي شديدي در صورت سرمايه‌گذاري، معامله يا تجارت با ايران به آنها وارد شود.

دولت‌هاي اروپايي هرچند ممكن است اشراف، نظارت و كنترلي بر شركت‌هاي بزرگ و چند مليتي نداشته‌باشند، اما در مورد شركت‌هاي كوچك‌تر كه با امريكا در ارتباط تجاري و اقتصادي نيستند، از فناوري‌هاي بومي و محلي استفاده مي‌كنند و وابستگي و روابط عميقي با امريكا ندارند، عزم، اراده و تصميم دولت‌هاي اروپايي مي‌تواند تاثيرگذار باشد.

سياست‌هاي اروپا اينگونه است كه با استفاده از سرمايه و همكاري اين شركت‌ها، جايگزين‌هايي به جاي شركت‌هاي بزرگ چندمليتي براي استمرار همكاري، سرمايه‌گذاري و تجارت با ايران فراهم شود تا روابط اقتصادي، مالي و تجاري ايران و اروپا همزمان با تحريم‌ها و فشارهاي امريكايي همچنان تداوم داشته باشد.

مي‌توان گفت كه دولت‌هاي اروپايي تاكنون درمجموع رودرروي امريكا قرار گرفته‌اند و در برابر خواست امريكا ايستادگي كرده‌اند. بر خلاف موضع تهديدكننده و تحقيرآميز دولت امريكا و خروج اين كشور از برجام، اروپايي‌ها تاكنون به تعهدات خود در مذاكرات با ايران وفادار مانده‌اند و اعلام كردند كه سعي ما براي تداوم حضور در برجام است. سفر حسن روحاني، رييس‌جمهور در تداوم اين وفاداري مي‌تواند نقش‌آفرين باشد./د