اتحاد خبر -قاسم پاکدل:عمارت رستم خانی یا قلعه ملک منصور خان شبانکاره ای، بنایی خشتی مربوط به دوره قاجار است که در شهر شبانکاره از توابع شهرستان دشتستان در استان بوشهر واقع شده است.
شبانکاره از قدیم ده‌کهنه نام داشته و در دوران ‌های باستان آن را بخشی از ایالت اَنشان در دولت ایلام دانسته‌اند و پس از آن جزئی از منطقه پارس.
قلعه ی شبانكاره در ميانه های بافت كهن اين شهر جای دارد.
اين قلعه يادگار و يادآور رخدادهای بياد ماندنی بسیاری است كه از آن ميان می توان به پناهنده شدن واسموس سركنسول معروف آلمان در بوشهر كه دارای شهرت جهانی است به آن اشاره نمود و همچنین داستان غم انگیز قتل غلو سوزو در آن، که البته در محل رخ دادن رویداد دوم، بین تاریخ نگاران اختلاف وجود دارد.
بنيانگذار قلعه ی شبانكاره رستم خان نيای ملک منصور خان شبانكاره ای بوده است. سال ها پس از آن ملک منصور خان بخش بزرگی به آن افزود و سپس با ويران كردن بخشی از قلعه ی كهن آن را با طرحی تازه از نو ساخت.

 عکاس: محمدحسن جمالی

قلعه در زمينی به گستردگی نزدیک به يك هكتار ساخته شده است.
در ساخت دیوار های قلعه از خشت های بزرگی بهره گرفته اند، خشت ها با كاهگل ساخته و همگی به گونه ی خام به كار رفته اند.
برای پوشش سقف ها از گونه ای چوب وارداتی به نام چَندل Chandal و بوريا و چوب درختان خرما و گز بهره گرفته اند.
برای پوشش رويه های درونی اتاق ها و راهروها و سالن ها و دروازه ها چاری به کار رفته است، چاری گونه ای گچ است که با پختن خاک ویژه ای که کان های آن در پيرامون شهر شبانكاره فراوان است به دست می آيد.
قلعه دارای دو بخش بزرگ بوده است، بخش جنوبی و بخش شمالی.
دیوارهای پيرامون قلعه خشتی بوده و بین ۶ تا ۷ بلندا دارند.
قلعه دارای سه برج بوده است كه اين برج ها در سوی جنوبی و خاوری آن ساخته شده بودند. بلندای هر كدام از برج ها نزديك به ۱۰ متر و هر كدام از آن ها يك سر و گردن از ديوارها بلندتر بودند.
بخش اندرونی قلعه به گونه ای آشكار از همه ی بخش های آن زيباتر و هنرمندانه تر ساخته شده است.
سقف اتاق ها کوتاه و بلندی سکوی جلو آن ها، تنها برای بهره گیری از کوران و جابجایی بیشتر هوا و باد و دلنشین تر شدن آن است.
گچکاری ها هموار و یکدست و استادانه انجام گرفته و در کناره های در و پنجره ها و طاقچه ها و پیرامون سقف ها گچ بری هایی زیبایی انجام شده است.
شیشه های رنگین در و پنجره ها، زیبایی و نمای ویژه ای به ساختمان داده و فضایی بسیار دلچسب و دلنشینی درون آن پدید آورده است.
شیوه ی معماری و طرح و نقشه ی ساختمان به گونه ای است که در ماه های گرم بیشترین بهره را از جابجایی و کوران باد و هوا ببرند.
سبک معماری این بنا از سبک معماری هندی برگرفته شده است.
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ بخش بزرگی از قلعه از سوی همسر ملک منصور خان برای استفاده به کمیته ی انقلاب واگذار شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تا سال ها پس از آن این قلعه سالم و آباد بود، هر چند امروز بر اثر بی توجهی بخش عظیمی از برج و باروهای عظیم و با ابهت آن، به ویرانه ای تبدیل شده.
اکنون این بنا در اختیار سازمان میراث فرهنگی می باشد و بازسازی و تعمیرات آن در حال انجام است.
این بنا که بزرگترین بنای خشتی استان بوشهر می باشد، در تاریخ ۲۴ فروردین ۱۳۸۲ و با شماره ثبت ۸۲۸۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تصاویر خود را برای نشر در قسمت تصویر روز اتحاد خبر به شماره ۰۹۳۶۶۳۲۰۱۱۴ ارسال نمایید تا با نام شما در این پایگاه خبری نشر داده شود. مثل همیشه با نظرات سازنده خود ما را یاری کنید.