پزشکان همواره به بیماران خود توصیه کرده اند که هنگام بیماری مقدار زیادی آب بنوشند. اما مطالعه ای جدید از خطرات نوشیدن بیش از اندازه آب خبر داده و به انجام پژوهش های بیشتر برای پشتیبانی از این توصیه سنتی اشاره داشته است.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ام‌ان‌تی"، برای سالیان متمادی، توصیه پزشکی غالب هنگام ابتلا به آنفلوآنزا و عفونت های ریوی شامل مصرف فراوان مایعات بوده است. اما یک مطالعه موردی جدید به مساله مسمومیت با آب در نتیجه نوشیدن بیش از اندازه آن اشاره داشته است.

از نظر تئوری، نوشیدن فراوان آب توصیه ای خوب محسوب می شود؛ طی دوران سرماخوردگی، بدن از طریق بینی یا در نتیجه تب که می تواند به از دست دادن هرچه بیشتر مایع منجر شود، مایعات بیشتری ترشح می کند.

در مورد عفونت، تصور می شود نوشیدن آب بیشتر برای کاهش حجم داخل عروق، افزایش نفوذپذیری عروق، و همچنین جایگزینی مایعات از دست رفته به واسطه تب و استفراغ می تواند مفید باشد.

همچنین توصیه پزشکی برای نوشیدن آب فراوان بر تصور بی ضرر بودن آن استوار است.

اما مطالعه ای جدید این موضوع را به پزشکان و بیماران یادآوری می کند که شواهد فواید نوشیدن مقدار بسیار زیاد آب ناچیز است و در حقیقت نوشیدن بیش از اندازه آب می تواند خطرناک نیز باشد.

مسمومیت با آب در زنی مبتلا به عفونت دستگاه ادراری

گزارشی جدید که در نشریه BMJ Case Reports منتشر شده است، به جزئیات پرونده زنی پرداخته که نشانه های عفونت دستگاه ادراری در وی به واسطه نوشیدن بیش از اندازه آب بدتر شده است.

در مورد عفونت های دستگاه ادراری، نوشیدن آب بیشتر نسبت به شرایط عادی موجب کاهش موقت در تعداد باکتری ها در ادرار می شود، اما دلیل این مساله همچنان نامشخص است.

این زن که پیش‌تر نیز چند بار عفونت دستگاه ادراری را تجربه کرده بود با یادآوری توصیه پزشک، روزانه چند لیتر آب مصرف می کرد، اما نشانه های بیماری وخیم‌تر شدند. در نتیجه، وی با درد در قسمت پایین شکم و سوزش ادرار به بخش اورژانس بیمارستان کینگز کالج مراجعه می کند.

آزمایش ادرار ابتلا به عفونت دستگاه ادراری را تایید می کند. در سابقه پزشکی این زن تنها ابتلا به عفونت دستگاه ادراری دیده می شد. وی سیگار نمی کشید، هیچ دارو یا ماده مخدری مصرف نمی کرد و آلرژی نداشت.

در بخش اورژانس به منظور مقابله با عفونت برای وی آنتی بیوتیک و مسکن تجویز می شود. با این وجود، خیلی زود نشانه هایی جدید مانند لرزش، استفراغ و دشواری در گفتار پدیدار می شوند. به واسطه اختلال در گفتار، پزشکان احتمال سکته مغزی را در نظر می گیرند. آزمایش خون و سی تی اسکن مشخص می کنند که این مساله رخ نداده است. با این وجود، آزمایش خون نشانه های هیپوناترمی را نشان می دهد.

مصرف بیش از اندازه آب می تواند به هیپوناترمی حاد منجر شود

هیپوناترمی شرایطی است که به واسطه سطوح غیر معمول سدیم - کمتر از 134 میلی مول در هر لیتر - شکل می گیرد. هیپوناترمی حاد که در کمتر از 48 ساعت شکل می گیرد یک موقعیت اورژانسی در نظر گرفته می کند زیرا می تواند پیامدهای عصبی مهلک به همراه داشته باشد. سطوح پایین سدیم می تواند به تورم مغزی با سطوح افزایش یافته فشار داخل جمجمه و فتق مغزی منجر شود. این شرایط به تشنج، کما و مرگ منجر می شود.

نرخ مرگ و میر مرتبط با هیپوناترمی 17.9 درصد است.

در مورد گزارش شده، سطح سدیم بیمار 123 میلی مول در هر لیتر بود. نرخ مرگ و میر برای بیمارانی با سطوح پایین‌تر از 125 میلی مول در هر لیتر تقریبا 30 درصد است.

مسمومیت با آب که می تواند به هیپوناتمری کشنده منجر شود، در ورزش های استقامتی، استفاده از ماده مخدر MDMA که به نام اکستازی شناخته می شود، و در پرنوشی روانی - اختلالی که بیمار نیاز به نوشیدن مقدار زیادی آب را احساس می کند که به طور معمول از یک بیماری روانی ناشی می شود، دیده می شود.

پس از محدود کردن میزان مصرف آب به یک لیتر در روز، شرایط بیمار بهبود قابل توجهی طی 24 ساعت بعد داشت. سطوح سدیم به شرایط عادی بازگشت و بیمار از بیمارستان مرخص شد.

زمان زیر سوال بردن توصیه به نوشیدن آب فراوان فرا رسیده است؟

مولف مطالعه به این نکته اشاره داشته است که مسمومیت با آب که می تواند به هیپوناتمری منجر شود به ندرت در میان افرادی با فیزیولوژی عادی و طبیعی رخ می دهد. اگر بیمار عملکرد کلیوی طبیعی داشته باشد، نوشیدن آب بیشتر از آن چیزی که بدن توانایی دفع آن را داشته باشد، دشوار است.

با این وجود، اگر سطوح هورمون ضد ادرار افزایش یابد، همان گونه که در برخی بیماری ها رخ می دهد، این شرایط می تواند دفع آب را کاهش دهد. در چنین مواردی، مولف این پرسش را مطرح می کند که توصیه پزشکی برای نوشیدن آب فراوان آیا خوب به نظر می رسد؟

در موردی دیگر، زنی 59 ساله که فردی سالم بود با نوشیدن بیش از اندازه آب در شرایطی که اسهال و استفراغ داشت، به هیپوناترمی حاد مبتلا شده و جان خود را از دست می دهد.

در هر دو موقعیت که به آنها اشاره شد، بیماران توصیه پزشک برای نوشیدن آب فراوان را دنبال می کردند، اگرچه از میزان توصیه شده عبور کرده و این کار را به حد افراط رسانده بودند./ص