محمدعلی عبدالشیخی :
 
در عصر کنجکاوی های سیری ناپذیر بشر به شناس و دریافت ناشناخته های علمی ، از ملزومات پیشرفت ، تعالی و تکامل در پهنای سرزمینی هر کشور ترقی و رشد جایگاه علمی و پژوهشی، میزان تولید علم و بارور بودن مراکز تعلیم و آموزش آن به ویژه دانشگاه می باشد .
دانشگاه، نهادی مقدس که به جهات نقش های بارز فرهنگی، اجتماعی و سیاسی همواره از ارکان امور و مبدا همه تحولات جامعه بوده است، اما متاسفانه حال شاهد هستیم که با اتخاذ تصمیماتی ناآگاهانه و شاید هم خودخواسته و در زیر لوای کمیت، این نهاد ارجح آموزشی را به بیراهه ای با بن بستی پولادین سوق داده ایم .
در این یادداشت به اختصار سعی می شود که تحلیلی گذرا بر رشد قارچ وار مراکز علمی و دانشگاهی و پولی سازی امر تحصیل در کنار پرداخت به دو مفهوم پرولتاریای آکادمیک و مک دونالدیزه شدن حاکم بر فضای دانشگاهی و آموزشی ایران که بالتبع استان بوشهر نیز از آن مستثنی نبوده است، بلکه در مواردی متاسفانه از رویه معمول نیز پیشی گرفته است، داشته باشیم.
منطبق بر آمار انتشاری از وزارت علوم در اثنای دهه هفتاد میلادی از هر 17 داوطلب ورود به دانشگاه، تنها یک نفر شرایط لازم را در جهت راهیابی به دانشگاه اعم از ملی یا آزاد را پیدا می کرد.
اما فقط با گذشت چندین سال، امروزه صد در صد داوطلبان و خواهان ورود به دانشگاه قبول و پذیرفته می شوند، که با لحاظ داشتن و ذکر این مورد که از معدود جنبه های مثبت برداشتی از این اتفاق به ظاهر قابل تامل را می توان به رنک بالای ایران در میزان پذیرش و فارغ التحصیلی دانشجویان به تناسب جمعیت در بین کشورهای جهان اشاره داشت .!
ولی و اما به چه بها و قیمتی...؟
به ارزش قربانی و فدا ساختن کیفیت آموزش در برابر افزایش ظرفیت و کمیت دانشگاهی با فزونی بی رویه و غیر اصولی در توسعه عددی مراکز آموزشی، بدون در نظر گرفتن این که روا داشتن این امر به چه میزان می تواند آسیب های جد و غیر قابل جبران بر کالبد و بدنه ی آموزشی کشور وارد داشته باشد.
در مناطقی که یافت یک مدرسه و یا حداقل دبیرستانی مناسب سختی و دشواری وافری را می طلبد ، مراکز علمی در قالب دانشگاه اقدام به تاسیس شعباتی در این بخش ها می کنند و با توسل به وعده و در مواقع لزوم استدعا و التماس اقدام به جذب دانشجو می کنند و با فراهم آوردن لحظه ای و اجاره موقتی مکانی، خواه می خواهد کلاس های مخروبه یک دبستان باشد و یا یک بیمارستان (مرکزی واقع در شهرستان شمالی استان) و جهت امر تدریس با فراخوانی و جذب فارغ التحصیلان دانشگاهی حتی در مقطع لیسانس و بدون در نظر گرفتن بار علمی، مفتخرانه شروع به فعالیت و آغاز به فصلی نوین از علم آموزی می کنند.
مراکزی که بدون در نظر داشتن میزان نیاز جامعه، بازار کار و امکانات آموزشی خویش و تنها با ارایه جزواتی حداکثر ده تا پانزده صفحه ای و بی ارزش و سطح پایین از منظر علمی، دانشجویانی را با مدارک فوق دیپلم و لیسانس و با عناوین کارشناس و مهندس با نازل ترین توان علمی فارغ التحصیل دارند، مدارکی که حتی خود دانشگاه نیز از پذیرش آن اجتناب دارد.

با احترام به سطح علمی دانشگاه های نوظهور فوق، منصفانه باید پذیرش داشت که در این بین مرکز علمی و کاربردی بخش عمده ای از این نا به سامانی و معضل را معطوف به خود ساخته است.
به راستی چرا چنین شده است و مراکز دانشگاهی کشور، به ویژه دانشگاه مذکور، کمترین تلاش را در جهت ارتقا و فراهم آوردن شرایط لازم، اعم از چرایی در تعداد بسیار اندک اعضای هیئت علمی ،عدم کنترل بر نحوه تدریس و نمره دهی اساتید، نا مفهوم بودن واحدی به نام آزمایشگاه در رشته های فنی و مهندسی (خصوصا در مرکز علمی کاربردی در جنوبی ترین شهرستان استان بوشهر) و عدم هرگونه افزایشی در حداقل های امکانات دانشجویی، اقدام در جهت علم آموزی دارند.
پاسخ واضح و مبرهن است، چون در حال حاضر مهم ترین دغدغه دانشگاه و البته دانشجو مبحث شهریه می باشد و چون دانشگاه هدفی غیر از سود آوری ندارد، دانشجو نیز در این بین تنها در پی برآورده ساختن تنها خواست این بنگاه مالی و یا به اصطلاح دانشگاه می باشد.
متاسفانه باید اذعان ساخت که در حال حاضر مراکز علمی و آموزشی ما به وضوح مفهوم پرولتاریای آکادمیک را پیاده سازی داشته اند.
پدیده ای که دانشگاه را تنها شرکتی تجاری و اقتصادی و سعی در سود بیشتر با اعمال روش هایی به مماثلت عدم جذب اساتید زبده و تلاش در جذب مدرسانی حق التدریسی به انگیزه کاهش هزینه و دریغ از فراهم ساختن حداقل های آموزشی، تلاش در جذب بیشتر دانشجو به هر طرق ، مسایل مالی را برای خود و دانشجو به عنوان مهم ترین و تنها دغدغه معرفی می سازد و با تحرز از اهداف اولیه خود که همانا توسعه و بسط علم را می بایست مبنا قرار داشته باشد، خود را عیان دارد.
با رخنه پرولتاریای آکادمیک، انتظار حاکم شدن مک دونالدیزه شدن نظام دانشگاهی را نیز باید داشت. مفهومی که با اشاره به فست فود ها و مک دونالدهای بی کیفیت آمریکایی، کوچک و باریک و قابل استفاده برای تمامی اقشار که سهولت و خرید راحتی را برای تناول دارد و اما سیر نمی کند، کنایه از پولی شدن مدارک دانشگاهی که ساده و سریع و بدون نیاز به زحمت آماده طبخ و یا ارائه به جامعه می باشند که تنها نتیجه ای جز سلب گذری چند ساله و پولی از دست رفته را برای دانشجو و در نهایت فارغ التحصیل به ارث نمی گذارد.
در واقع این دو مفهوم سعی در رساندن پیام هم ترازی در بها و قیمت فست فود های کم ارزش و تنها سیر کننده هایی مقطعی و بدون اثر در برابر مدارک اخذ شده دانشگاهی تعداد کثیری از فارغ التحصیلان آکادمیک در ایران، که از آن به عنوان سمی مهلک برای ویرانی پایه های علمی و آموزشی کشور یاد می شود ، را دارا است .

صحبت پایانی:
در این مقال حداکثر تلاش بر شرح منصفانه واقعیات و سعی در عدم تکدیر طیف وسیع مدیریتی و دانشجویی این نهاد کلان آموزشی صورت پذیرفت، به شکلی که در مواردی از بیان نام و معرفی دانشگاه های قصور در این امر نیز صرف نظر شد و در این بین تنها هدف نگارنده تلنگری به مسئولین ذی ربط کشوری و استانی در راستای برقراری و تبیین ساز و کاری مناسب به جهت واقعی ساختن آموزش و تحصیل می باشد که امیدواریم درایت دولت و کارگزاران نظام را در جهت اهتمام به خواست مذکور، شاهد باشیم.