دکتر محمدرضا دهقان فرد

در جامعه متمدن امروز برای انجام کارها و رفع مشکلات باید کارهای علمی در هر بخش نهادینه گردد. بدون شک، توسعه ی پایدار در دشتستان، مقوله ای  جدا از توسعه ی پایدار در کل کشور نیست و این توسعه باید هماهنگ با سیاست های کلی نظام باشد. البته ظرفیت هایی که در استان و بویژه در دشتستان وجود دارد، باید به نحو احسن مورد مطالعه و سنجش قرار بگیرد و از پتانسیل آن در راستای شتاب بخشیدن به چرخه ی توسعه در دشتستان استفاده شود؛ به همین دلیل برای دستیابی به توسعه پایدار در دشتستان لازم است به ظرفیت ها و پتانسیل های این شهرستان نگاهی جامع داشت و همه ی استعدادهای اقتصادی، صنعتی، فرهنگی و اجتماعی شهرستان را مورد ارزیابی قرار داد.
برای تحقق توسعه پایدار، باید ابتدا مقدمات آن را در سطح ادارات، نهادها و سازمانهای موثر فراهم کرد، بویژه در سازمان مدیریت و برنامه ریزی. مواد و داده های لازم را باید بر اساس سیاست های کلی نظام، اسناد بالادستی و سند چشم انداز دید و بعد بر همان اساس، وارد حوزه عملیات و اجرا شد.
در اسناد بالادستی و هم در سند چشم انداز، بسترهای قانونی و حقوقی لازم برای توسعه استان و شهرستان دیده شده است و اگر ظرفیت های درون استان و شهرستان بصورت جامع مورد نظر قرار بگیرد و صرفاً به یک محور و بخش توجه نشود، بدون شک شاهد دستیابی به این توسعه خواهیم بود. برای توسعه همه جانبه شهرستان، باید از یکسو به زمینه های کشاورزی، محیط زیست، صنعت و گردشگری نگاه کرد و از سوی دیگر متوجه مسائل فرهنگی و اجتماعی و آموزشی بود و حتی بسیار خوب خواهد بود که از تجارب کشورهای دیگری که موقعیتی مشابه دارند نیز در جهت توسعه صنعتی و اقتصادی و فرهنگی و کشاورزی و گردشگری بهره برد.
در همه ی کشورها، موضوع اشتغال زایی از اهمیت بالایی برخوردار است و مبنای اشتغال زایی نیز، عنصر تولید است؛ چرا که تولید، خدمات دیگری را نیز به دنبال خواهد داشت و باعث رشد پویا و پایدار می شود.
برای تحقق توسعه در بخش صنعت، نیازمند بهره گیری از فناوری های نوین هستیم؛ چرا که توسعه ی پایدار در صنعت وقتی شکل می گیرد که مبنای علمی داشته باشد.
یکی از معضلاتی که در حال حاضر در دشتستان و حتی استان وجود دارد، عدم بهره گیری از فن آوری های نوین در بخش صنعت است که این امر نقشی کلیدی در زمینه ی توسعه ی پایدار دارد.
به نظر می رسد در بحث تولید، باید نگرشمان را عوض کنیم و افق دیدمان ملی و حتی فراملی شود و بر اساس نیازسنجی محلی و ملی و منطقه ای حرکت کنیم.
برای رسیدن به توسعه ی پایدار، در کنار علم و فن آوری، باید به مساله ی صادرات هم توجه کرد. بعنوان مثال، دشتستان استعداد فوق العاده ای در زمینه کشاورزی دارد و اگر تولیدات کشاورزی شهرستان با کیفیت و طراز عالی در عرصه ی بین المللی عرضه شود می تواند، ضامن تولید مطلوب و اشتغال زایی مناسب باشد.
واقعیت تلخ این است که در زمینه تولید محصولات کشاورزی بیشتر به رقابت با تولیدات داخلی توجه شده است و این موضوع در حال حاضر یکی از مشکلاتی است که وجود دارد و قابل انکار نیست. این نوع نگاه اگر چه در زمان کوتاه جواب می دهد، اما در دراز مدت نمی تواند پاسخگوی نیازهای موجود باشد.
اگر بخواهیم توسعه ی پایدار را تحقق بخشیم، باید به بازار منطقه ای فکر کنیم و ظرفیت های استان را در آن بخش هم بسیج و هماهنگ کنیم. در همین راستا بطور یقین منطقه آزاد که بحث آن هم این روزها بسیار داغ است و البته متاسفانه فعلا در مجلس رد شده، اگر در آینده تصویب و به درستی اجرا شود می تواند عامل موفقیت در این زمینه شود.
مناطق آزاد در کشور با هدف وارد کردن مواد اولیه و استفاده ی آنها در صنایع تبدیلی ایجاد شدند و چون آن محصولات بدون پرداخت مالیات و عوارض گمرکی صادر می شوند، تاسیس این مناطق، بسیار تاثیرگذار بود. البته امروز با کمال تاسف شاهد این هستیم که فعالیت  مناطق آزاد تا حد زیادی از روند عادی خود خارج شده و کالاهای خارجی با توجه به آیین نامه ها به صورت برنامه ریزی شده وارد مناطق آزاد می شود و از این رو، صدمه هایی به اقتصاد داخلی وارد می شود. در حالی که اگر قرار باشد در استان منطقه آزاد شکل بگیرد و از ظرفیت های آن در راستای منافع محلی و ملی بهره بگیریم، باید این روند را تا حدی معکوس کرد و به درستی مدیریت نمود. چرا که در مناطق آزاد، باید به دنبال صادرات راحت بود، نه واردات بی دردسر؛ چرا که وقتی تاکید بر صادرات باشد، می توان به بحث اشتغال و تولید امیدواری بیشتری داشت. در حالی که گاهی متاسفانه فعالیت مناطق آزاد در ایران، صرفاً فعالیت خدماتی است و این قانع کننده نیست.
نماینده مجلس می تواند در کمیسیون های مختلف بویژه کمیسیون صنایع و معادن در زمینه جذب سرمایه گذار نقشی مهم ایفا کند؛ بویژه که شهرستان دشتستان از ظرفیت بسیار بالایی برای جذب سرمایه گذار برخوردار است و سرمایه گذاران در صورتی که تمهیدات قانونی فراهم شود، قطعاً نسبت به این مساله رغبت و علاقه نشان خواهند داد.
برای ورود جدی به بحث سرمایه گذاری در دشتستان باید از تمامی دشتستانی هایی که صاحب فکر و سرمایه هستند استفاده کرد تا در جهت توسعه ی اقتصادی شهرستان تلاش کنند. البته برای تحقق این مهم، صرف برگزاری همایش و نشست کافی نیست، چرا که تاثیر اصلی را در این زمینه، ارتباط تنگاتنگ بین مسئولین و سرمایه گذاران خواهد داشت.
اگر در زمینه صنایع مادر در سطح شهرستان اقدام جدی صورت بگیرد، فرصت های کنونی برای تولید و اشتغال زایی چند برابر می شود و در این زمینه نقش نماینده مجلس، نقشی بسیار کلیدی است. در صورتی که مطالعات دقیق و درستی صورت بگیرد و به موقع وارد این عرصه شد، میتوان از ظرفیت های ملی هم به نفع شهرستان استفاده و صنایع بزرگ و پایدار را راه اندازی کرد و جالب اینکه این امر، جدا از نقشی که در حمایت از کشاورزی شهرستان خواهد داشت، باعث اشتغال زایی هم خواهد شد. البته به غیر از صنایع مادر، می توان از صنایع کوچک و متوسط هم حمایت کرد و با ایجاد و تاسیس آنها، بستر شکوفایی اقتصادی و صنعتی را در گستره شهرستان فراهم کرد.
صنعت مادر به صنایعی می گویند که حجم اشتغال زایی بالای بیش از دو هزار نفر را داشته باشد. صنایع کوچک هم به صنایعی می گویند که حدود پنجاه نفر اشتغال زایی داشته باشد و صنایع متوسط، صنایعی است که بین این دو قرار دارد.
از لحاظ اقتصادی و صنعتی، اگر بتوانیم صنایع کوچک و متوسط را در زمینه تامین مواد اولیه و زنجیره ی تولید به صنایع مادر وصل کرد، بدون شک گامی بزرگ برای پایداری اشتغال در سطح شهرستان برداشته می شود. چرا که بخش خصوصی عمدتاً در صنایع کوچک و متوسط ورود می کند و اتصال آنها به صنایع مادر در استان و شهرستان، می تواند ضامن موفقیت آنها باشد همچنین نقش دولت باید نقش حمایتی باشد.
بخشی از رکود اقتصادی بخاطر تحریم است که در شرایط پیش رو و پسا تحریم الحمدالله اخیراً شاهد رفع این تحریم ها بودیم.
متاسفانه بخش قابل توجهی از صنایعی که اشتغالزایی بالا دارند، به دلیل عدم فروش محصولات، در حال حاضر دچار وضعیت مناسبی نیستند. از این رو، بسته های حمایتی دولت می تواند نقش فوق العاده مهمی در پویایی صنایع مختلف داشته باشد. نکته مهم اینکه بسته های حمایتی دولت نباید برای محصولات خاص باشد، چرا که خیلی از محصولات کشاورزی از جمله خرما نیز باید در این زمینه دیده شود و مورد توجه دولت قرار بگیرد که در این زمینه نماینده مجلس با توجه به شناختی که از تولیدات و محصولات شهرستان خود دارد می تواند نقش بسیار تاثیرگذار و مهمی داشته باشد./ج