اتحادجنوب به نقل از دانشجو نیور: در هشت سال گذشته افزایش پذیرش دانشگاه ها بصورت شتابانی سرعت گرفته است که این افزایش ظرفیتها متناسب با افزایش تعداد جوانان و داوطلبین کنکور (اکثراً متولدین دهه شصت) صورت گرفت. با قاطعیت می توان گفت بیشترین دانشگاهی که از نظر تعداد دانشگاه و دانشجو رشد داشته است، دانشگاه پیام نور می باشد.

در حال حاضر تعداد دانشجویان دانشگاه پیام نور کشور بیش از یک میلیون و سیصد هزار نفر می باشد که 25 درصد کل دانشجویان کشور را در بر می گیرند. این آمار حاکی از افزایش شتابان دانشجویان این دانشگاه از سال 84 به بعد می باشد که با وجود گسترش دانشگاه های آزاد و علمی کاربردی در سراسر کشور توانسته است سهم خود را از 17 درصد سال 84 به 33 درصد در سال 87 برساند، گرچه پس از آن با افزایش سریع تعداد واحدهای دانشگاه علمی کاربردی و کاهش بعضی از واحدهای پیام نور این سهم به 25 درصد در سال 92 رسید.

اکثر دانشگاه های پیام نوری که ابتدائاً در مناطق مختلف ایران تأسیس شدند با خرید یا اجاره مدرسه یا زمینی با توجه به تعداد کم دانشجویان شروع به کار کردند. این اتفاق در استان بوشهر و برای اولین دانشگاه پیام نور آن در مرکز استان نیز رخ داد. لازم به ذکر است که از سال 1370 پس از تأسیس اولین دانشگاه پیام نور در استان بوشهر تا کنون 11 واحد و مرکز دیگر نیز در این استان تأسیس شده است.

در 8 سال گذشته و بالأخص در 4 سال گذشته که ریاست دانشگاه پیام نور استان بوشهر بر عهده دکتر مهرداد احمدی بوده است، تمامی واحدها و مراکز دانشگاه پیام نور استان بوشهر صاحب زمینی مستقل شده اند که طی این 8 سال کارهای عمرانی زیادی صورت گرفته است و ساختمانهای این واحدها تکمیل شده و به بهره برداری رسیده است.

گسترش روز افزون رشته ها و به تبع آن افزایش پذیرش بی رویه دانشجویان که در سیاست وزارت علوم و دانشگاه پیام نور کشور جای گرفت باعث شد تا قبل از فراهم شدن بعضی زیر ساخت های لازم جهت ایجاد رشته های جدید از جمله رشته های فنی مهندسی، علوم پایه و کشاورزی، این دانشگاه در بسیاری از واحدها و مراکز استانی با کمبود امکانات مواجه شود.

در استان بوشهر بحمدالله در چند سال گذشته شاهد افزایش تملک دانشگاه پیام نور بر زمینهای مورد نیاز این دانشگاه و افتتاح طرح های عمرانی زیادی بوده ایم که در بسیاری از این واحدها امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی فراهم شده است. اما در این بین دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر به عنوان بزرگترین واحد دانشگاهی استان بوشهر با تقریباً 8000 دانشجو و 84 رشته از این قائده مستثنی می باشد.

دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر واقع در بلوار شهید چمران و خیابان غدیر شهر بوشهر می باشد که از چهار طرف بوسیله خیابان، خانه سالمندان و مرکز آموزش علمی کاربردی واحد پژوهش استانداری محصور می باشد و عملاً جایی برای گسترش و احداث ساختمان جدید ندارد. یادآور می شود زمین این دانشگاه موقوفه مرحوم کازرونی می باشد.

سال 88 آخرین ساختمان آموزشی این دانشگاه با زیربنای 2 هزار‌و 500 مترو با اعتبار يك ‌ميليارد تومان که شامل 7 آزمایشگاه، 12 کلاس، یک سالن امتحانات، سالنهای مطالعه خواهران و برادران و کتابخانه بود با حضور رئیس وقت دانشگاه پیام نور کشور، دکتر سید محمد حسینی افتتاح شد. با افتتاح این ساختمان جدید رشته های علوم پایه با توجه به نیازشان به آزمایشگاه، جانی دوباره گرفتند اما طولی نکشید که با افزایش تعداد رشته ها و پذیرش دانشجو میزان نیاز به آزمایشگاه ها و کارگاه ها نیز افزایش یافت.

مشی دانشگاه پیام نور کشور در افزایش رشته ها و پذیرش دانشجو و عدم مشورت با استانها جهت پذیرش دانشجویان در رشته های جدید مخصوصاً در دانشگاه پیام نور مر کز بوشهر به جایی رسید که با توجه به فضای کم آموزشی، ساعات برگزاری کلاسها در مقطعی از 7:30 صبح تا 9 شب ادامه داشته باشد و با توجه به نبود امکانات رفاهی مانند وسیله ایاب و ذهاب، برای دانشجویان شهرستانی مشکلاتی پیش آید.

از دیگر مشکلاتی که باید به آن اشاره کرد استفاده مشترک بسیاری از رشته ها از چند آزمایشگاه بود که باعث فرسودگی زودتر امکانات این آزمایشگاه ها و همچنین محدودیت زمانی برای برگزاری کلاسهای عملی در آن شد. به گونه ای که بسیاری از این آزمایشگاه ها بدون توجه به سیلابس درسی بصورت ترم زوج و فرد در اختیار رشته های مختلف قرار می گیرند.

این کمبود فضا در چند مقطع زمانی به شدت به چشم می آمد به گونه ای که در دوره ریاست جناب آقای فتح الله حسین زاده در این دانشگاه پیگیریهای زیادی جهت خرید و تملک یکی از زمینهای مجاور دانشگاه یعنی دانشگاه علمی کاربردی یا خانه سالمندان صورت گرفت که به دلیل عدم پذیرش این پیشنهاد از سوی مدیران این دو مرکز، تلاش ها ناکام ماند.

همچنین خرید زمین در بیرون شهر و احداث ساختمان جدید در آنجا (مانند دانشکده امام خامنه ای) با توجه به اینکه دانشگاه پیام نور در اصل یک دانشگاه آموزش از راه دور می باشد و هیچ گونه امکانات رفاهی دانشجویی مانند خوابگاه یا وسیله ایاب و ذهاب برای حمل و نقل دانشجویان برای آن در نظر گرفته نشده است، برای مسئولین دانشگاه پیام نور بوشهر به صرفه نبود.

با روی کار آمدن دکتر غلامرضا امینی نژاد به سمت ریاست دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر، با درخواست وی دانشگاه پیام نور استان بوشهر و دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر تفکیک شدند و پرسنل دانشگاه پیام نور استان که همگی اداری بودند به خیابان با هنر و محل جدید دانشگاه پیام نور استان نقل مکان کردند.

تغییر چهره دانشگاه از سال 1385 تا سال 1390

با این وجود هنوز کمبود فضای آموزشی برای تقریباً 7500 نفر دانشجوی دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر به چشم می خورد. که با طرح دکتر امینی نژاد تصمیم بر این شد تا تعدادی کلاس در قسمتهای خالی ساختمان علوم انسانی ساخته شود و با تغییر دیوار کشی بعضی از کلاسهای بزرگ و تبدیل آنها به  چند کلاس و همچنین اضافه شدن اتاقهای خالی ساختمان اداری این دانشگاه، 8 کلاس به تعداد قبلی آن اضافه گردید که تقریباً نقش مؤثری در تقسیم حجم برگزاری کلاسها داشت.

اما با این حال افزایش تعداد کلاسها بخشی از کار بود چرا که روند رو به رشد تعداد رشته های پذیرش کننده در مقطع کارشناسی چنان شد که انواع و اقسام رشته های فنی مهندسی به دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر راه پیدا کرد و دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر به بزرگترین دانشگاه استان در مقطع کارشناسی پیوسته با تعداد 78 رشته تبدیل شد.

لازم به ذکر است تعداد رشته هایی که در حال حاضر در دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر تدریس می شود به شرح زیر است:

- تعداد رشته های فنی مهندسی: 17 رشته

- تعداد رشته های هنر و معماری: 4 رشته

- تعداد رشته های علوم کشاورزی: 11 رشته

- تعداد رشته های علوم پایه: 12 رشته

- تعداد رشته های علوم اجتماعی: 12 رشته

- تعداد رشته های ادبیات و زبانهای خارجه: 4 رشته

- تعداد رشته های علوم تربیتی و روانشناسی: 6 رشته

- تعداد رشته های الهیات و علوم اسلامی:  6 رشته

- تعداد رشته های مدیریت، اقتصاد و حسابداری: 6 رشته

- تعداد رشته های کارشناسی ارشد: 5 رشته

- تعداد رشته های دکترا: 1 رشته

جمعاً 84  رشته در مقاطع مختلف تحصیلی به جز کاردانی در دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر تدریس می گردد و این در حالی است که ساختمان های موجود در دانشگاه با توجه به افزایش تعداد رشته ها کفاف این تعداد دانشجو را نمی دهند. البته باید متذکر شد در این جا فقط بحث محدودیت مکانی برای برگزاری کلاس دانشجویان نمی باشد که مهمتر از آن، محل برگزاری واحدهای عملی درسی می باشد.

اما رویکرد عمرانی دکتر امینی نژاد علیرغم محدودیت مکانی برای دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر باعث شد تا علاوه بر طرح های گذشته در راستای افزایش محیط آموزشی جهت برگزاری کلاسهای تئوری در دوره وی تعداد کارگاه ها نیز با احداث و خرید تجهیزات لازم در رشته های فنی مهندسی افزایش یابد. و در حال حاضر امکانات عملی دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر به شرح زیر می باشد:

1. كارگاه برق
2. كارگاه معماري 1
3. كارگاه معماري 2
4. كارگاه مدار منطقي
5. كارگاه مكانيك
6. كارگاه رايانه مهندسي
7. كارگاه ريانه (نرم افزار)
8. كارگاه جغرافيا
9. لابراتور زبان
10. آزمايشگاه فيزيك جامدات
11. آزمايشگاه فيزيك عمومي
12. آزمايشگاه شيمي تحقيقاتي
13. آزمايشگاه شيمي دستگاهي
14. آزمايشگاه شيمي معدني
15. آزمايشگاه زيست شناسي
16. آزمايشگاه كشاورزي

با این حال اگر عاقلانه به موضوع نگاهی بیندازیم در می یابیم که برای دانشگاهی با این تعداد رشته فنی مهندسی، علوم پایه و مهندسی کشاورزی با هیچ توجیهی این تعداد آزمایشگاه و کارگاه کفایت نمی کند کما اینکه در سالهای گذشته، دانشگاه به شدت با کمبود امکانات و محل برگزاری واحدهای عملی روبه رو بوده است و همین امر باعث تقبل مخارج هنگفتی بدلیل بازدیدهای دانشجویی، توسط دانشگاه شده است.

کافی است نمونه ای از کارگاه ها و آزمایشگاه های مورد نیاز را فقط و فقط برای 11 رشته و گرایش مختلف مهندسی کشاورزی این دانشگاه با توجه به دروس عملی این رشته ها نام ببریم که در زیر می آید:

گلخانه تحقیقاتی، زمین جهت زراعت و سبزیکاری، نهالستان، آزمایشگاه موتور، کارگاه آموزشی ماشینهای کشاورزی، هرباریوم کشاورزی، آزمایشگاه گیاهشناسی، آزمایشگاه حشره شناسی، آزمایشگاه میکروبیولوژی، آزمایشگاه کشت بافت، آزمایشگاه قارچ شناسی و بیماری شناسی، کارگاه غلات، کارگاه لبنیات، کارگاه کنسرو و کمپوت سازی، آزمایشگاه تغذیه دام، آزمایشگاه فیزیولوژی و تشریح دام، استبل پرورش حیوانات اهلی، آزمایشگاه هیدرولیک و آبیاری، آزمایشگاه دامپزشکی، ایستگاه تحقیقات هواشناسی، آزمایشگاه خاک شناسی (فیزیک، شیمی و مکانیک خاک)، استخر پرورش ماهی و میگو، آزمایشگاه ماهی شناسی، سالن تحقیقات ماهیان پرورشی و...

و این در حالی است که در حال حاضر برای 11 رشته مختلف کشاورزی با بیش از 150 واحد عملی با امکانات موردنیاز و کاربردهای متفاوت برای تعداد 700 دانشجو فقط یک آزمایشگاه وجود دارد و هیچ کارگاه، زمین یا گلخانه ای نیز برای این دانشجویان وجود ندارد.

 از طرف دیگر انواع و اقسام رشته های فنی مهندسی از جمله گرایشهای مختلف مهندسی نفت، شیمی، برق، مکانیک، صنایع، پروژه و عمران بدون حداقل امکانات، در دانشگاه پیام نور بوشهر تدریس می شوند و هر ساله تعداد زیادی از این دانشجویان بدون تجربه کار عملی در آزمایشگاه ها و کارگاه ها فارغ التحصیل می شوند.

لازم است برادر گرامی جناب آقای دکتر بحرانی که به تازگی سرپرستی دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر را برعهده گرفته اند با توجه به تجاربشان در سازمان بهزیستی استان بوشهر و با در نظر گرفتن محل جایگزین مناسب و درخور سالمندان گرامی و همچنین در فضایی سالم و بهداشتی تر ، با همکاری مسئولین دانشگاه پیام نور استان و سازمان مرکزی و همچنین کمک مالی دستگاه های اجرایی شهرستان اقدام به خرید زمین خانه سالمندان محمدیه در ضلع جنوبی این دانشگاه جهت گسترش فضای آموزشی این دانشگاه نمایند.

از طرف دیگر رشته هایی نیز در این دانشگاه وجود دارند که گاهاً به دلیل نداشتن تناسب با نیازهای استان با عدم اقبال دانشجویان مواجه می شوند و بعضاً فقط دو الی پنج دانشجو در این رشته ها برای یک ورودی تحصیل می نمایند که لازم است این عنوان رشته نیز با هماهنگی سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور کشور از لیست پذیرش دانشجو خارج شوند.

با توجه به این که رویکرد دانشگاه پیام نور از این پس به سوی افزایش کیفیت آموزشی و گسترش تحصیلات تکمیلی سوق داده خواهد شد لازم است کار ساخت یا خرید ساختمان جدید آموزشی مخصوصاً برای رشته های فنی مهندسی، علوم پایه و کشاورزی جهت تاسیس کارگاه ها و آزمایشگاه های جدید تسریع گردد تا در آینده شاهد افزایش مشکلات ناشی از کمبود فضای آموزشی در این دانشگاه نباشیم.

در پایان جا دارد از تلاشهایی که در گذشته از سوی رؤسای اسبق دانشگاه آقایان علی پولادی ریشهری، سید یونس محمدی، فتح الله حسین زاده، مهرداد احمدی و غلامرضا امینی نژاد که سهم بسزایی در پیشرفت و توسعه دانشگاه پیام نور استان و مرکز بوشهر داشته اند تشکر و قدردانی نماییم. امید است در دوره مدیریت جدید تعاملات با مسئولین محترم شهرستان و استان جهت توسعه فضای آموزشی دانشگاه افزایش یابد./ب