*بهرام نکیسا:

در بین مناسبت های ذکر شده در تقویم اردیبهشت ماه و تراکم برنامه های روزهای ملی خلیج فارس و کار گر و  معلم که چند سالی است  دیگر به هفته کارگرو معلم مبدل گردیده است روز یازدهم اردیبهشت ماه روز در گذشت زنده یاد محمد بهمن بیگی نیز می باشد .  هرچند تا جامعه ما به این نرسد که هر روزش روز کار و کار گر و معلم و سواد دارشدن باشد  راه بجای نخواهد برد اما بی مناسبت نیست که در این یاد داشت یادی شود از مردی که مبتکر رویداد و تحول بزرگی در عرصه علم و سواد آموزی در بین عشایر ایران بود . راوی ایل ، اسب ، تفنگ ، کوچ و قلم .

زنده یاد محمد بهمن بیگی که از او به عنوان  پدر آموزش عشایریاد می شود ، ایل و چادر را به مدرسه و کلاس مبدل ساخت و مدرسه و کلاس را همراه با کوچ عشایر در دشت ها و دامنه کوه ها و در کنار نهرها و چشمه ها برپا نمود .

هرگاه دوستان متخصص و فرهیخته از عزیزان عشایر ارزشمند را در سطوح مختلف علمی و اجرائی کشور می بینم به وجد و نشاطی که حقیقتا قابل  توصیف نیست دست می یابم و به روح بلند و عزم بی نظیر مردی که بنیانگذار آموزش در بین پسران و دختران عشایر در آن روزگار بود درود می فرستم و به مردانی از جنس محمد بهمن بیگی  در این  سرزمین دوست داشتنی ، ایران اسلامی افتخار می نمایم .  

محمد بهمن بیگی در ایل قشقایی در تیر بهمن‌بیگلو از طایفه عمله قشقایی به هنگام کوچ در( ۲۶ بهمن ۱۲۹9) متولد گردید . خودش بیان می دارد که موقع تولدش مادیونی را در کنار زایشگاه اش آورده بودند و کره اش را از او دور نگاه داشته بودند تا شیهه بکشد تا اجنه و جن آل را بترساند همانطور که جن آل از صدای گلوله نیز خوشش نمی آید .

 وی که نویسنده ایرانی و بنیان‌گذار آموزش و پرورش عشایری در ایران بود در ( ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۹) درگذشت . وی در بخشی از زندگی نامه خود اشاره می دارد ، هشت ساله که شد ،  پدرش محمود خان که از کدخدایان محلی بود ، و یک تیره کوچک (تیره بهمن‌بیگلو از طایفه عمله) را سرپرستی می‌کرد یک منشی استخدام کرد و به خانه آورد که هم به محمد درس بدهد و هم برای او نامه بنویسد. محمد دو سال نزد آن منشی درس خواند. ده ساله بود که والدینش به تهران تبعید شدند؛ بنابراین، محمد به تهران آمد و مشغول تحصیل شد.

بهمن‌بیگی وضعیت خود را این‌گونه توصیف می‌کند: «تنها فرد خانواده که خوشحال و شادمان بود من بودم… شب و روز درس می‌خواندم دو کلاس یکی می‌کردم… من اولین کودک قشقایی بودم که در کلاس‌های ابتدایی شاگرد اول شدم… دوران تبعید بسیار سخت گذشت و بیش از یازده سال طول کشید. چیزی نمانده بود که در کوچه‌ها راه بیفتیم و گدایی کنیم. مأموران شهربانی مواظب بودند که گدایی هم نکنیم… روزگارمان در تهران به سختی می‌گذشت. دستمان از دار و ندارمان کوتاه بود. در طول اقامت یازده ساله خود در پایتخت هیچ‌گاه نتوانستیم خانه‌ای مستقل و دربست اجاره کنیم. چند خانوار پرجمعیت ایلی بودیم و در کنار چندین خانواده کم‌بضاعت شهری به سر می‌بردیم… رنج کوچک من از فقر بود. رنج بزرگم از استتار فقر بود.»

زنده یاد بهمن بیگی بعد از چهار سال اقامت در تهران، به شیراز برگشت و سپس دیپلم دبیرستان را از مدرسه ادبی سلطانی در شیراز دریافت کرد. پس از پایان دوره دبیرستان به دانشکده حقوق دانشگاه تهران وارد شد و دوره کارشناسی حقوق را در سال ۱۳۲۱ به پایان رساند.

بهمن بیگی از حمایت های دکتر فاطمی مدیرکل آموزش و پرورش شیراز در راه اندازی آموزش و پرورش عشایر در دوران پهلوی و آیت الله موسوی اردبیلی و آیت مهدوی کنی در جمهوری اسلامی بخاطر آزادیش یاد و تشکر می کند . یاد محمد بهمن بیگی و تمامی معلمان در مناطق عشایری گرامی باد .