نیلوفر مولایی: احتمالات بر سر «مذاکره ایران و آمریکا» طی هفته های اخیر تبدیل به موضوع محوری در فضای رسانه ای و سیاسی شده است و سیگنال های ارسالی از سوی مقامات دو کشور ایران و دولت جدید آمریکا نیز این احتمال را جدی تر کرده است.

سوی دیگر ماجرا اما تندروهایی هستند که از هم اکنون دست به کار شده اند و از تریبون های مختلف نسبت به چنین مذاکراتی هشدار می دهند.

در همین راستا، خبرگزاری خبرآنلاین «یک سوال مشخص و مشترک» درباره مذاکرات ایران و آمریکا را با طیفی از سیاسیون چپ، راست و معتدل، مانند غلامعلی رجایی به اشتراک گذاشته و نگاه آنها به «مذاکرات رفع تحریم‌ها» را مورد واکاوی قرار داده است.

حمیدرضا جلایی پور، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، در این باره به خبرگزاری خبرآنلاین گفت: «به نظر من سیاست خارجی یک بعدی جمهوری اسلامی (که بیشتر تمرکزش بر دفاع از شبکه مقاومت و قدرت‌هایی مثل چین و روسیه بود) دارد به «سیاست خارجی متوازن و مبتنی بر منافع ملی و کار با همه قدرت‌های بزرگ و کوچک جهان» دارد تغییر می‌کند.»

وی ادامه داد: « از هم اکنون ایران برخلاف گذشته برای مذاکره مستقیم با آمریکا آماده است.»

مشروح گفت و گوی مکتوب حمیدرضا جلایی پور، فعال سیاسی اصلاح‌طلب را در ادامه می‌خوانید؛

********

* با روی کار آمدن دولت ترامپ این روزها در قالب گمانه زنی، پیش بینی و تحلیل بحث مذاکره بین ایران و آمریکا مطرح می شود، سیگنال های متفاوتی که رئیس جمهوری جدید آمریکا برای حل و فصل اختلافات با ایران فرستاده از یک سو و عزم دولت پزشکیان برای حرکت در مسیر حل تحریم ها احتمالاتی را مبنی براینکه دو کشور پای میز مذاکره مستقیم بنشینند را مطرح می کند. در کنار این موضوع «ترس از مذاکره و هشدار به دولت» در طیف منتقدان دولت فعلی از تریبون های مختلف شنیده می شود. پیش شرط هایی که دو طرف پای میز مذاکره بنشینند و احتمالات درباره تحقق یا عدم تحقق از نگاه شما چیست و چه کسانی را پشت صحنه مخالف خوانی ها درباره مذاکره مستقیم تهران - واشنگتن می بینید؟

شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی تغییر کرده است؛ نتانیاهو در کوتاه مدت پس از نسل‌کشی و ضربه به حماس و حزب‌الله موقتا حس پیروزی دارد، در آمریکا ترامپ نامتعادل با کابینه‌ای اسرائیلی دارد بر سر کار می‌آید و اروپا در موضوع جنگ اکراین بخاطر کمک نظامی ایران به روسیه، از حکومت ایران عصبی است؛ کمک‌های چین و روسیه به ایران تاکنون چشم‌گیر نبوده است. 

به نظر می‌رسد تغییرات فوق در سیاست خارجی ایران هم تغییراتی دارد ایجاد می‌کند.

به نظر من سیاست خارجی یک بعدی جمهوری اسلامی (که بیشتر تمرکزش بر دفاع از شبکه مقاومت و قدرت‌هایی مثل چین و روسیه بود) دارد به «سیاست خارجی متوازن و مبتنی بر منافع ملی و کار با همه قدرت‌های بزرگ و کوچک جهان» تغییر می‌کند. 

علائم این تغییر در سیاست خارجی رو در امور ذیل می‌بینیم:

در همکاری عمیق تر و راهبردی‌تر جمهوری اسلامی با کشورهای عربی و اسلامی مثل عربستان؛ کافی است به سفرهای اخیر عراقچی وزیر خارجه توجه کنیم. در مواضع صریحی که پزشکیان در سفر به سازمان ملل گرفت و از تعامل با همه قدرت‌های جهانی دفاع کرد، همراهی اخیر جمهوری اسلامی با مقامات لبنان و حزب‌الله، فعال‌تر شدن علی لاریجانی در دیپلماسی عمومی و علنی و اعلام آمادگی ایران برای مذاکرات جدید با آمریکا درباره موضوعات مختلف. 

من تغییرات فوق را مثبت ارزیابی می‌کنم. ممکن است که گفته شود آمریکا و اروپا هنوز برای مذاکره با جمهوری اسلامی  آماده نیستند. بله الان آماده نیستند اما مهم این است که از هم اکنون ایران برخلاف گذشته برای مذاکره مستقیم با آمریکا آماده است.

چون برای حل مشکلات میان ایران و آمریکا و مخصوصا رفع تحریم‌ها راهی جز مذاکره نیست و تهدید ایران در گذشته جواب نداده و در آینده هم جواب نمی‌دهد. 

اتفاقا نه فقط تحریم و تهدید آمریکا و اروپا علیه ایران جواب نمی‌دهد بلکه بر ظرفیت توان هسته‌ای ایران می‌افزاید. راه حل مشکلات مذاکره است و خود ترامپ هم کمی این حرف را می‌فهمد. اگر ایران با آمریکا و اروپا وارد مذاکره شود (که می‌شود) آنگاه جمهوری اسلامی با چین و روسیه هم بهتر می‌تواند تعامل کند.