امید زاهد:

(برای بدرقه مرتضی انوشه؛ نویسنده دشتستانی)

خبر ناگهانی درگذشت مرتضی انوشه نویسنده دشتستانی، این روزها حال و هوای دشتستان، دشتستانی های فرهیخته و اهل قلم را دگرگون ساخته است. نویسنده خوش ذوق و اهل دل دشتستانی، یک باره آهنگ رفتن کرد و ما را تنها گذاشت. انوشه، مردی بی‌ادعا و دوست داشتنی بود که منش و رفتار او حتی برای جامعه علمی – پژوهشی ما نیز می‌تواند یک الگو باشد. دشواری وظیفه مرتضی انوشه وقتی نمایان‌تر شد که پس از برگزیدن شغل شریف بنایی، ما او را در قامت یک نویسنده دلسوز و صاحب قلم و صاحب درد می بینیم. این بار او بنایی استوار را بنیان نهاد و راهش را با جان و دل ادامه داد. می دانست که برای جاویدان، پایدار و انوشه ماندن باید نوشت و نوشت و نوشت. که: «جهان یادگار است و ما رفتنی /// به گیتی نماند بجز گفتنی».

همه می دانیم که سالها پیش، نام و آوازه مرتضی انوشه با عنوان «بنای دشتستانی که کتاب می نویسد» در میان خبرها پخش و خبرساز شد و با این وجود انوشه، بی ادعا و بی ریا روز به روز بر تلاش هایش می افزود. مرتضی انوشه فرزند سردار انوشه و سکینه تاج پرست متولد سال 1347 در شهر برازجان (شهرستان دشتستان استان بوشهر) بود. نویسنده ای که به قول خودش، در دوران نوجوانی و جوانی، تنها پل ارتباطی اش با دنیای بیرون، یک تلویزیون چهارده اینچ سیاه و سفید ژاپنی بود.

انوشه در کار و نویسندگی پرتلاش می نمود به طوری که از او چندین کتاب با عنوان های: مجموعه داستان کوتاه «خدا، شاه، میهن»، کتاب شعر «دختران باغتاج»، «افسانه‌های خلیج فارس» و «کرامات امامزادگان دشتستان» منتشر گردید. جالب آنکه کتاب انوشه با عنوان «خدا، شاه، میهن» در سال 91 منتشر شد و به زودی در زمان کوتاهی به چاپ چهارم هم رسید.

سزاوار است انوشه را یک انسان شریف و آزاده بنامیم. آنگاه که از تراژدی های انسانی می نویسد:«تاریخ را اگر نبش قبر کنی و گام بر جاده های خاکی و طویلش بگذاری عده‌ای از کودکان و زنان پا برهنه را خواهی دید که تشنه لب و هراسان به سوی تپه ها و کوههای تفتیده و خشک در حال فرار هستند و مردانی گرگ صفت با ریش های پشمی و سبیل های چخماقی شمشیر بدست آنها را دنبال کرده شاید بتوانند به گیسویی چنگ زنند و یا از لاله نازک گوش دخترکی معصوم گوشواره ای بربایند...».(از مقدمه کتاب کرامت امام زادگان دشتستان)

نکته دیگر درباره انوشه، همت بالا و روحیه انتقاد پذیری او بود. او در مقدمه کتابش می نویسد: «این حقیر با وجودی که بسیار کم سواد و بی بضاعت بودم اما به کمک همت خویش در عرض 90 روز افسانه ها و  حکایت هایی را که در زمانی کودکی از مادرم شنیده بودم در کتابی با عنوان افسانه های خلیج فارس گردآوری کردم» و در پایان شماره تماس خود را برای خوانندگان در قسمت مقدمه کتابش می آورد تا پذیرای انتقادات و پیشنهادات باشد».(از مقدمه کتاب افسانه‌های خلیج فارس)

اما افسوس که این نخل بلند قامت دشتستان چه زود دنیای فانی را وداع گفت و عزم سرای دیگر کرد. چه می شود، به قول مفتون بردخونی «دریغ و درد که آید وقت مُردن/ رسد آخر زمان جان سپردن» و به قول سعدی:«هر که آمد عمارتی نو  ساخت/ رفت و منزل به دیگری پرداخت». در پایان به قول دشتستانی ها«بهشت بهرش باد». خدایش رحمت کناد و در بهشت کناد. این دوبیتی استاد حیدر عرفان(حشمت) که در بدرقه انوشه سروده، گویای تمامی احوالات این نویسنده دشتستانی از آغاز تا پایان است که تقدیم روح بلند او می کنم:

تنم لهشه و پی کارِ زمونه         مُلم وارهسه شی بار زمونه

همه رفتن و میرن(ای قیومت)           (انوشه) کُفته‌ی زارِ زمونه

(تنم از این کار زمانه شُل شده است               پشتم از زیر بار زمانه خسته شده است)

(ای داد و بی داد که همه می روند و می میرند          ای داد و فریاد از انوشه کوفته(خسته شده) زار(درمانده) زمانه)