وحید عبد علی پور

از زمان روی کار آمدن دولت اصلاحات به ریاست محمد خاتمی در دوم خرداد 76 به این سو که جریانات سیاسی غالب کشور به دو طیف چپ (اصلاح طلبان) و راست (اصولگرایان) تقسیم گردید، همواره صحبت از اینکه چه کسی اصلاح طلب است و اصولگرا کیست، داغ بوده است. چرا که علی رغم تشابهات فراوان میان این دو جریان سیاسی علی الخصوص اینکه هر دو در التزام به ارزش های نظام، ولایت فقیه و حرکت در چارچوب تعیین شده و خارج نشدن از خط قرمزها هم نظر هستند. اما تفاوت های معناداری نیز میان این دو گفتمان وجود دارد که بیشتر در شعارها و نحوه اجرایی شدن برنامه ها نمود میابد.

در این میان گرچه تا به امروز تعاریف متعددی از این دو جناح سیاسی و وجوه افتراق و اشتراکشان ارائه گردیده است. اما به علت ماهیت بازیگران و پیچیده بودن سیاست در ایران، تبیین و تحلیل رفتار و عملکرد سیاستمداران و سیاست ورزان دو جناح  چه اصلاح طلب و چه اصولگرا بسیار پیچیده است. به گونه ای که در برخی موارد نمی توان دلیلی علمی و آکادمیک برای آن یافت، تا به ناچار در این باب به تحلیل های ژورنالیستی بسنده کرد.

در این ارتباط به خوبی به یاد می آورم در دوران ارشد در یکی از جلسات درس «سیاست و حکومت در خاورمیانه» استاد مربوطه سئوالی در ارتباط با سیاست ورزی در ایران امروز پرسید، که چرا فلان سیاستمدار شب روی دنده راست می خوابد و صبح فردا از دنده چپ بلند می شود؟ یعنی یک روز اصولگراست، فردایش می شود اصلاح طلب یا بلعکس. یا فلانی از اردوگاه راست سنتی وارد دنیای سیاست می شود و سپس سر از جناح چپ در می آورد؟ در پاسخ هریک از 8 همکلاسی شروع به ارائه نظرات و تحلیل این مسئله نمودیم. اما پس از گذشت نیم ساعت از بیان نظرات و آوردن هزارو یک دلیل و ناتوانی در یک جمع بندی کلی، بحث را عوض کرده و به سر درس و مشق اصلی خود بازگشتیم. اما در لابلای صحبت ها آنچه مبرهن و آشکار بود این نکته است، که گرچه ممکن است یک فرد بنا به دلایل مختلف گرایش سیاسی خود را تغییر دهد، اما همین فرد هیچ گاه در آن واحد به گرایش سیاسی مخالف خود تمایلی نشان نداده و حتی از آن اعلام برائت و بیزاری می جوید.

لیکن با عنایت به این مسائل می توان بیان داشت: که شاید این بازی پیچبده سیاست در ایران بر ذهن «ابراهیم مهتدی» مسئول ستاد تبلیغاتی رییسی در شهرستان دشتستان نیز اثر معکوس گذاشته و ایشان را در تحلیل گفتمان و عملکرد جناح های اصلاح طلب و اصولگرا به اشتباه واداشته است، تا در اقدامی نادر صحبت از حامیان اصلاح طلب رییسی نامزد مورد حمایت اصولگرایان به میان آورد. این اظهارات با واکنش همتای او در اردوگاه اصلاحات پاسخ داده شد. در این ارتباط اکبر صابری رییس ستاد انتخاباتی روحانی در دشتستان گفته های او را «کذب محض» دانست و گفت: اندیشه اصلاح طلب با آنچه که جناب رییسی باور دارد و عمل کرده و می کند، تفاوت های فراوان دارد. لیکن محال است فرد  اصلاح طلبی بتواند از آقای رییسی حمایت کند. در پی این پاسخ صریح، ابراهیم مهتدی در اقدامی بی سابقه از باز شدن ستادی برای حامیان اصلاح طلب آقای رییسی خبر داد و تأکید کرد برای افتتاحیه این ستاد از اکبر صابری نیز دعوت به عمل خواهد آمد.

 بر این اساس در این نوشتار در پی آنیم، با یک بررسی ساده به صحت و سقم ادعاهای آقای مهتدی پی برده، برایمان روشن شود که آیا در این مملکت و به طور اخص در شهر برازجان کسانی هستند در میان مسئولان و قشر تحصیلکرده که علارغم تعلق خاطر به جریان اصلاحات بخواهند به آقای رییسی کاندیدای مورد حمایت اصولگرایان رأی دهند و اگر هستند چرا و به چه علت رأی می دهند؟ در ابتدا به بررسی گفتمان اصلاحات می پردازیم تا برایمان روشن شود که بر اساس چه اصول و ارزش هایی بنا نهاده شده است. گفتمان اصلاحات بر اصولی نظیر: آزادی بیان، آزادی اندیشه، توسعه سیاسی، تقویت جامعه مدنی، دفاع از حقوق شهروندی، تنش زدایی در عرصه سیاست خارجی و ... تأکید کرده است.

 کسانی که معتقد به این اصول هستند، قطعأ به اردوگاه اصلاحات تعلق دارند. حال چگونه می شود کسی که معتقد به آزادی بیان، اندیشه و تقویت جامعه مدنی باشد. از کاندیدایی (ابراهیم رییسی) حمایت کند که نه تنها به این اصول اعتقادی ندارد، بلکه هدفی جزء محدود سازی و تضعیف این ارزش ها ندارد. لیکن این امر از محالات است و اگر چنین شخصی پیدا شود. قطعأ از دو حالت خارج نیست، یا آشنا به اصول و ارزش های اصلاح طلبی نیست، یا از سلامت کامل عقلی بی بهره است. لیکن به فرض اگر چنین شخصی میان مسئولان و قشر تحصیلکرده باشد. جزء تخریب پرستیژ و شأن اجتماعی و سیاسی خود، کار دیگری انجام نمی دهد.

لذا با این تفاسیر به جد می توان گفت: اظهارات جناب مهتدی و اقدامات ایشان به یک شو بزرگ بی شباهت نیست. نمایشی برای تشویش اذهان عمومی و به دست آوردن آرایی بیشتر برای کاندیدای مورد حمایت خود. نمایشی که نمایانگر عمق عدم آشنایی ایشان با گفتمان اصیل اصلاح طلبی است. لیکن در این راستا به ایشان توصیه می گردد: کتاب «جریان شناسی» را که همه ساله توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه منتشر می گردد و قطعأ مورد تأیید ایشان و همفکرانشان نیز هست را چند دور بخواند و به یاران و حامیان اصلاحات در شهرستان نیز باید گفت: «بشنو و باور مکن»/ج