مختار فیاض

شعر و موسیقی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند؛ اصلأ یکی از عناصر مهم شعر، حتی شعر منثور و بی‌وزن، موسیقی است. دکتر شفیعی کدکنی، در کتابِ  «ادوار شعر فارسی»این عنصر را تحت عنوان «آهنگ» مورد بررسی قرار داده است، یعنی چیزی فراتر از وزن عروضی؛ که شامل موسیقی معنوی و تناسب‌ها نیز می‌شود.
این پیوند ذاتی شعر و موسیقی، سبب شده است تا این دو هنر ورجاوند، همواره در کنار همدیگر قرار بگیرند. از ایران ساسانی که ما شرح حال نوازندگان بزرگی نظیر «باربد»و «نکیسا» را شنیده‌ایم و حتی پیش‌تر از آن، از زمان یونان باستان تا اکنون، همواره شاعران و نوازندگان، در خلق آثار هنری، هنباز و سهیم‌ بوده‌اند. بی‌شک وقتی امروز قطعات موسیقی استادِ جاویدنام، شجریان را می‌شنویم، به‌همان اندازه که صدای شخص استاد و سازهای نوازندگان در این قطعاتِ روح‌نواز، باعت التذاذ می‌شود، اشعار و ترانه‌های شاعران و ترانه‌سرایانی نظیر سعدی، حافظ، مولانا، عارف قزوینی، دهخدا و...که آثارشان خوانده می‌شود نیز در ایجاد این التذاذ هنری مؤثراند.
 زنده‌یاد استاد محمدعلی بهمنی که پیکرش امروز در تهران تشییع  و فردا در بندرعباس به خاک سپرده خواهد شد، از شاعران و ترانه‌سرایان بزرگ معاصر ما بود که اشعارش به دلیل ظرفیت‌های فراوانِ عاطفی و موسیقایی که داشت، بسیار مورد توجه خوانندگان و آهنگ‌سازان معاصر قرار گرفت. زبان امروزی این شاعر که ضمن فاخر بودن، کمترین تکلف و تصنعی در خود داشت، باعث استقبال عموم مردم، به‌ویژه علاقه‌مندان به شعر، از قطعات موسیقی‌ای شد که ترانه‌ها و اشعارش در آن‌ها خوانده می‌شد. علاوه بر همکاری‌هایی که ایشان با خوانندگان پیش از انقلاب داشت، اشعار و ترانه‌های جذاب او، پس از انقلاب نیز در اکثر رسانه‌ها، خصوصاً در رادیو، باعث جلب و جذب مخاطب می‌شد و هنوز هم می‌شود. دو سه دهه پیش، ترانهٔ «دل‌سپرده» استاد بهمنی، با صدای هومن بختیاری یک برند محسوب می‌شد. یعنی شبکه‌ها و برنامه‌هایی همچون «پیام» که ظرفیت پخش چنین قطعاتی را داشتند از یک جلا و جذابیت خاصی برخوردار بودند. یا ترانهٔ بسیار معروف و پرطرفدار «هوای حوا» با صدای مانای زنده‌یاد ناصر عبداللهی، هنوز هم بعد از حدود بیست‌سال شنوندگان را مبهوت و مسحور می‌کند. علیرضا قربانی از متشخص‌ترین خوانندگان معاصر نیز، شعر «اینجا برای از تو نوشتن هوا کم است» استاد بهمنی را برای تیتراژ فیلم پرده نشینِ بهروز شعیبی، اجرا کرد.
اهل فن، شعر را یک سر و گردن، از ترانه بالاتر می‌نشانند که البته حق هم همین است (هر چند ترانه، بیشتر با موسیقی پیوند دارد.) استاد بهمنی را علیرغم اینکه عموم مردم، به واسطهٔ ترانه‌های جذابش می‌شناسند، بیشتر شاعر است تا ترانه‌سرا. غزل‌های دلنشین او که با زبان و موسیقی روز سروده شده است، نقش بی‌بدیلی در پیشرفت و ارتقای شعر، خصوصاً غزل معاصر داشته است. بعضی از خوانندگان، غزل‌های استاد بهمنی را نیز خوانده‌اند که مثل ترانه‌های او، مورد استقبال مردم قرار گرفته است. به‌طور مثال همایون شجریان، در سال ۱۳۹۲ غزل «چه‌آتش‌ها» را خواندند؛ اجرایی که در میان آثار همایون شجریان بسیار قابل اعتناست.
مجموعاً استاد محمدعلی بهمنی از جمله ادیبان و  سخنوران هم‌روزگار ماست که با آثار ارزشمند خود نقش مهمی در توسعهٔ فرهنگ و هنر ایران و ماندگاری زبان فارسی ایفا کرده‌است و بی‌گمان به قول نظامی عروضی: شعرش در صحیفهٔ روزگار مسطور و بر السنهٔ احرار، مقروء خواهد بود.
نام و یادش جاوید باد.