فاخره بهبهانی: دکتر مریم مشهدی، پزشک متخصص طب‌ سنتی در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: طیف گسترده‌ای از دلایل در ایجاد سردی اندام‌ها موثرند و این اتفاق لزوما با قرارگرفتن در معرض سرما مرتبط نیست. البته برخی افراد نیز به‌صورت ذاتی مستعد ایجاد سردی در دست و پا هستند که می‌توان با اقدامات پیشگیرانه تا حد زیادی از بروز آن جلوگیری کرد.

دلایل ایجادکننده سردی دست و پا به دو دسته دلایل با شیوع بیشتر و دلایل با شیوع کمتر تقسیم می‌شوند.

دلایل با شیوع بیشتر شامل اضطراب و نگرانی، استعمال دخانیات، قاعدگی، کم‌ خونی، مصرف برخی داروها، تیروئید، دیابت و کمبود انواع ویتامین‌هاست و از دلایل با شیوع کمتر، ابتلا به دو بیماری شریان‌های محیطی و لوپوس را می‌توان نام‌برد.

پدیده رینود

تجربه نشان می دهد، سردی اندام های انتهایی بیشتر در مواقعی اتفاق می‌افتد که فرد دچار اضطراب و نگرانی است. برای از بین بردن این سردی و به‌منظور درمان، باید بیشتر بر حفظ آرامش و جلوگیری از ایجاد اضطراب بیجا توجه داشت.

نوعی از این بیماری به نام «پدیده رینود» است که طی آن به‌دلیل واکنش عروق خونی در قسمت‌های انتهایی در مواجهه با سرما و اضطراب، دست و پا، بی‌حس می‌شوند و حتی تغییر رنگ می‌دهند. از طرفی استعمال دخانیات می تواند کیفیت خون‌رسانی به اعضای انتهایی بدن را کاهش دهد و سبب سردی این اندام ها شود.

کم خونی ناشی از قاعدگی

کم‌خونی از دلایل ایجاد سردی در اندام‌هاست. اگر سردی دست و پا در دوران قاعدگی اتفاق افتد می تواند به دلیل از دست دادن خون و ایجاد ضعف باشد که معمولا با علائمی نظیر بی‌حالی، ضعف، خستگی، رنگ‌پریدگی و کمبود انرژی طی انجام فعالیت‌های روزمره همراه است. البته برخی داروها هم به دلیل تاثیری که در تنگ یا گشادکردن عروق خونی محیطی دارند، مستعد ایجاد سردی اندام‌ها در افراد مصرف‌کننده هستند.

دیابت و تیروئید

 تیروئید می‌تواند علائمی مانند بی‌حالی، اضافه وزن، سردی اندام‌ها و… ایجاد کند. در افراد مبتلا به دیابت  به‌دلیل آسیب به اعصاب انتهایی یا ایجاد اختلال در گردش خون، ممکن است سردی اندام‌ها دیده شود. تیروئید هم می توان همراه با بی حالی و اضافه وزن سبب سردی اندام ها شود.  کمبود ویتامین‌های گروه B هم می‌تواند باعث اختلالاتی مانند گزگز و سوزن‌سوزن‌شدن دست و پا یا احساس سردی و کرختی اندام‌ها شود.

شیوع سردی در شیرخواران هم بالاست. به دلیل این‌که نوزادان نسبت سطح بدن به وزن‌شان بیشتر از بزرگسالان است، مقدار دمایی که شیرخوار از طریق پوست از دست می‌دهد، زیادتر است.

تدابیر طب سنتی برای گرم شدن دست و پا

اغلب در شرح حالی که از بیمار گرفته می‌شود، نشانه‌هایی از ضعف عمومی مشاهده می‌شود. ضعف در دیدگاه طب‌سنتی لزوما به معنی کم‌خونی یا کمبود آهن نیست. هر عاملی می‌تواند سبب اختلال در خون‌رسانی به عضو و ایجاد احساس سردی در اندام‌ها شود. برای مثال اگر فردی کم‌تحرک بوده یا سبک زندگی مناسبی نداشته‌باشد، خون رقت و توانایی کافی برای رسیدن به اندام انتهایی را ندارد و می‌تواند علائمی مثل سردی دست و پا بروز کند.

انجام فعالیت‌های بدنی روزانه جهت کمک به افزایش خونرسانی به اندام ها و کاهش سردی بسیار کمک کننده است. فعالیت یا ورزش باید در حدی باشد که ضربان قلب بالا برود، بدن به تعریق افتد، تنفس تند شود و پشت و کف دست‌ها و پاها گرم شود. اگر در حین فعالیت، احساس خستگی، عرق سرد یا خواب‌آلودگی ایجاد شود باید زمان ورزش کم شود.

روغن‌ مالی دست‌ها و پاها از مچ دست تا نوک‌ انگشتان با روغن‌هایی مثل زیتون، کنجد و سیاهدانه، دو بار در روز می‌تواند در گرم‌کردن اندام‌ها موثر باشد. انتهای دست و پاها را به‌ خصوص هنگام قرارگرفتن در معرض هوای سرد بپوشانید.

استفاده از غذاهایی که در بدن گرما و رطوبت نافذ و کافی و متعادل تولید می‌کند مانند گوشت گوسفند، نان برشته سبوس‌دار، شربت سکنجبین ملس، فرنی، حریره بادام و شیره‌انگور توصیه می شود.