مریم فکری: این روزها اختصاص سهمیه بنزین ۱۵ لیتری به افراد فاقد خودرو، موضوعی است که مورد توجه نمایندگان قرار گرفته است. بنا به اذغان نمایندگان، طبق تصمیم کمیسیون تلفیق، دولت مجاز است برای کسانی که خودرو ندارند سهمیه ۱۵ لیتری در نظر بگیرد؛ در این زمینه بیشتر موضوع رعایت عدالت است.

بنا به گفته رمضانعلی سنگدوینی، میزان مصرف در کشور ما بالا و انرژی و سوخت در کشور ما ارزان است. نرخ ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی برای بنزین و گازوییل لیتری ۳۰۰ تومان واقعی نیست، بنابراین باید در کشور عدالت برقرار شود و منابع ملی شامل همه مردم شود.

به اعتقاد او، در حال حاضر عملا کسانی که خودرو ندارند، از این سهم استفاده نمی‌کنند. کسانی که هر چه تعداد بیشتری خودرو دارند، از این یارانه بیشتری نیز برخوردارند و دولت هم سوبسید بیشتری را در اختیار این افراد قرار می‌دهد.

عبدالعلی رحیمی‌مظفری، عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز درباره جزییات طرح اختصاص سهمیه بنزین به خانوارهای فاقد خودرو می‌گوید: در صورت تصویب این پیشنهاد، دو راه مقابل افراد فاقد خودرو برای استفاده از سهمیه بنزین وجود دارد. یا اینکه سهمیه بنزین را به صاحبان خودرو بفروشند یا آن را در بورس عرضه کنند.

وی توضیح می‌دهد: ممکن است دولت به عنوان خریدار نسبت به خرید سهمیه این افراد از طریق بورس اقدام کند. البته با این پیش فرض که تعیین قیمت در اختیار دولت است. یعنی ممکن است سهمیه بنزین این افراد ارزان‌تر یا گران‌تر از نرخ اصلی خریداری شود.

در این شرایط، اما کارشناسان اعتقاد دارند که طرح اختصاص سهمیه بنزین به هر کارت ملی در صورت تصویب، پیامدهایی برای اقتصاد ایران دارد؛ آن هم در شرایطی که با کسری تولید در مقابل مصرف بنزین روبه‌رو هستیم.

اختصاص سهمیه بنزین به هر نفر در جهت منافع ملی نیست

محمود خاقانی، کارشناس انرژی در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین در واکنش به طرح اختصاص سهمیه بنزین ۱۵ لیتر به هر نفر در ماه، می‌گوید: این طرح در راستای منافع ملی کشور نیست، اما تصمیماتی که در حال حاضر در سطح کلان کشور گرفته می‌شود، در سطح منافع یک گروه و باند با نظریه و ایدئولوژی خاص است.

وی توضیح می‌دهد: این گروه، از گروه الیگارشی نوپا هستند، یعنی کسانی که ثروت و قدرت زیادی دارند و این ثروت و قدرت، ناشی از خصوصی‌سازی‌ها در دولت‌های نهم و دهم بود و امروز هم درباره مولدسازی‌ها می‌شنویم.

این کارشناس انرژی با بیان این‌که منافع ایجاب می‌کند که یک چنین تصمیمی بگیرند، عنوان می‌کند: این در حالی است که در دنیا به جای یک چنین تصمیمی، روی بنزین مالیات می‌بندند یا بنزین را به صورت گران عرضه می‌کنند که در نتیجه، قیمت خودرو هم پایین می‌آید، چون بنزین گران است، مردم خودرو سوار نمی‌شوند. هم آلودگی کمتر می‌شود و هم این‌که با پول مالیاتی که از بنزین دریافت می‌کنند، حمل‌ونقل عمومی را توسعه می‌دهند.

خاقانی با اشاره به کسری شدید عرضه بنزین، تصریح می‌کند: ما در حال حاضر با کسری عرضه بنزین مواجه هستیم که مجبوریم یا بنزین وارد کنیم و یا این‌که بنزین پتروشیمی‌ها توزیع شود. به عبارتی، با کسری تولید در مقابل مصرف روبه‌رو هستیم.

وی با بیان این سوال که چرا تولید بنزین کمتر از مصرف است، توضیح می‌دهد: هم‌اکنون بخش زیادی از بنزین قاچاق می‌شود که درآمد زیادی است. در کنار این‌ها، مقدار گسترده‌ای از حجم بنزین در حالی که خودروها در ترافیک خیابان‌ها ایستاده‌اند، هدر می‌رود.

خاقانی با بیان این‌که فقط قیمت بنزین بالا می‌رود، عنوان می‌کند: اگر افراد فاقد خودرو تصمیم به فروش سهمیه بنزین خود به مصرف‌کنندگان کنند، مصرف بنزین همچنان روند افزایشی خود را حفظ می‌کند و این در حالی است که با کسری تولید بنزین روبه‌رو هستیم.

بهای بنزین بالا می‌رود؟

این کارشناس انرژی در ادامه در واکنش به این اظهارنظر که دو راه مقابل افراد فاقد خودرو برای استفاده از بنزین وجود دارد؛ یا این‌که سهمیه بنزین را به صاحبان خودرو بفروشند و یا آن را در بورس عرضه کنند، می‌گوید: این‌که گفته می‌شود سهمیه بنزین به هر شهروند با کارت ملی داده شود، در این شرایط کسانی که خودرو ندارند، با این بنزین چه می‌کنند؟ قاعدتا این بنزین باید به کسانی که خودرو دارند، فروخته شود.

خاقانی با بیان این که هدف دولت به این ترتیب این است که بهای بنزین در بازار افزایش پیدا کند، می‌افزاید: دولت به دلایل مختلف جرات افزایش قیمت بنزین را ندارد.

وی عنوان می‌کند: در کنار این‌ها، اصلا در ایران بورس نداریم. بورس یعنی بازار. به عبارتی، کسانی در این بازار حضور دارند که یک نوع کالا را عرضه می‌کنند. مثل ارز. ما اصلا بازار ارز نداریم؛ یک عرضه‌کننده ارز داریم که بانک مرکزی است.

این کارشناس انرژی با بیان این‌که اختصاص بنزین ۱۵ لیتری به هر نفر یک کار پوپولیستی است، تصریح می‌کند: می‌گویند می‌خواهیم اختصاص بنزین عادلانه باشد و به کسانی که خودرو ندارند، بنزین بدهیم. خب چرا یارانه نان، گوشت و تخم‌مرغ را برداشته‌اند تا این‌قدر مردم دچار صدمه شوند! خب اقتصاد را درست مدیریت کنید!

خاقانی با اشاره به اظهارات معاون اول رییس‌جمهور که هیچ‌کس بهتر از ما نمی‌تواند کشور را اداره کند و همینی که هست، متذکر می‌شود: این‌که قیمت دلار در برابر پول ملی بالا می‌رود و یا بنزین و... را به همین ترتیب می‌خواهند گران کنند، به نفع کیست؟

طرح اختصاص بنزین به هر کارت ملی شکست می‌خورد؟

این کارشناس انرژی در ادامه می‌گوید: اختصاص بنزین به هر کارت ملی اصلا کارایی ندارد و از الان می‌شود گفت که ناکام می‌ماند و شکست می‌خورد و در چارچوب منافع ملی کشور نیست؛ اما در چارچوب منافع کسانی است که می‌گویند مردم می‌توانند بنزین را در بورس بفروشند.

خاقانی تاکید می‌کند: این طرح در صورت تصویب، پیامدهای خوبی برای اقتصاد ایران ندارد و تنها منجر به رشد قیمت‌ها و تورم می‌شود.