غزال زیاری: اگر بخواهید فیلمی تماشا کنید، ژانر موردعلاقه‌تان چه ژانری است؟ جنایی، اکشن، کمدی یا مستند؟

شاید برایتان جالب باشد بدانید که ژانر فیلم موردعلاقه هر فرد، چیزهای زیادی را در مورد نحوه عملکرد مغز او آشکار می‌کند. این یافته یک مطالعه جدید در دانشگاه مارتین لوتر هال ویتنبرگ است که طی آن، داده‌های مربوط به ترجیحات فیلمی افراد با ضبط فعالیت مغزی حدود ۲۶۰ نفر مورد مقایسه قرار گرفت.

طرفداران فیلم‌های اکشن و کمدی، واکنش شدیدی به محرک‌های احساسی منفی داشتند و علاقه‌مندان به فیلم‌های مستند یا جنایی و هیجان‌انگیز، واکنش ضعیف‌تری نشان دادند.

استر زویکی، یکی از روانشناسان این دانشگاه دراین‌باره گفت: «فیلم‌ها برای روانشناسان پدیده جالبی هستند و واقعاً جذاب‌اند؛ چون نه‌تنها هر احساس انسانی را به تصویر می‌کشند، بلکه این احساسات را برانگیخته نیز می‌کنند. در خیلی از فیلم‌ها، احساسات منفی مثل خشم یا ترس، نقش اصلی را ایفا می‌کند.»

این در حالی است که تا همین اواخر، اطلاعات کمی درباره ارتباط بین ترجیحات فیلم و پردازش احساسات منفی در مغز وجود داشت.

آزمایش به چه ترتیب بود؟

محققان در این بررسی، به تجزیه‌وتحلیل داده‌های ۲۵۷ نفر پرداختند. به‌عنوان بخشی از یک مطالعه بزرگ‌تر، شرکت‌کنندگان همچنین اطلاعاتی در مورد ژانر فیلم‌های موردعلاقه‌شان ارائه کردند.

در ادامه، فعالیت مغز شرکت‌کنندگان با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI) آنالیز شد. بدین ترتیب که در هنگام انجام این آزمایش، وقتی شرکت‌کنندگان در دستگاه MRI دراز کشیده بودند، چهره‌های ترسناک یا عصبانی و اشکال هندسی به آن‌ها نشان داده شد. زویکی دراین‌باره توضیح داد: «با آزمایش انجام‌شده، می‌توانیم نحوه پردازش مغز با محرک‌های عاطفی را اندازه‌گیری کنیم.»

محققان تمرکزشان را روی دو ناحیه از مغز، یعنی آمیگدال (مسئول پردازش احساسات حیاتی) و هسته آکومبنس (مرکز پاداش در مغز) قرار دادند؛ زویکی توضیح داد: «آمیگدال می‌تواند واکنش جنگ یا گریز را در پاسخ به تهدیدات ایجاد کند.»

طبق توضیح او، نتایج این بررسی شگفت‌انگیز بود: «ما متوجه شدیم که طرفداران فیلم‌های اکشن، شدیدترین واکنش‌ها را در هر دو زمینه نشان دادند. اصلاً انتظار چنین چیزی را نداشتیم، چون معمولاً در فیلم‌های اکشن محرک‌های زیادی ارائه می‌شود؛ بنابراین، اگر طرفداران فیلم‌های اکشن سخت‌تر تحریک می‌شدند، منطقی‌تر بود.»

بااین‌حال، نتایج حکایت از آن دارد که علاقه‌مندان به فیلم‌های اکشن، به‌ویژه به محرک‌های احساسی حساس هستند و این تحریک را جذاب می‌دانند. این تیم فعالیت مغزی مشابهی را در مغز افرادی که به ژانر کمدی علاقه‌مندند، مشاهده کردند.

اما تصویر متفاوتی از مغز طرفداران ژانر فیلم‌های جنایی، هیجان‌انگیز و مستند رؤیت شد. در بین این گروه، هر دو ناحیه مغز به طرز محسوسی، کمتر از سایر شرکت‌کنندگان در این آزمایش، به محرک‌های عاطفی واکنش نشان دادند. زویکی در پایان می‌گوید: «به نظر می‌رسد که مردم ژانرهای فیلمی را انتخاب می‌کنند که مغزشان را به بهترین شکل تحریک می‌کند.»