اتحادخبر-حسین باقری: حسن انصاری نخست در قامت یک دانشجو، دبیر ادبیات فارسی، سپس در کسوت یک طنزپرداز عمری سراسر ادبی را گذراند. آنچنان که در محفلهای دوستان ،خویشان هم یا در حال پرداختن به وجهی از ادبیان کهن فارسی بود یا طنازی بود که با باریکبینی و شوخطبعی مجلس را گرم میداشت؛ و چنان در این نقشها فرو رفته بود که....
اتحادخبر: در پی در گذشت استاد حسن انصاری متخلص به امرو هیچستانی و به منظور پاسداشت خدمات ارزنده فرهنگی و ادبی آن فرهیخته فقید نظر برخی دوستان و صاحب نظران را با طرح 3 سوال زیر جویا شدیم:
1-کارنامه ی ادبی استاد حسن انصاری(امرو هیچستانی) را چگونه ارزیابی می کنید؟
2-چه قدر ادبیات کلاسیک و ادبیات عامیانه در اشعار طنز انصاری نمود داشته است.
3- اگر خاطره ای از استاد انصاری دارید بیان کنید.
حسین باقری:
۱-کارنامهی ادبی حسن انصاری، کارنامهی زندگی اوست. حسن انصاری نخست در قامت یک دانشجو،دبیر ادبیات فارسی، سپس در کسوت یک طنزپرداز عمری سراسر ادبی را گذراند. آنچنان که در محفلهای دوستان ،خویشان هم یا در حال پرداختن به وجهی از ادبیان کهن فارسی بود یا طنازی بود که با باریکبینی و شوخطبعی مجلس را گرم میداشت؛ و چنان در این نقشها فرو رفته بود که جز اَمرو یا استاد خطاب میکرد، متوجه نادی نمیشد. با معلمی، روزگار میگذراند و با برگزار داشتن محافل ادبی و داشتن یک ستون طنز اختصاصی در هفتهنامههای استانی مغازله میکرد.
۲-کارکرد طنز در جامعه، روشنگری است. تا آنجا که همه چیز را موضوع انتقاد خود قرار میدهد. طنز یکی از ساحتهای نقادانه و اندیشگانی انسان است که فرصت تفکر و تعقل را فراهم میآورد. طنزپرداز میتواند از این طریق موضوعات و مسائل جدی، عمیق و بنیادی اجتماعی، انسانی را در شکلی جدید صورتبندی کند تا مخاطبانش را ضمن خندیدن به سوژه، به اندیشیدن پیرامون آن وادار کند. در بسیاری مواقع در جوامع بسته که فضای آزاد نقد در دسترس نیست، طنز به گونهای فعالانه و زیرکانه امکان تابوشکنی و پرداختن به امورات ممنوعه را میسر میسازد. استاد انصاری بهعنوان یک انسان آزاده و وارسته همواره دغدغهی اجتماعی داشت و با زیرکی مسائل اجتماعی را به میان میکشید، البته گاه گرفتار میآمد و نقدش گریبانگیر او میشد.
۳-یکی از شیوههای آفرینش طنز، نقیضه پردازی و تقلید از آثار ادبی شناخته شده و معروف است. نقیضه، باژگونه کردن یا نوعی تقلید سخرهآمیز ادبی است که در طنزنویسی کاربرد بسیار دارد. همچنین استفاده از کنایات، ضربالمثلها و اصطلاحات رایج عامیانه از دیگر شگردهای پر کاربرد اکثر طنزنویسان است. حسن انصاری با تسلط به ادبیات کلاسیک و عامیانه به شکلی دلپذیر طرحِ مسئله میکرد. اما شاید بتوان گفت شیوه و شگرد خاص امرو هیچستانی در هفتهنامههای استانی، استفاده از مثنویهای داستانی نسبتا بلند بود. برای نمونه مثنویهای «لیلی و مجنون/ در آینهی جنوب»، «رام و سیتا/ در پیغام» و «بیژننامه و لیلینامه/ در اتحاد جنوب» را میتوان برشمرد. در این شیوه، استاد انصاری با طرح یک داستان با مایههای عاشقانه، به بیان مشکلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی میپرداخت.