فریده فهیمی:
بشر از دیرباز وجود قلم را در زندگی روزمره ی خود، جزء ضروریات دانسته، از آن زمانی که در غار می زیست که حکاکی خط هیروگلیف را از قلم به استمداد طلبید تا ایجاد کتیبه ها و خلق کتابها و تورخ تاریخ. همچنان قلم را پر کاربرد تلقی نموده و قلمفرسایی نموده. تاریخ گواهی می دهد گذشته ی انسان به قلم وابسته و مأنوس است و حال را که خود شاهدیم و آینده را هم آیندگان به چشم خواهند دید که قلم اگر نبود تاریخ، جغرافیا، ادبیات، هنر، سایر علوم و فنون نیز ثبت ماوقع نمی گشتند و نمیگردند و نخواهند گردید. قلما؛ خدا راشکر به وجودت.

  قلم به دست در هر جامعه ای، پیشه اش مهر است و سرمایه اش عشق. با ایثار وصف ناشدنی و بدون هیچ چشمداشتی، تمام دارایی اش که  اندیشه بکر و نابی بیش نیست را از باریکه آبراه قلمش به رگ های جامعه تزریق می کند که در جوامع کم توسعه یافته و جهان سومی هیچ سودی که عایدش نمی شود بلکه مدام، مصائب ریز و درشت متعدد و متنوعی، گریبانش را می گیرد و بر حلقومش چنبره و چنگ و می زند تا آنجا که گاها و بعضا روزی ده ها بار مرگ خود را از یزدان پاک، تمنا می کند. اینچنین می شود که منزلت قلم و قلم به دست و صد البته رسانه، به سطحی تنزل می کند که رکن چهارم دموکراسی، خجل و متأثر می شود و کوشش مردم سالاری مشارکتی جهت ایجاد فرصتهای مشارکت احزاب در تصمیم گیری های اجرایی عملکردی جامعه، بی نتیجه و ابتر می ماند. قلما؛ خدا را شکر به وجودت.

   قلم، زبان و ابزار تعقل و معرفت و احساس و مبرز شخصیت انسان ها و جوامع و تمدن ها است. قلم از دیدگاه باری تعالی نیز دارای جایگاه ویژه ای است. سوگند خداوند درقرآن به نام قلم، گویاترین گواه بر شأن و شرافت و قداست آن است آنجا که می فرماید: «ن والقلم و ما یسطرون. سوگند به قلم وآنچه می نگارد». بر افراد مبرهن است که در نخستین ارتباط وحیانی نبی اکرم(ص)، با خالق عالم و عالمیان در غار حراء، سخن از قلم به میان می آید تا جایی که خداوند در معرفی خودمی گوید:« الذی عَلّم بالقَلم، آنکه با قلم آموخت». قلما؛ خدا را شکر به وجودت.

   قلم به قلم به دست، تعهد می دهد، تعهد به شاکله ی وجودی خود خود قلم. تعهد به اندیشه قلم به دست. تعهد به اندیشه. تعهد به مخاطب. تعهد به جامعه. تعهد یعنی احساس مسئولیت به آنچه از قلم می ترواد. تعهد دارد یعنی تک تک واژه هایی را که در کنار یکدیگر چینش می کند تا جمله ای خلق کند را بخوبی می شناسد. تعهد دارد یعنی به تک تک جملاتی که پشت سر هم ردیف می کند تا پاراگرافی را بسازد، یقین دارد. تعهد دارد یعنی تمامی پارگراف هایی که یک صفحه می شوند را چندین و چند بار در ذهن خود زیر و رو می کند تا بنای  کتاب را نهد. آری، قلم حرمت دارد. قلم تعهد دارد اما تعلق ندارد. تعارض دارد ولی تضاهر نه. قلما؛ خدا را شکر به وجودت.

    با اینکه امروزه پا به پای تمامی تغییر و تحولات جامعه بشری، تحول در فیزیک و کامپیوتر و پیدایش قلم های نوری و... همگی حاکی از این مطلب است که زبان ارتباطات دگرگون شده و در این دگرگونی ارتباطات جایگاه و تعریف قلم نیز تغییر پیدا کرده، تا جایی که امروزه رسانه، فضای مجازی و زبان نموداری به عنوان ابزار  قلم جدید و مدرن در مسائل سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و در خدمت  سبک زندگی جدید جوامع قرار می‎گیرد. اما همچنان قلم به عنوان یک ابزارهای ارتباطی نقش اساسی در هدایت و مدیریت و تولید مفهوم و فکر جوامع و تمدن ها را بر عهده دارد. قلما؛ خدا را شکر به وجودت.

     به خوبی به ترسیم زیبا و عادلانه قلم و نقش آن در جامعه اسلامی، اشراف داریم و به دین اسلام می بالیم که روایت می فرماید: «مداد العُلَماء، افضَلَ مِن دماءالشهدا» و فضیلت قلم را به رخ دیگر ابزار و امکانات جامعه می کشاند و ارزش والای جایگاه قلم را، با مقایسه تطبیقی با خون شهدا، به حق بیان می کند و به استعانت و استمداد از قلم، در فضیلت و به کمال رساندن انسان و جامعه، اشاره دقیقی دارد. قطع به یقین، همگان اذعان دارندکه: اصحاب قلم، سنگرنشینان فکر و اندیشه اند تا در عرصه های فرهنگی با مسلسل قلم به جنگ با جهل بشتابند و پیشرفت و سعادت را در جامعه و فرهنگ اجتماع حاکم گردانند. آنان قلم دارانی هستند که مرکب قلمشان انسان ساز و «شهید پرور» است. پیشرفت علوم و تمدن مرهون تلاش بی دریغ نویسندگان است. قلما؛ خدا را شکر به وجودت.

    فلسفه وجودی قلم و قلم فرسایی، برقراری ارتباط میان مكتب ها، آموختن تجربه ها و تعالی اندیشه ها است، قلم بازتاب دهنده اندیشه هاست. البته از این نکته نیز نباید غافل گشت که تاثیر ماندگار قلم در جامعه بدان حد است که می تواند نسل هایی را در سراشیبی انحطاط، انحراف و تباهی بکشاند یا رشد و تعالی ملت ها را رقم بزند. قلما؛ خدا را شکر به وجودت.

فریده فهیمی

 12 تیرماه 99