شهر آجرها، دزفول در شمال استان خوزستان؛ آثار تاريخي بسياري اعم از خانه، حمام،‌ آسياب و پل قديمي ساساني دارد. پس از ديدن آثار موجود و در مجموع فضاي شهر، ‌نوبت به مناطق طبيعي و تاريخي اطراف مي‌رسد كه به‌ويژه در نوروز رنگ و بويي ديگر مي‌يابند. روستاي پامنار در فاصله‌ي 50 كيلومتري شمال شرق شهر دزفول يكي از مناطق نمونه گردشگري محسوب مي‌شود كه نوروز را به گردشگران ارمغان مي‌دهد.

 

پامنار روستايي است با جاذبه‌هاي تاريخي و طبيعي گوناگون که به عنوان مهم‌ترين آنها مي‌توان به درياچه پشت سد دز اشاره کرد جايي که پهنه آسمان و زمين يک رنگ شده و در زمستان ميزبان پرندگان مهاجر مي‌شود و قايق‌راني بر روي درياچه لذتي زايدوالوصف به دنبال دارد. ابوطالب راهنماي محلي در مورد فعاليت‌هاي ممكن مي‌گويد: «از امكان قايق‌راني بر روي درياچه وسيعي كه پشت سد دز شكل گرفته، مي‌توان بهره برد.» وي البته متذكر شد كه تا فاصله معيني از تاج سد مي‌توان پيش رفت در غير اين صورت با سيستم دفاعي سد برخورد مي‌شود.

اين راهنماي محلي به امکان ماهي‌گيري به عنوان يکي ديگر از فعاليت‌هاي ممكن اشاره كرد: «به‌ويژه آن که ماهي‌هاي درياچه در حقيقت ماهي‌هاي رودخانه‌اي هستند که با سيستم دريايي يعني با مواد معدني فراوان و در آب عميق زندگي مي‌کنند در نتيجه از نظر فيزيکي با ماهي‌هاي مشابه خود در بالادست يا پايين‌دست رودخانه تفاوت دارند.»

 

 

علاوه بر ساحل روستاي پامنار،‌ چادر زدن در سواحل مقابل كه تنها با قايق قابل دسترس‌اند،‌ خود از ويژگي‌هاي خاص منطقه محسوب مي‌شود كه مي‌تواند فضاي مناسبي به دور از شلوغي‌هاي نوروز را براي گردشگر فراهم كند.

 

درياچه سد دز جاذبه اصلي روستاي پامنار به حساب مي‌آيد اما جداي از آن آثار تاريخي منطقه را نيز بايد در نظر آورد. قلعه شاداب يكي از اين آثار است كه ابوطالب درباره آن مي‌گويد: «مربوط به دوره ساسانيان است، زماني که خورشيدآفرين و فدک‌ناز در آن زندگي مي‌کردند. در زمان پهلوي اول يا دهه‌هاي 20 و 30 به عنوان دژ دفاعي در مقابل غارتگران مورد استفاده قرار مي‌گرفت. تا 25 سال پيش مسکوني بوده اما بعد از آن که ماشين آمد و جاده کشيده شد، قلعه نشيني نيز از بين رفت. در حال حاضر نيز پاييز با شروع بارندگي محل نگهداري گوسفندان مي‌شود كه تا آخر ارديبهشت آنجا مي‌مانند.»

اين راهنماي محلي در مورد قلعه تاريخي شاداب ادامه مي‌دهد: «قلعه با حدود 12هزار مترمربع وسعت دو راه ورودي دارد، يکي از آنها راه صعب‌العبوري است كه مورد استفاده افراد بومي روستاهاي پامنار و پاقلعه است و مردم عادي فقط از راه ديگر مي‌توانند رفت و آمد کنند و همين رمز پيروزي ساکنان بوده زيرا با وجود يک سنگربان مي‌توانستند مقابل يک لشکر مقاوت كنند.»

پايين قلعه کُنارستان است،‌ مكاني كه درختان فراوان سدر يا کُنار،‌ منطقه‌اي مناسب براي گردشگري ايجاد كرده‌اند. کمي پايين‌تر اشکفت يا غار زرده قرار دارد که تابستان‌ها خيلي خنک است و با درختان بادام اطراف، يکي از جاهاي زيبا محسوب مي‌شود.

يکي ديگر از نقاط ديدني منطقه قبرستان قديمي قلعه شاداب است با سنگ‌هاي ايستاده و نقوش متفاوت که هر کدام گوياي مشخصاتي از متوفا هستند و ابوطالب در توضيح نقوش مي‌گويد: «سوار بر اسب و با شمشير نشانه مردي سلحشور در ميدان رزم است. ديگري نشان مي‌دهد که متوفا خانمي با مهارت اسب‌سواري و شکار بوده و مي‌توانسته از درخت نخل بالا رفته و خرما بچيند. ديگري رقصنده خوبي بوده و در ساخت کوزه و رنگ‌آميزي آن ماهر بوده است.»

«خوشه‌هاي گندم گوياي آن است که متوفا کشاورز خوبي بوده و زمين زراعي زيادي داشته و به مردم هم گندم مي‌داده است. ديگري آهنگر توانايي است و يکي ديگر ميزبان جنگجويان و رهگذاران بوده زيرا بر سر سنگ قبرش قليان جوزي يعني قلياني که برخلاف قليان‌هاي معمولي که مخزن آب آن از شيشه و استيل و نقره است، مخزن آب به شکل کوزه‌اي و از جنس چوب گردو است، حک شده است.» اين راهنماي محلي در ادامه يادآور شد: «در رابطه با چوب گردو نکته جالب آن است که اگر چرب شود، قسمت ترک خورده، ترميم شده و به حالت اوليه بازمي‌گردد به همين دليل براي قليان‌هاي سفري مورد استفاده قرار مي‌گرفته است.»

علاوه بر آثار تاريخي و طبيعي،‌ پامنار از مناطق اصلي كپوبافي يعني يكي از صنايع دستي اصلي منطقه به حساب مي‌آيد كه زنان روستايي به اين كار مشغول‌اند و نوآوري و طرح‌هاي جديد از مشخصات اين صنايع دستي بوده و تلاش زنان و دختران در اين رابطه قابل توجه است.

ابوطالب معتقد است: «سفر به پامنار و لذت بردن از طبيعت آن به راحتي ميسر است زيرا امكان اقامت در خانه روستايي و همچنين چادر زدن هست و روستاييان پذيراي گردشگراني هستند كه به فرهنگ بومي احترام گذاشته و به طبيعت آسيب نمي‌رسانند.»

 

لازم به ذكر است كه در حال حاضر روستاي پامنار در برنامه تورهاي مسافرتي به استان خوزستان جاي ندارد اما دسترسي به آن به واسطه فاصله كمي كه از شهر دزفول دارد،‌ به راحتي ممكن بوده و از آنجا كه داراي تنوع طبيعي و تاريخي است مي‌توان برنامه‌اي بين يك تا چند روز براي آن در نظر گرفته و آرامش و فعاليت را توأمان در تعطيلات گنجاند.