روزنامه خراسان نوشت؛ بررسی سفرها نشان می دهد که در فصول عادی روزانه 20 پرواز و در فصل‌های ویژه 40 پرواز از ایران به مقصد استانبول می‌رود. این ها تنها بخشی از 9 تا 12 میلیون گردشگر ایرانی هستند که ایران را به مقصد کشورهای دور و نزدیک ترک می‌کنند. از این میان حدود یک ‌سوم این سفرها به مقصد ترکیه، دبی، گرجستان و آذربایجان است.

تنها در سال 95 میزان سفرهای خارجی ایرانیان به این چهار کشور 45 درصد افزایش یافته است. شاید همین شرایط نامساعد باعث شده است اکنون دولتمردان به تقلا بیفتند تا با ایجاد محدودیت های ارزی بازی را به نفع گردشگری داخلی عوض کنند و این بار نوبت رئیس کل بانک مرکزی است که آستین را بالا بزند. ولی ا... سیف دو روز پیش در توییتی با اشاره به این که مسافرت خارجی ارز قابل توجهی را به اقتصاد ما تحمیل می کند، خواستار ترویج ایران گردی و سفرهای ارزان داخلی شد. البته وی رقمی را در زمینه میزان ارزی که توسط مسافران از کشور خارج می شود اعلام نکرد اما به گفته محمد باقر نوبخت مسافران ایرانی سالانه ۹میلیارد دلار ارز از کشور خارج می کنند که فشار زیادی به بازار ارز وارد می کند.

اما در شرایطی گردشگری داخلی خیلی راحت قافیه را به گردشگری خارجی باخته است که طبق آمار اعلامی از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در‌ سال 1950 میلادی شمار گردشگران در سرتاسر جهان فقط 25میلیون نفر بود، در طول سه دهه این عدد هفت ‌برابر شد و در ‌سال 1980 به 178میلیون نفر رسید. همچنین این عدد در‌سال 2000 به 674میلیون نفر و در ‌سال 2015 به یک‌میلیارد و 186میلیون نفر افزایش پیدا کرده است . این آمارها به خوبی نشان می‌دهد که هیچ بخشی در اقتصاد به اندازه این صنعت رشد نکرده است. به گفته مونسان معاون رئیس جمهور، سهم صنعت گردشگری در‌ سال 2015، به 1260میلیارد دلار و سهم مستقیم گردشگری در GDP در دنیا 2200میلیارد دلار بوده و نقش مستقیم گردشگری در اشتغال هم به عدد 108میلیون شغل رسیده است. در این میان، از نظر اشتغال مستقیم و غیرمستقیم به عدد 284میلیون شغل در این صنعت سبز می‌رسیم، یعنی به‌ازای هر 11 شغل در جهان یکی از شغل‌ها به حوزه گردشگری مربوط است.این‌ها همه درحالی است که در برنامه ششم اقتصاد ایران به ایجاد سالانه یک‌میلیون شغل اشاره شده است.

اما چه شده که ایران قافیه صنعت گردشگری را به رقبا باخته؟ یکی از ضعیف‌ترین عملکردها در گردشگری مربوط به زیرساخت‌های خدمات گردشگری با رتبه 117 است، این بخش محدود به سازمان میراث‌فرهنگی نمی‌شود و موضوعی فرابخشی است. رتبه زیرساختی در بنادر و زمین که تأثیر مستقیمی در وضع گردشگری دارد در مجموع 75 است. اما عواملی که موجب شده ارزان‌ترین مقصد گردشگری جهان، سالانه تنها 5.2 میلیون گردشگر خارجی داشته باشد به همین جا ختم نمی شود . حتی اگر به گواه یونسکو به لحاظ تعداد بناها و سایت‌های تاریخی و طبیعی رتبه دهم جهان را داشته باشد. موفق نبودن ایران در جذب گردشگر خارجی تنها یک روی سکه است. روی دیگر سکه افزایش روزافزون سفرهای ایرانیان به خارج از کشور است. آمارهایی که می‌گوید تراز گردشگری ایران منفی چهار میلیون نفر در سال است و ایران نه‌تنها نتوانسته گردشگران خارجی بیشتری را به سرزمین خود دعوت کند که سالانه دو برابر این عدد گردشگر به دیگر کشورها فرستاده است.

برای جذب گردشگر مذهبی هم برنامه کاملی نداریم

این آمار در حالی است که چندی قبل معاون گردشگری کشور از افزایش ورود گردشگران اروپایی به ایران خبر داد . البته محمد محب‌خدایی گفت: ظرفیت‌ها و امکانات ما در حوزه گردشگری و سیستم و شبکه گردشگری بسیار گسترده‌تر از بسیاری از کشورهای جهان است اما در ایران از داشته‌هایمان آن‌طور که باید بهره‌برداری نمی‌کنیم شاید به این دلیل است که ما در ایران سیستم رقابتی نداریم. وی با بیان این که شمار گردشگران ورودی به کشور در سال گذشته پنج میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بود اظهار کرد: در صورت بهبود زیرساخت‌ها و امکانات فیزیکی، در کنار تعریف و اجرای بسته‌ها و مسیرهای هدفمند، می‌توان مطلوبیت سفر به ایران را برای گردشگران خارجی بالا برد. معاون گردشگری افزود: این سوال مهمی است که بدانیم کشور ما چقدر برای جذب گردشگر برنامه‌ریزی کرده است. ما حتی برای جذب گردشگر مذهبی هم برنامه کاملی نداریم. این خیلی بد است که آژانس‌های ما به جای توجه به ظرفیت‌ها، فقط دنبال خروج مسافر از کشور هستند. وی گفت: اکنون حدود چهار هزار و 700 آژانس در کشور موجود است که حدود ۱۰۰ دفتر، گردشگر به ایران وارد می‌کنند، آن هم در شرایط سخت و با پرداخت مالیات‌های سنگین و تقبل هزینه‌های نمایشگاهی که حدود ۱۳۰ درصد سفر به ایران را گران کرده است./د