سفرنامه نوروزی - قسمت سوم(پایانی)

موزه مردمشناسی بندر کنگ.
در بدو ورود حاج حسن را دیدم. انگار سالها همدیگه را میشناختیم. ساده و صمیمی. اینجا خیلی چیزهای فراموش شده را جمع کرده بودن. ابزاری که زندگی ساز بودند و اینک دیگر فراموش شده. از درگاه کوتاهی که بگذری وارد حیاط موزه میشوی. حجله خانه تنها جایی بود که برای ورود به ان باید پول میپرداختی.. اما صبح بود و ما باید عصر برای دیدنش میامدیم .. در زیر سایه کپری پیر مردانی همه سفید پوش نشسته بودن. جمعشان جمع بود فقط ما را کم داشتند. قلیانشان تیار بود و ما هم قاطی انها شدیم.  خیلی زود حتی قبل از نشستن اخت شدیم. مسئول موزه رفت تا کلید بخش اصلی را بیاورد.

در اینجا همه مربوط به دریا که برای کنگیها منشا درامد و زندگیست بود . از سکان کشتی تا قطب نما تا تا تا...
چیز جالبتری که بود عکس تمام مردانشان را در یک البوم جمع کرده بودن تمام مردان بزرگشان را ...
دیگه اذان ظهر به افق شرعی اهل سنت از گلدسته ها شنیده میشد. اما ما هنوز میگشتیم. بازار ماهی فروشان پر از برکت پر از ماهی با چشم اندازی زیبا از دریا. غرفه های زیادی داشت و ماهی زیادتر، کسانی که بودن همه مسافرینی مثل ما اما ما هم قصد ماهی خریدن نداشتیم. گرچه خریدیم و خوب هم خریدیم.
وقتی ساعت را نگاه کردم وقت زیادی را در بازار بودم حتی صندلی ماهی فروش را هم اشغال کرده بودم اما هیچ بوی ازار دهنده ای نبود .. سر را که به اسمان بلند میکردی سقفی بر سرت بود که جلوه خاصی داشت. در وحله اول فکر میکردی این سقف مخروطی بلند از چوب است اما وارسی بیشتر میگفت که اهن است.
همه بازار ماهی فروشان خودمان را میدیدند که لحظه ای نمیتوانی در ان درنگ کنی از بوی زهم ماهی. اما اینجا بازار چهار درب بزرگ در چهار جهت و رو به دریا داشت و هوا دائما تخلیه میشد و تو بویی احساس نمیکردی.
دوستان ماهی مرکب سفارش دادند اونم نه یکی، دوتا بلکه یه کایوچو هم به مسافران ماشین اضافه شد،..

قبل از رسیدن به بومگردی سری به پایگاه بافت قدیم کنگ و مَهرِه کافه زدیم ولی زمان کارشان عصر بود.
مهره کافه جایی مثل کافه حاح رییس بوشهر بود نشستن و قهوه ای خوردن و موسیقی شنیدن در سایه پسین گاه هنوز نسبتا خنک بندر کنگ . ظهر  ناهارمان بوگولی گوشت و مرغ بود . نوعی غذا شبیه دمپخت خودمان یا چلو گوشت .. من و یدالله بوگولی گوشت ، خانم مزارعی و خانم غلامی مرغ . میدونستم خانما نمیتونن همه غذاشون را بخورن . اینو از زمان سلف سرویس دانشگاه تجربه داشتم و میدونستم مرغم گیرمون میاد و اومد .. خستگی جسمی راه رفتن صبح و سنگینی بوگولی راهی نمیزاره جز خواب نیمروزی یا عصر گاهی .. تا بلند بشیم هنوز افتاب بود .. کمی گردش در شهر و اقرار خانم مدیر برای رفتن به بازار پردیس . ناگهان سر از لنگه در اوردیم . لنگه فاصله ای با کنگ نداره .. فقط چند کیلومتری در واقع بهم چسبیده اند .
اینجا در لنگه در نور شب عمارت زیبای تاریخی فکری را دیدیم . فکری یکی از بازرگانان بنام بوده که عمارتی در خور شان و موقعیتش بنا کرده ..
عمارت بلاتر از سطح زمین است . شاید هفت هشت ده پله بالاتر . درب چوبی را که با پنج شش پله به پیاده رو متصل است زیارت کنی تازه از دو طرف پلکانی تو را به بالا میبرد . از راست که بالا رفتم باغچه ای مزین به انواع گلهای اطلسی با رنگهای متنوع بود. بوی گلها مستت میکرد. جناب فکری در تارمه عمارت بیرونی بر صندلی چوبی تکیه زده بود و پیش خدمتش قلیان را تعارف میکرد .. پیشخدمت تعظیمی کرد که پرسید.
از کدوم تنباکو چاق کردی؟
از تنباکوی خودمان ارباب . کار خوبی کردی تنباکوی برازجون برای ما تنده
جناب فکری پکی به قلیان زد و رو به مهمان بازرگانش سر گرم چانه زدن بر سر قیمت مروارید صید شده امروز شد .
اقای کمالی کجایی؟؟
خانم مدیر بود که میگفت بچه ها رفتن اندرونی چرا ایستادی؟
 عمارت فکری با بادگیرهای بلند و زیبا، یکی از الگوهای اصیل معماری جنوب در ساحل بندرلنگه است . این اثر در اواخر دوره قاجاریه به دست عبدالواحد فکری از تجار معروف شهر ساخته شده است. روزگاری خانه فکری، به ‌عنوان سکونتگاه و مرکز تجارت و بازرگانی در بندرلنگه شهرت داشته به همین علت در ساخت این بنا دو بخش اندرونی و بیرونی برای اسکان خانواده فکری و پذیرایی از مهمانان و تجار در نظر گرفته شده بود. وجود پنج بادگیر، دو زیرزمین ، ۲۵ اتاق و حیاط مرکزی از جلوه‌های زیبای خانه قدیمی فکری است.
سنگ، ساروج و گچ مصالح به‌کار رفته در ساخت خانه فکری هستند. سقف این بنا از تیرهای چوبی از جنس چندل آفریقایی، حصیرهای بافته شده از برگ درخت خرما و حصیرهایی از نی بافته شده با پوشش کاه گل است.
 قرار گرفتن خانه فکری در ارتقاع پنج متری از سطح زمین، وجود راهروها، بادگیرها با معماری ویژه از دلایل تهویه و خنکی هوای داخل این خانه است.
خانه فکری با ۳۴۰۰ متر مربع مساحت و زیربنای ۱۲۰۰ متر مربع در سال ۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی کشورمان به ثبت رسیده است.

این خانه به تازگی مرمت شده تا به موزه مردم‌شناسی تبدیل شود.

عکاس:مجید کمالی پور

✍️ مجید کمالی پور