استان بوشهر در قسمت گرم و خشک کشور واقع شده است و از میانگین بارشی پائینی برخوردار است ولی همین بارش‌های کم نیز اگر هرساله به‌موقع انجام شود برکات بسیار زیادی را برای کشاورزی این استان در پی دارد.

 

از ابتدای سال ۹۶ پیش‌بینی شده بود که پائیز کم‌بارانی خواهیم داشت ولی اعلام شد که در اواخر پائیز و در فصل زمستان جبران این کم‌بارشی‌ها خواهد شد و بارندگی‌های بیشتری را خواهیم دید اما اینگونه نشد.

 

در پائیز و زمستان سال ۹۶ تعداد بارش‌ها و میزان بارش بسیار کاهش یافت و انتظارات و پیش‌بینی‌های هواشناسی مبنی بر بارش‌ها محقق نشد و سامانه‌های بارشی بدون اینکه استان بوشهر را خیس کنند از آسمان استان گذشتند.

 

 

مقایسه آمار بارندگی بر اساس اطلاعات ایستگاه‌های باران سنجی بیانگر کاهش چشمگیر میزان بارندگی‌ها نسبت به متوسط درازمدت و همچنین کاهش قابل توجه بارندگی نسبت به سال زراعی قبل است.

 

در این نمودار میله‌های آبی‌رنگ وضعیت بارش در سال زراعی ۹۵ - ۹۶ را نشان می‌دهد، میله‌های قرمزرنگ نشانگر بارندگی درازمدت و میله‌های سبز رنگ بارندگی در سال زراعی ۹۶ - ۹۷ است.

 

متوسط بارندگی در استان بوشهر کمتر از ۲۵۰ میلیمتر است و هرچند سال گذشته در برخی ایستگاه‌ها بارندگی حدود ۴۰۰ میلیمتر هم ثبت شده است ولی در سال زراعی جاری همه ایستگاه‌ها بارش کمتر از ۱۵۰ میلیمتر را ثبت کردند.

 

قابل توجه است که میزان بارش یک ساله در اغلب ایستگاه‌ها کمتر از ۱۰۰ میلیمتر ثبت شده است و در برخی ایستگاه‌ها به کمتر از ۲۰ میلیمتر رسیده است که میزان بارش بسیار پائینی است.

 

البته قابل ذکر است که در آذرماه بر اثر فعالیت یک سامانه شاهد بارش‌های چشمگیری بودیم که هرچند میزان متوسط سالانه بارش را مقداری بیشتر کرد ولی سود چندانی برای کشاورزان نداشت.

 

بهترین شیوه بارش برای کشاورزان، بارش‌های پرتعداد با فواصل زمانی مناسب است که این شیوه بارشی برای کشاورزان دیم‌کار از اهمیت بیشتری برخوردار است.

 

کاهش قابل توجه میزان بارندگی در استان بوشهر علاوه بر اینکه باعث کاهش قابل توجه آب ذخیره‌شده پشت سدها برای مصرف در طول سال شده است،‌خسارت‌های بسیار زیادی را نیز به کشاورزان دیم‌کار استان وارد کرده است.

 

خطر بیخ گوش کشاورزی استان

استان بوشهر در بخش کشاورزی دارای ظرفیت‌های بسیار بالایی است و در برخی از محصولات کشاورزی به عنوان تولید کننده نخست کشور و یا یکی از تولیدکنندگان برتر کشور محسوب می‌شود.

 

کاهش بارندگی‌ها باعث شده تا کشاورزان استان با ضرر و زیان بسیار زیادی روبرو شوند و یا اینکه بیم آن را داشته باشند که در ادامه سال زراعی جاری با مشکلاتی دست و پنجه نرم کنند.

 

تکلیف کشاورزان فصلی از جمله گندم‌کاران و تولیدکنندگان دانه‌های روغنی از جمله کلزا که مشخص است و بسیاری از دیم‌کاران استان نمی‌توانند محصولی را از مزارع خود برداشت کنند.

 

نخل و خرما دیگر ظرفیت کشاورزی استان بوشهر است که با توجه به کاهش بارندگی‌ها و کاهش چشمگیر آب ذخیره شده پشت سد رئیسعلی دلواری،‌ این احتمال وجود دارد که نخیلات در فصل تابستان با مشکلات در زمینه آبیاری روبرو باشند.

 

کاهش چشمگیر برداشت گندم

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به آغاز برداشت گندم در استان گفت: کاهش میزان بارندگی باعث شده تا شاهد کاهش میزان برداشت گندم در استان باشیم.

خسرو عمرانی با بیان اینکه امسال گندم دیم در ۱۵ هزار و ۵۰۰ هکتار و گندم آبی در هزار هکتار از اراضی استان بوشهر کشت شده است، افزود: گندم را تنها می‌توان از ۱۴ هزار و ۵۰۰ هکتار مزرعه آبی و ۱۰ هزار هکتار مزرعه دیم درو کرد.

 

۷۰ درصد گندم‌زارها قابل برداشت نیست

وی با اشاره به اینکه ۷۰ درصد گندم‌زارها قابل برداشت نیست، تصریح کرد: برداشت محصول از حدود ۳۰ درصد از گندم‌زارهای استان انجام می‌شود و این موضوع خسارت‌هایی را برای کشاورزان در پی دارد.

عمرانی با اشاره به اینکه  بخشی از اراضی گندم استان تحت پوشش بیمه محصولات کشاورزی است افزود: از اراضی گندم دیم و آبی استان بوشهر بخشی از آن تحت پوشش بیمه محصولات کشاورزی قرار دارند که خسارت آنها از این طریق پرداخت می‌شود.

آسیب کم‌بارشی به دیم‌کاران

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر با اشاره به برداشت گندم در برخی مزارع استان، ادامه داد: برای برداشت گندم بیش از ۱۵۰ دستگاه کمباین به کارگیری شده است.

وی افزود: هرچند که پیش‌بینی‌ها نشان دهنده تاخیر در بارش بود اما هواشناسی اعلام کرده بود میزان بارش در پاییز و زمستان در حد میانگین خواهد بود، اتفاقی که نه تنها در استان بوشهر که در کشور هم رخ نداد و آسیبش را دیم‌کاران بیش از بقیه دیدند.

 

خرید گندم از کشاورزان

مدیر شرکت غله و خدمات بازرگانی استان بوشهر با اشاره به خریداری گندم از کشاورزان استان گفت: هنوز نرخ خرید گندم اعلام نشده که پس از تحویل محصول کشاورزان با تعیین نرخ خرید، مطالبات کشاورزان پرداخت می‌شود.

محمد هاشمی با اشاره به خریداری ۲۷ هزار و ۷۰۰ تن گندم  از کشاورزان استان بوشهر در سال قبل، خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود امسال شاهد کاهش میزان گندم برداشتی از سوی کشاورزان باشیم.

وی ادامه داد: به سبب کاهش بارندگی و ادامه خشکسالی‌ها، خسارت قابل توجهی به اراضی گندم دیم که بخش عمده‌ای از مزارع استان بوشهر را شامل می‌شود وارد شد.

مراکز خرید گندم در چغادک بوشهر، سیلوی برازجان، کارخانه‌های آرد خلیج فارس دشتی و الزهرای برازجان راه‌اندازی شده است.

 

کشاورزان حمایت شوند

در سال‌های اخیر خشکسالی باعث بروز آسیب‌های زیادی به گندم‌کاران استان شده است که در صورتی که حمایت مناسبی از این کشاورزان صورت نگیرد، شاهد بی‌رغبتی کشاورزان نسبت به ادامه کشاورزی خواهیم بود.

عدم جبران خسارت‌ها توسط بیمه و همچنین تاخیر بیش از حد در پرداخت‌ها از دیگر نگرانی‌ها کشاورزان است که باعث شده تا بسیاری از کشاورزان تمایلی به بیمه‌کردن محصولات کشاورزی خود نداشته باشند./د

 

منبع:مهر -سعید رضایی