بهنام منقولی: در این نوشتار به ضعف های گفت و گوی زنده رضا رشیدپور با حسن روحانی ‏می پردازیم و اینکه چرا سوالات طرح شده در این گفت و گو در سطح ریاست ‏جمهوری نبود و از طرف دیگر چرا روحانی از چارچوب آنها خارج نشد و آیا ‏فرصتی داشت و میتوانست خارج شود؟

نمونه هایی از همه سوالات و جواب ها و عبارت های کلیدی:‏

1.‏ سوالات رشیدپور درباره حادثه سانچی و توضیحات روحانی که قبلا توسط ‏مسئولین شرح داده شده بود و چیز تازه ای در بر نداشت وقت زیادی از ‏برنامه گرفت که به زعم مجری مهم ترین اتفاق ماه های اخیر کشور بود!‏
‏

*روحانی اینجا به رندی و سربسته اشاره ای به واگذاری شرکت های دولتی در ‏ازای بدهی به نهادهای دیگر(تامین اجتماعی) در دولت احمدی نژاد داشت و بر ‏کوچک و خصوصی سازی دولت تاکید کرد. ‏
‏ ‏
‏2.‏ ‏ در سوال مربوط به زلزله حرف های کلی زده شد که اساسا به دولت ها ‏ارتباط ماهوی ندارد.‏
‏

* تنها بخش جدید آن توضیحات روحانی درباره خبر جعلی عدم حضور وی در ‏میان مردم زلزله زده غرب کشور بود و عکس آن هم دقایقی بعد در رسانه ها ‏منتشر شد. روحانی در اینجا مسکن مهر را "قوطی و سرپناه موقت بی امکانات ‏و بی هویت" خواند اما از اشاره به دولت قبل پرهیز کرد.‏

‏3.‏ ‏ در مساله ارز که اولین سوال جدی این گفت و گو بود روحانی گفت ارتباط ‏با بانک ها و نهادهای مالی دنیا "ایده آل" نیست، اما موضوع را به ‏کارشکنی های آمریکا و اتفاقات اخیر در سست شدن برجام و خطر ‏فروپاشی آن بسط نداد. اما بزرگترین اشتباهش در اینجا رقم خورد. تکذیب ‏قیمت بالای ارز در بازار و تاکیدش بر اوضاع خوب درآمد ارزی دولت ‏بود که دو موضوع کاملا جداست و طبیعتا مخاطب باور نمی کند که بازار ‏نوسانی ندارد.

‏*اولین و آخرین حرف خارج از چارچوب کلیشه ای سوالات و فرم بد گفت و گو ‏را اینجا شاهد بودیم که روحانی تاکید کرد ما به مردم در انتخابات وعده امنیت، ‏آرامش و آزادی دادیم و بر حق اعتراض مردم حتی "در خیابان و به شکل ‏تظاهرات در چارچوب قانون" اشاره کرد اما باز ادامه سخن را به بررسی ‏ناآرامی ها و اعتراضات بسط نداد.

‏4.‏ در مساله هوای خوزستان حرف جدیدی زده نشد و باز رشیدپور به شایعات ‏فضای مجازی اشاره کرد و روحانی حذف بودجه رفع آلودگی هوا را ‏تکذیب کرد که بعد از گفت و گو هم توسط چند مسئول تکذیب شد. آنجا که ‏روحانی از کمیسیون تلفیق و بودجه سخن گفت باز فرصت داشت که به ‏جراحی بودجه توسط مجلس و مساله مناقشه برانگیز بودجه نهادهای ‏فرهنگی بی خاصیت و خارج از دولت که مطالبه مردم بود بپردازد و از ‏سویی برای مردم باز کند که عملا نصف بودجه در اختیار دولت نیست.‏

‏5.‏ در مساله صندق های اعتباری غیرمجاز، که سوال به جایی بود روحانی به ‏خوبی جزییات مساله را باز کرد و به درستی گفت که مسئول این معضل ‏دولت ها نیستند اما دولت در اینجا "مسئولیت" پذیرفت تا مردم بدانند پولی ‏که به این ضرردیدگان پرداخت می شود از جیب "همه مردم" می رود به ‏جیب عده ای از مردم که طمع سود بالاتر داشتند. ‏

‏*تاکید چندباره و ظریف وی بر مساوی و معادل بودن واژه های "مردم" و ‏‏"دولت" در اینجا نباید فراموش شود و اینکه مجلس و دولت نماینده مردمند و قوه ‏قضائیه "مجری عدالت".‏

‏6.‏ در سوال آلودگی هوا، که اصولا در حد گفت و گو با رییس جمهو نبود، ‏روحانی وعده احیاء 250.000 کامیون فرسوده با کامیون نو در 3 سال ‏آتی را داد که خوش بین ترین کارشناسان هم محقق شدن آن را بسیار دشوار می دانند.‏

‏7.‏ در سوال مربوط به فیلتر بودن شبکه های اجتماعی مانند توییتر که اولین و ‏آخرین سوال جسورانه و خارج از کلیشه رشید پور بود، روحانی گفت ‏مسئولیت "آزادی" فضای مجازی با ماست و در دولت زجر زیاد کشیده ایم. ‏
‏ ‏
شاید کسانی که این برنامه را ندیده باشند، باورشان نشود که سوالات مطرح شده ‏در آن همین ها بود که ذکر شد اما واقعا نتیجه گفت و گوی رضا رشیدپور که به ‏گفته خودش آرزوی این را داشت که روبروی روحانی بنشیند تا گفت و گویی ‏چالشی و متفاوت رقم زند، برخلاف قول وی و تاکید چندباره بر خاص و ‏متفاوت بودن؛ چیزی درآمد که ملاحظه فرمودید.‏

رشیدپور ‏برخلاف ادعای خوب، مطالبات مردم ایران و وظایف دولت را نمیشناسد، امری که از ارجاعش به مساله ‏خودروهای هیبریدی که چالش شخصی اش بود نمایان بود. از طرفی وی دائما ‏در کلام خود در سوالات می گفت " جسارت می کنم که میپرسم..." اما اصولا ‏جسارتی مشاهده نشد جز همان سوال درباره توییتر، و حتی سوالات جناح ‏اصولگرا یا منتقد درون حاکمیت را هم از روحانی نپرسید مانند رکود، تورم، ‏اشتغال، برجام، سیاست خارجی و مناقشه حساس با عربستان و حتی خباثت های ‏اخیر آمریکا و ترامپ ... چه برسد به گفته خودش مسائل مهم مردم و کشور در ‏ماه های اخیر. در سالگرد برجام و روزهای آخر نفس کشیدن آن تنها به نفس ‏خوزستان اهمیت داد و اعتراضات دی ماه در کشور را به فیلترینگ آن هم کلی ‏و سربسته تقلیل داد.‏

‏

البته این مصاحبه واقعا "خاص و استثنائی" بود از جنبه تقلیل و فروکاستِ ‏مطالبات و از طرفی تقلیل جایگاه رئیس جمهور در حد ‏‏"شهردار! ایران" یا یک وزیر درجه دوم یا استاندار... که البته خود روحانی ‏مقصر دیگر این ماجرا است. چرا؟

حسن روحانی بعد از سه ماه پرحادثه، بالاخره به روی آنتن زنده آمد. اگرچه ‏قطعا زمان مناسب تر گفت و گو با وی در انتهای حوادث اعتراضی دی ماه بود ‏که خود نیز تمایل داشت و حتی خبرش هم در رسانه ها آمد اما در نهایت به سرانجام نرسید. با توجه به عدم انجام آن ‏مصاحبه در دی ماه و حجم بالای اتفاقات و مطالبات معیشتی و غیرمعیشتی ‏مردمی از وی، از طرفی موقعیت حساس کشور و ناامیدی ها از اوضاع داخلی و خارجی، و صحبت های اخیر وی در هیئت دولت و ‏مراسمی مانند جایزه فارابی و نشست با نمایندگان مجلس که یاد ایام انتخابات و ‏بُعد تهاجمی و منتقد وی را زنده کرد، هیچ مخاطبی انتظار حسن روحانی خنثی، ‏محافظه کار، کلی گو، و جزئی گو در حد خودرو هیبرید و بافت فرسوده! را ‏نداشت.‏

قطعا زمان حدود 60 دقیقه گفت و گو، سوالات طراحی شده و خنثی و بی ‏اطلاعی مجری از سیاست و کشور نقش منفی زیادی داشت اما قطعا خود ‏روحانی بود که این پازل را تکمیل کرد. وی بارها فرصت داشت در همان ‏چارچوب سوالات و کلماتی که خود به زبان آورد مانند حق اعتراض و انتقاد و ‏تظاهرات ، بودجه، آزادی، قاچاق، فیلترینگ و فضای مجازی؛ از کلیشه های ‏فرم گفت و گو و سوالات خارج شود و انتظار و عطش مخاطب و هوادارانش را ‏رفع کند، وجهه تخریب شده خود را در میان حامیان از دست رفته و ناامید احیاء ‏کند، پاسخی به منتقدان جناحی و سیاسی اش بدهد و ... اما مشخص نیست چرا ‏وی فرصت سوزی کرد.

در این گفت و گو روحانی تلاش موفقیت آمیزی داشت که مشکلات را بر گردن ‏دولت های گذشته نیندازد. از طرفی وعده جدیدی ندهد جز 2 وعده اقتصادی ‏اصولا نامربوط به دولت مانند احیاِ بافت فرسوده و خودروهای آلاینده. و تنها ‏تلاش کرد بر وعده آزادی و امنیت و رفق فقر مطلق و اشتغال تاکید کند اما هیچ ‏تلاشی برای باز کردن و عوام فهم کردن اقدامات دولت های خود حتی در این ‏زمینه ها و بن بست ها و سنگ اندازی های مخالفان قدرتمند سیاسی اش نکرد.

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب