اتفاق عجیب و غریبی نمی افتد.” شاگرد شلوغ کلاس بعد از اینکه مبصر شد ، تلاش می کند هم نظم کلاس را حفظ کند و هم رضایت دانش آموزان را تامین کند. امابرخی ناظم های قدیمی معتقدند که فقط دانش آموزانی که نمره انضباط آنها 20 است و از ناظم اطاعت می کنند باید مبصر کلاس شوند. این ناظم ها بچه های پرجنب و جوش کلاس را به بازی وارد نمی کنند . نتیجه این می شود که بچه مُثبتِ های کلاس که مبصر شده اند، نمی توانند با بچه ها کنار بیایند و شلوغ کُن های کلاس هم بیشتر شلوغ می کنند.

 

شلوغ کُن در این یادداشت بارمنفی ندارد و در واقع منتقد وضع موجود و کسی است که ایده ای متفاوت برای ادارهِ خوب کلاس دارد. با این مقدمه یک راست بروم سر اصل مطلب : اگر "صادق زیبا کلام را رییس سازمان هلال احمر کنید. " برخلاف تصور، اتفاقِ مهمی نمی افتد و هیچ چیزی کُن فیکون نمی شود ، اگر محسن رنانی را بگذارید مشاور یا معاون وزیر اقتصاد نظرات او تعدیل می شود. تندترین منتقد آموزش و پرورش را وزیر کنند چه اتفاقی می افتد؟

 

اولین تصور این است که هرج و مرج می شود. اما باور کنید اتفاق خارق العاده ای نمی افتد. محمدعلی نجفی شهردار تهران شد. خیلی ها تصور می کردند که "نمی شود و نمی گذارند، اما اگر بشود زلزله ای 8 ریشتری ارکان شهرداری را می لرزاند.” اما شد و دیدیم که زلزله ای در شهرداری اتفاق نیفتاد و مثلا 80درصد نیروی انسانی شهرداری تعدیل نشدند و در حوزه مدیریت هم عزل و نصب های زیادی اتفاق نیفتاد. مدیریت نجفی بهتر و منضبط تر از مدیریت دوره قالیباف است اما شهرداری در مواجهه با مردم و مسایل کلان شهری تغییری نکرده است.

 

تغییراتی که در گفتار و رفتار زیبا کلام به عنوان یک روشنفکر شدیدا منتقد در این یک ماه اتفاق افتاده یک کلاس آموزشی برای اپوزیسیون قانونی کشور و برای مسئولانی است که تصور می کنند اعتماد به مخالف و منتقد به معنای براندازی است. مثل همه اتفاقات سیاسی در ایران داستان زیباکلام هم با غافلگیری و شگفتی شروع می شود: "لیلا فریاد کشید و گفت بابا مردم گل کاشتن. نمی‌فهمیدم‌ چی میگه. بعد درحالی‌که مرا می‌بوسید گفت بابا! مردم بیش از یک میلیارد تومان ظرف ۴۸ساعت به حسابتان پول ریخته‌اند. یعنی واقعاً باورکنم” مردم ایران حتی برای یک استاد علوم سیاسی 70 ساله قابل پیش بینی نیستند. اما همین اتفاق، صادق زیبا کلام را هم متحول کرد. او به مناطق زلزله زده رفت و ناگهان با این سوال مواجه شد که با این دو سه میلیارد تومان پول چه باید بکند؟ زیبا کلام با چند علامت روشنفکری به منطقه رفت.

 

اول تصمیم گرفت که کردستان را بر خلاف رسم الخط فارسی، کوردستان بنویسد در حالی که زلزله عمدتا در استان کرمانشاه ویرانی به بار آورده بود، او تقسیم بندی قومی را جایگزین تقسیمات کشوری کرد. دوم اینکه با پیشداوری از امدادرسانی به مناطق زلزله زده به شدت انتقاد کرد. سوم اینکه در جست و جوی راهی متفاوت برای امداد رسانی به کمک ان جی او هایبه قول خودش منطقه ای بود. درد کمر ، عصا و دو دختر لیلا و سارا به عنوان معتمد ، را هم اِلمان های واقعی و بدون ریا فرض می کنیم. زیبا کلام به سبک انقلابیون 57 بدون هیچ تخصصی در امداد رسانی، حتی در حد الفبا، وارد شد.

 

اول هلال احمر را بی اعتبار کرد . اما به فاصله جند روز از هلال احمر حلالیت طلبید. دکتر زیبا کلام ابتدا ایده اش این بوده که : "با این پول مقداری مواد غذایی، بهداشتی، پتو و این چیزها خریداری و ارسال کند "با دیدن مبالغ واریزی تغییر عقیده می دهد. با هر بازدید و دیداری ایده های استاد هم متحول می شود و نهایتا به بازسازی یک روستای نمونه منتهی می شود. زیباکلام متکی به "شورای بازسازی زلزله زدگان کوردستان” است، نهادی که موجودیت ندارد. زیبا کلام به طور جدی به فکر تهیه کانکس می افتد اما متوجه می شود که تمام توان او تهیه 500 کانکس است در حالی که سپاه روزانه 400 کانکس تهیه می کند.

 

او متوجه می شود که با 3 میلیارد تومان تنها می تواند 50 خانه روستایی را بسازد در حالی که به گفته خود او 30 هزار واحد ساختمان آسیب دیده و 16 هزار واحد تخریب شده اند. معمولا انتقاد مخالفان این است که مدیران با آزمون و خطا عمل می کنند و اگر فرمان را دست اپوزیسیون بدهیم مانع اتلاف منابع می شود . تجربه زیبا کلام نشان داد که منتقدان در موقعیت اجرایی مثل اپوزیسیون با آزمون و خطا عمل می کنند. زیبا کلام هنوز هم دچار تردیدهای فلسفی و سیاسی است در حالی که نهادهای امدادرسان با وجود همه خطاها ، گرفتار تردیدهایی از نوع هاملت نبودند. با این حال باید فرصتی هم به صادق زیبا کلام داد تا تئوری هایش را آزمایش کند؟