کد خبر: 89352 ، سرويس: مقاله
تاريخ انتشار: 14 آذر 1396 - 11:50
شهید میرزا محمدخان برازجانی نماد غیرت و شجاعت مردم دشتستان در جنگ جهانی اول

اتحاد خبر: با شروع جنگ جهانی اول در سال 1293 شمسی برابر 1914 میلادی و اشغال بوشهر توسط انگلیسیها و فتوای علمای ایرانی مقیم کربلا و نجف و مبارزات شهید رئیسعلی دلواری با انگلیسی ها و به شهادت رسیدن وی در تنگک صفر، شهید میرزا محمدخان برازجانی جهت مبارزه با قشون انگلیسی با 300 نفر تفنگچی و فشنگ و تفنگ و مواد غذایی عازم سربست چغادک شد، مجاهدین دیگر ازجمله زائرخضرخان اهرمی و حسین خان چاهکوتاهی نیز عازم سربست چغادک شدند.

اتحاد خبر: با شروع جنگ جهانی اول در سال 1293 شمسی برابر 1914 میلادی و اشغال بوشهر توسط انگلیسیها و فتوای علمای ایرانی مقیم کربلا و نجف و مبارزات شهید رئیسعلی دلواری با انگلیسی ها و به شهادت رسیدن وی در تنگک صفر، شهید میرزا محمدخان برازجانی جهت مبارزه با قشون انگلیسی با 300 نفر تفنگچی و فشنگ و تفنگ و مواد غذایی عازم سربست چغادک شد، مجاهدین دیگر ازجمله زائرخضرخان اهرمی و حسین خان چاهکوتاهی نیز عازم سربست چغادک شدند. مقامات انگلیسی که از ورود مجاهدین به سربست چغادک مطلع شدند با قشونی مرکب از سواره نظام و پیاده نظام و توپ و تانک و مسلسل وارد چغادک شدند و جنگ سختی بین مجاهدین و قشون انگلیسی در گرفت .


در این جنگ هولناک چند نفر از مجاهدین ازجمله برادر میرزا محمدخان به نام میرزا محمود خان به شهادت رسیدند.در پایان جنگ سربست چغادک زائر خضر خان به خائیز و حسین خان چاهکوتاهی به بلوک و میرزا محمدخان به طرف برازجان رهسپار شدند لیکن چون انگلیسی ها قصد عبور از برازجان به سمت شیراز و اصفهان را داشتند ، غضنفرالسلطنه را تعقیب نمودند. ایشان در شور احمدی به کمک همرزمانی چون علی بیگ و محمد حسین بیگ خوشابی با انگلیسی ها به مبارزه پرداخت. انگلیسی ها از بوشهر کمک خواستند و میرزا محمدخان به برازجان عزیمت نمود. قشون انگلیسی وی را تعقیب نمود و چون انگلیسی ها به برازجان وارد شدند قلعه میرزا محمدخان را بمباران نمودند. ایشان جهت جمع آوری سپاه و جلوگیری از عبور انگلیسی ها به لرده که مکانی کوهستانی و صعب العبور بود ،عزیمت نمود . انگلیسی ها بین برازجان و دهقاید اسکان نمودند. غضنرالسلطنه شب ها از لرده به قشون انگلیسی شبیخون می زد و خطوط تلگراف و راه آهن آنان را تخریب می نمود که انگلیسی ها بابت خسارت وارده مبلغ 40 هزار تومان ایشان را که در آن زمان در بانک شاهی داشت، بلوکه نمودند و به ایشان پرداخت ننمودند، انگلیسی ها تصمیم گرفتند جهت قتل میرزا محمدخان به لرده بروند. 3 اردوی نظامی به فرماندهی ژنرال السمی و کاپیتان والاس و میجر فرنکرد از برازجان عازم لرده شدند. شب هنگام انگلیسی ها به لرده رسیدند و غضنفرالسلطنه جهت جمع آوری سپاه به ناخا رفته بود. انگلیسی ها چادر ایشان رابه آتش کشیدند و تمام اموال و دارایی و حتی یکی از نزدیکان ایشان در آتش سوخت . مردم سلحشور لرده زن و فرزندان میرزامحمدخان را نزد خود نگاه داشتند و به انتقام این اقدام با انگلیسی ها وارد جنگ شدند. صبح هنگام که میرزامحمدخان به لرده رسید به کمک زنان و مردان غیور لرده توانست 300 نفر از سپاه انگلیس را نابود کند . پس از جنگ لرده میرزا محمدخان کانون جنگ را به رود فاریاب که قلعه ای مستحکم داشت، تغییر داد. انگلیسی ها قلعه رودفاریاب را محاصره نمودند و میرزا محمدخان با کمک استاد غلامرضا بنازاده جنگ را ادامه می داد. انگلیسی ها با بالگرد قلعه را بمباران نمودند، ایشان با تیراندازی بالگرد را مورد اصابت قرار داد و توانست با جنگ و گریز خود را از محاصره قلعه رودفاریاب نجات دهد . سپس به شیراز عزیمت نمود.

ایشان در شیراز نزد والی فارس عبدالحسین میرزا قاجار رفت اما وی به جای دلجویی و تجلیل به او گفت که شما تا پایان جنگ تحت نظر در شیراز خواهید ماند. پس از پایان جنگ جهانی اول و انقراض دولت احمد شاه قاجار در سال 1304 شمسی رضاشاه به سلطنت رسید. کنسول گری انگیس در سال 1308 شمسی از رضا شاه درخواست نمود که میرزا محمدخان را از دشتستان به تهران تبعید نماید. رضا شاه به سردار انتصار که در آن زمان والی بوشهر بود دستور داد که میرزا محمدخان را به تهران تبعید نماید و سردار انتصار میرزا محمدخان را به بوشهر احضار نمود و گفت طبق دستور رضاشاه شما باید به تهران بروید و چون ایشان نپذیرفت مدتی ایشان را در بوشهر بازداشت نمود.

مردم دشتستان حدود یک هزار نفر جهت اعتراض و آزادی غضنفرالسلطنه به بوشهر رفتند و آزادی میرزا محمدخان را خواستار شدند. سرداد انتصار وقتی با واکنش مردم دشتستان مواجه شد میرزا محمدخان را آزاد نمود. اما گزارشی مبنی بر اینکه این فرد متمرد است و از آمدن به تهران امتناع ورزیده است، به تهران ارسال نمود. رضا شاه جهت قلع و قمع میرزا محمدخان 3 اردوی نظامی به فرماندهی سرهنگ احمد معینی از شیراز به دشتستان اعزام نمود. میرزا محمدخان برای بار دوم با خانواده به بلوک بوشکان رهسپار شد . پس از جنگ و گریزهای پی در پی در نقاط کوهستانی خون، ارغون و کلمه چون اردوهای رضاشاهی نتوانستند ایشان را مغلوب کنند ، رضا شاه از فردی محلی برای به شهادت رساندن ایشان استفاده نمود. قاتل پس از به شهادت رساندن میرزامحمدخان در گردنه شاه پسرمرد در سال 1308 شمسی بلوک بوشکان را از رضاشاه پاداش گرفت.

خدمات ارزنده میرزا محمدخان در دشتستان

-          سه باب مسجد به نام های مسجد قلعه ، مسجد جنت و مسجد جامع دهقاید 

-         تاسیس نخستین مدرسه در شهر برازجان

-         دو باب آسیاب آبی در روستای بارگاهی و نینیزک جهت رفاه مردم دشتستان

-         ایجاد شعبه ای از حزب دموکرات در برازجان که حزبی آزادی خواه و مخالف استعمار انگلیس بود غضنفرالسلطنه فردی متدین بود. نماز و تعقیبات ایشان مشهور بود درهنگام شهادت در 21 ماه رمضان ایشان روزه بود. علم فقه و اصول را در شیراز نزد آیت الله شیخ مرتضی محلاتی آموخته بود. ایشان سخنور و شاعر بود و در آن زمان روزنامه ندای حق را در برازجان منتشر نمود. آرامگاه ایشان جوار امامزاده شاه پسرمرد می باشد- نقل از کتب تاریخی معتبر.

 

عضو خانواده شهید، بهمنیار تنها

لينک خبر:
https://www.ettehadkhabar.ir/fa/posts/89352