ليلا ابراهيميان در روزنامه شرق نوشت؛ امروز حسن روحاني و رجب‌طيب اردوغان رؤساي‌ جمهوري ايران و ترکيه ميهمان اين شهر و همتاي روس خود هستند. هنوز مشخص نيست که بشار اسد، رئيس‌جمهور سوريه که در سوچي به سر مي‌برد، در اين ديدار حضور خواهد داشت يا نه؛ ولي اين نشست نشان مي‌دهد همبستگي ميان ايران، روسيه و تركيه پررنگ‌تر از قبل ادامه دارد و اين كشورها درگير نقشه راه مشتركي هستند كه براي سوريه ترسيم كرده و تاكنون آن را در نشست‌هاي مختلف پيش برده‌اند. نشست كارشناسان سه كشور در تهران برگزار شد، وزراي امور خارجه در آنتاليا تجديد ديدار كردند و امروز، ٢٢ نوامبر، اول آذر رؤساي جمهور هر سه كشور در روسيه و در شهر ساحلي سوچي ديدار مي‌كنند. شش سال پيش در چنين روزهايي «کانداليزا رايس»، وزير خارجه وقت آمريکا از جنگ‌هاي منطقه به عنوان «درد زايمان خاورميانه جديد» ياد کرد. اما آنچه در خاورميانه اتفاق افتاد، برخلاف پيش‌بيني آمريکايي‌ها بود.

 

امروز سه کشور ايران، ترکيه و روسيه نقشه‌راهي براي خاورميانه جديد ترسيم مي‌کنند؛ به قول سرگي لاوروف، وزير خارجه روسيه «آنچه در سوريه مي‌گذرد، نظام آينده جهاني را رقم خواهد زد»؛ نظمي با نقش‌‌آفريني ايران، ترکيه و روسيه. زماني که مذاكرات ژنو كه ابتكاري بين‌المللي است، به بن‌بست رسيد، دستاوردهاي رايزني‌هاي آستانه در هفت نشست به ابتكار ايران، روسيه و تركيه براي سوريه چه در روزهاي جنگ و برقراري آتش‌بس و چه براي روزهاي پس از داعش به‌ دنبال راهکار عملياتي بود؛ راهکاري که بايد از دل گفت‌وگوي سياسي بيرون بيايد.

 

مذاکرات آستانه که راهبرد آن پاييز سال گذشته در نشست مشترک وزيران امور خارجه ايران، روسيه و ترکيه در مسکو اعلام شد، تصميم هم‌گرايي سه کشور را براي کاهش دامنه درگيري‌ها، توافق جمعي مبارزه با تروريسم و همچنين برقراري آتش‌بس فراگير در سوريه از دهم دي‌ ١٣٩٥ در پي داشت که در قطع‌نامه شوراي امنيت سازمان ملل نيز تأييد شده است. موضوع اصلي اين نشست‌‌ها راه‌حل نهايي براي پايان بحران سوريه بود و حالا نشست سوچي براي اولين بار در سطح سران عالي اين سه کشور براي حل اين بحران ادامه دارد.

 

 

روز گذشته رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهوري ترکيه با اشاره به نشست ايران، ترکيه و روسيه در سوچي گفت: «اين ديدارها از اهميت بسيار بالايي براي آينده منطقه برخوردار است». به گزارش «ايسنا»، به نقل از روزنامه «يني شفق»، رئيس‌جمهور ترکيه گفته است: «روند ظهور و ناپديدشدن گروه تروريستي داعش مرموز و پر از ابهام است و آمريکا اکنون بايد توضيح دهد که چرا و عليه چه کشورهايي همچنان به ارسال محموله‌هاي سلاح به سوريه ادامه مي‌دهد». اردوغان در ادامه به نشست سه‌جانبه ايران، روسيه و ترکيه که قرار است به‌زودي در سوچي برگزار شود، اشاره کرد و گفت: من بار ديگر روز ٢٢ سپتامبر به سوچي سفر خواهم کرد تا در نشست‌هاي مهم مربوط به آينده منطقه شرکت کنم. او با اشاره به اهميت روابط ترکيه با روسيه با وجود برخي اختلافات تأکيد کرد که ايران حساسيت‌هاي ترکيه در منطقه را در نظر مي‌گيرد.

 

 

روز گذشته، نشست سه‌جانبه رؤساي ستاد کل ارتش روسيه-ترکيه و رئيس ستاد کل نيروهاي مسلح ايران در سوچي برگزار شد. به‌گزارش «ايسنا» جلسه سه‌جانبه‌ با حضور سرلشکر محمد باقري، «والري گراسيموف» رئيس ستاد کل ارتش‌ روسيه و «خلوصي آکار»، رئيس کل ارتش ترکيه قبل از ظهر سه‌شنبه در سوچي روسيه برگزار شد. هدف از برگزاري اين اجلاس، بحث و تبادل‌نظر درباره آخرين وضعيت مقابله با تروريسم در سوريه و اتخاذ راهکار مشترک براي ادامه روند پاکسازي گروهک‌هاي تروريستي و تکفيري و بازگشت مجدد امنيت و ثبات پايدار به کشور سوريه است.

 

 

هم‌زمان مسکو از برنامه ايران، روسيه و ترکيه براي نابودي نيروهاي باقي‌مانده گروه‌هاي تروريستي داعش و جبهه النصره در سوريه خبر داد. به گزارش «ايسنا» به نقل از خبرگزاري «اينترفاکس»، وزارت دفاع روسيه اعلام کرد ايران، روسيه و ترکيه برنامه دارند تا اقدامات لازم براي نابودي نيروهاي باقي‌مانده گروه‌هاي تروريستي داعش و جبهه النصره در سوريه را انجام دهند. ايران، روسيه و ترکيه به عنوان کشورهاي ضامن صلح در سوريه در نشست ٧ آستانه تفاهم‌نامه مناطق کاهش تنش در سوريه را امضا کردند. در پي همکاري‌هاي سه کشور در مقابله و نابودي تروريسم در سوريه، فعاليت و اقدامات گروه‌هاي ترورسيتي مختلف به‌شدت کاهش يافته است.

 

همچنين بنا بر اعلام مقامات روسي عمليات نظامي در سوريه در حال اتمام است. حسين شيخ‌الاسلام، معاون وزير خارجه ايران به «شرق» مي‌گويد: «تحولات در سوريه به سمت راه‌حل سياسي مي‌رود؛ بعد از پيروزي نظامي-ميداني سوريه بر داعش و بعد از شکست نيروهاي داعش و تروريسم در سوريه، آخرين پايگاه منسجم آنها در منطقه فروريخت.

 

معارضان ديگر بشار اسد در ادلب حضور دارند و حالا سوريه بيش از پيش در راه گفت‌وگوي سياسي قدم برداشته و اين پيروزي ميداني بدل به راه‌حل سياسي شده است». او تأکيد مي‌کند: «راه‌حل سياسي بايد ترجمه توفيق‌هاي ميداني در سوريه باشد. در اين راه‌حل سياسي سه کشور ايران، ترکيه و روسيه به عنوان کشورهاي ضامن براساس مشارکت همه طرف‌هاي مؤثر و در رأس آن ملت و دولت سوريه در انتظار صلح هستند».