هر چند كه طي سال‌هاي اخير بارها و بارها خبرهايي از طراحي خودروهاي ملي و تماما ايراني به گوش رسيد اما بنا به اذعان خود مديران خودروسازي، ايران هنوز به جرگه خودروسازان دنيا نپيوسته و هنوز تا رسيدن به آن جايگاه فاصله دارد؛ موضوعي كه ديد منطقي وفني دست اندركاران را نشان مي‌دهد و در عين حال نياز صنعت خودروي ايران به حركت به سمت خودروساز شدن را جدي‌تر از هميشه نشان مي‌دهد. در سال‌هاي دولت هفتم و هشتم قراردادهاي مختلف خودرويي با خودروسازان بزرگ دنيا اگر چه ايران را به سمت ورود تكنولوژي‌هاي روز خودرويي سوق داد اما تغيير دولت و البته تشديد تحريم‌ها و درجا زدن صنعت خودرويي ايران موجب شد تا قراردادهاي خارجي هم جز وابسته‌تر كردن ايران به صنايع خارجي توفيق ديگري را براي اين صنعت به همراه نداشته باشد.

و البته كار به جايي رسيد كه بعد از تشديد تحريم‌هاي غربي عليه ايران و با خروج شركت‌هاي غربي طرف قرارداد، بازار خودروي به دست چشم بادامي‌هاي آسيايي افتاد و رسما صنعت خودوري ايران به جاي پيشرفت به ماندن در مقطعي محكوم شد. بعد از لغو تحريم‌ها و بازگشت مجدد سرمايه‌گذاران خارجي و البته شركت‌هاي بزرگ خودروساز خارجي به ايران و از سر‌گيري مذاكرات در خصوص توليد خودرو اين‌بار قراردادهاي خودرويي رنگ و بويي ديگر به خود گرفت و به جاي اينكه صرفا توليد خودرو مورد نظر باشد، مديران جاده مخصوص جاي خالي ورود تكنولوژي‌هاي جديد و البته سرمايه‌گذاري را در اين صنعت ديدند. به اين جهت تازه‌ترين قراردادهاي خارجي در بخش خودرو ايران با الزاماتي همچون سرمايه‌گذاري، ورود تكنولوژي، صادرات ٣٠ درصدي، كمك به بازاريابي خودروهاي ساخت داخل همراه شد تا هم جلوي واكنش‌هاي خاص غربي‌ها در مقابل هر نوع تنگ نظري‌هاي جديد گرفته شود و هم صنعت خودروي ايران بعد از ٤ دهه بتواند گام‌هاي بهتري براي خودروساز شدن بردارد.

با وجود اين الزامات اما همواره موضوع ساخت پلتفرم ايراني و طراحي خودرو يكي از جاهاي خالي بود كه در بين خودروسازان نمود داشت و گپي بود كه بايدبه هر طريق پر مي‌شد. موضوعي كه مورد توجه جاده مخصوصي‌ها قرار گرفت و چندي پيش آبي‌پوشان قراردادي چندجانبه براي طراحي خودرو با چندين كشور خارجي كه در طراحي خودرو جايگاهي دارند منعقد شد تا در آينده نزديك شاهد طراحي خودرو ملي باشيم.

تلاش براي افزايش سهم بازار

موضوعي كه آبي‌پوشان آن را دليلي براي افزايش سهم بازارشان مي‌نگرند و بنا به گفته كامران سپهري معاون طراحي و توسعه محصول جديد ايران خودرو، با اجراي پروژه طراحي پلتفرم جديد ايران خودرو و عرضه محصولات جديد، سهم بازار افزايش يافته و اهداف صادراتي نيز محقق شود.

وي كه در نخستين نشست سازندگان پلتفرم ايران خودرو صحبت مي‌كرد با اشاره به رشد اقتصادي ايران در شرايط لغو تحريم‌هاي بين‌المللي گفت: «زيرساخت‌هاي موجود در ايران نسبت به كشورهاي منطقه در شرايط مطلوبي قرار دارد، نيروي انساني جوان در دسترس با سطح دانش و تخصص مناسب نيز يكي از مزاياي سرمايه‌گذاري به شمار مي‌رود. ايران با جمعيت ٨٤ ميليوني خود تقاضاي بالايي براي خودرو در آينده خواهد داشت كه اين فرصت و مزيتي است كه سرمايه‌گذاران به آن توجه دارند.

سپهري به ميزان بالاي فروش خودرو در بازار ايران اشاره كرد و گفت: در سال ٢٠١٦ با فروش يك ميليون و نيم خودرو رتبه ١٣ فروش از آن بازار ايران بوده است كه پيش بيني مي‌شود با عرضه محصولات متنوع در آينده اين رتبه ارتقا يابد.

وي با اشاره به اينكه ايران‌خودرو بزرگ‌ترين و مشهور‌ترين خودروساز ايراني است، گفت: با اشباع بازار خودروسازان بزرگ در غرب، اين شركت‌ها به سرمايه‌گذاري و توليد در ايران روي آورده‌اند.

توليد محصول رقابتي در بازار ايران

هر چند كه سپهري به طراحان حاضر در اين نشست و نحوه همكاري‌ها اشاره‌اي نكرد اما حسين نجاري، مديرعامل ساپكو همانطور كه پيش‌بيني مي‌شد به حضور همكارهاي طرف قرارداد اشاره كرد و گفت: پينين فارينا از شركت‌هاي مطرح در بخش طراحي خودرو، هيوندايي پاورتك كره در طراحي و توليد گيربكس اتوماتيك و ماهله آلمان در طراحي موتور خودرو از شركاي اصلي ايران خودرو در پروژه طراحي پلتفرم جديد هستند كه با همراهي سازندگان بنام خارجي بيش از ١٠٠ سازنده داخلي مسووليت اجراي پروژه پلتفرم جديد ايران خودرو را برعهده دارند.

وي، هدف پروژه طراحي پلتفرم جديد را ارتقاي نام ايران خودرو در بازارهاي بين‌المللي دانست و اظهار كرد: اين پروژه با مشاركت و همكاري شركت‌هاي مطرح جهاني چون پينين فاريناي ايتاليا، هيوندايي پاورتك، ماهله درحال اجرا است. اين پروژه وسيع و از مرحله مفهومي و كانسپت تا توليد انبوه خودرو ادامه خواهد داشت در حقيقت از طراحي، مهندسي، اجرا تا توليد و ارزيابي در طيف اجراي اين پروژه قرار دارند.

نجاري افزود: شركت ايتاليايي پينين فارينا طراحي پلتفرم ماژولار براي خودرو‌هايي در كلاس‌هاي سدان، هاچ بك، كراس اوور و وانت را برعهده خواهد داشت و شركت ماهله نيز طراحي پيشرانه با احتراق بنزيني را انجام خواهد داد. همچنين محصولات در دو بخش مشخصات سطح بالا و معمولي طراحي خواهد شد كه پيشرانه محصولات در هر دوبخش موتور سه سيلندر توربو شارژ است.

وي تاكيد كرد: پروژه‌هاي صنعتي‌سازي نيز همزمان در بخش‌هاي بدنه‌سازي، پرس، مونتاژ و... درحال انجام است.

مديرعامل ساپكو زمان عرضه نخستين محصول اين همكاري را دو سال و نيم آينده اعلام كرد و گفت: قيمت محصولات در دو بخش سطح بالا و معمولي رقابتي خواهد بود. صادرات ٣٠ درصدي و بومي‌سازي بيش از ٧٠ درصدي قطعات و مجموعه‌ها در نظر گرفته شده و در صورت تحقق اهداف داخلي‌سازي، قيمت محصول رقابتي خواهد بود. همه طراحان و سازندگان خارجي مسووليت دارند تا با همكاري و مشاركت سازندگان داخلي طبق برنامه زمانبندي اهداف پروژه را محقق كنند و همزمان انتقال دانش فني و تكنولوژي‌هاي جديد حوزه خودروهاي هيبريدي و الكتريكي نيز صورت گيرد.

ايتاليايي‌هاي پيش‌قدم

همانطور كه انتظار مي‌رفت، قطعا بعيد بود موضوع طراحي خودرو به ميان‌ آيد و مرداني از سرزمين چكمه در جمع طراحان حضور نداشته باشند. شايد به همين دليل است كه آبي پوشان در قرارداد ساخت پلتفرم جديد ايران خودرو به طراحان اين كشور توجه ويژه‌اي داشتند و از آنها دعوت كردند تا به ايران بيايند.

موزاكو، قائم‌مقام شركت پينين‌ فارينا كه به عنوان نماينده اين همكاري به ايران آمده در اين نشست گفت: خودروهايي چون فراري از جمله محصولاتي است كه طراحي آن توسط پينين‌ فارينا صورت گرفته است. پينين‌فارينا در سال ١٩٣٠ در ايتاليا تاسيس شد كه علاوه بر طراحي خودرو در طراحي كشتي كرن و ساختمان نيز فعال است. اين شركت ايتاليايي در طراحي خودرو با خودروسازاني چون فيات، بي‌ام و، ميتسوبيشي، ولوو و فورد همكاري مي‌كند و هم‌اكنون نيز به ايران آمده است. ما افتخار مي‌كنيم كه ايران خودرو نيز به جمع همكاران ما در طراحي بدنه خودرو پيوسته است.

وي با بيان اينكه با همكاري ايران خودرو پلتفرم جديدي را براساس جديدترين تكنولوژي مورد استفاده در اين صنعت طراحي خواهيم كرد، تصريح كرد: يك پلتفرم كامل را طراحي مي‌كنيم كه روي آن مدل‌هاي مختلف خودرو توليد و در ايران عرضه خواهد شد.

حضور ماهله آلمان در صنعت خودروي ايران

آلمان‌هاي ديگر طرف قرارداد ايران خودرويي‌ها هستند كه بنا به گفته مارتين برگر، عضو هيات‌مديره شركت ماهله آلمان قرار است همكاري براي طراحي و توسعه موتور خودرو در ايران را انجام دهند.

وي به همين جهت افزود: اين شركت در زمينه طراحي و توسعه انواع موتورهاي خودرو فعاليت دارد و در طراحي موتورهاي خودرو موضوع كاهش آلايندگي و تخريب محيط زيست مورد تاكيدمان است، به همين سبب در همكاري با ايران نيز به اين موضوع نيز توجه ويژه‌اي خواهيم داشت. برگر در ادامه ضمن اشاره به پتانسيل‌هاي همكاري با ايران خودرو گفت: شركت ما در بخش پيشرانه كنسرسيوم طراحي و توليد پلتفرم جديد ايران خودرو فعاليت مي‌كند و با توجه به پتانسيل‌هاي موجود اطمينان داريم كه اين همكاري چند مليتي نتيجه بسيار خوبي به همراه خواهد داشت./س