سید جلال دهقانی فیروزآبادی در روزنامه ایران نوشت؛ این انزوا در تاریخ سیاست خارجی امریکا بی‌سابقه یا کم سابقه است. حتی حمله امریکا به عراق در دوره بوش پسر نیز به این اندازه با مخالفت جامعه جهانی روبه‌رو نشد. زیرا، متحدان اروپایی امریکا حتی متحد استراتژیک آن یعنی بریتانیا نیز مخالف سیاست ضدبرجامی ترامپ است و موضع وی را مایه شرمساری می‌دانند.

 

اجماع جهانی و مخالفت همگانی جامعه بین‌المللی با سیاست ضدبرجامی ترامپ حاصل دو دسته از دلایل ایجابی و سلبی است. مهمترین دلایل ایجابی اجماع جهانی علیه ترامپ ماهیت برجام و دستاوردهای آن برای جامعه بین‌المللی و نظم بین‌المللی است. نخست، برجام، فراتر از یک توافق چندجانبه بین‌المللی و بخشی از قطعنامه الزام‌آور 2231 شورای امنیت است. بویژه، مخالفت و نقض آن توسط یک عضو دائم شورای امنیت غیرقابل قبول و توجیه‌ناپذیر است. دوم، چهار عضو دائم دیگر شورای امنیت، حفظ و اجرای آن توسط همه طرف‌های متعهد را ضروری می‌دانند.

 

سوم، برجام یکی از مهم‌ترین موفقیت‌های دیپلماسی چندجانبه در نظام بین‌الملل معاصر است. چهارم، برجام برآیند نقطه تعادل و تلاقی منافع ملی طرف‌های مذاکره ولو در سطح حداقلی است. پنجم، برجام یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های حفظ ثبات و امنیت منطقه‌ای در یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های تاریخی در خاورمیانه بوده است.

 

ششم، برجام یکی از مؤثرترین سازوکارهای تقویت رژیم عدم اشاعه هسته‌ای و NPT است.  دلایل سلبی اجماع جهانی علیه سیاست ضدبرجامی ترامپ دقیقاً آن است که این سیاست تمام دستاوردها و نتایج مثبت برجام را نابود می‌کند. اول، ضدیت ترامپ با برجام، تعهدات بین‌المللی را بی‌معنا و بی‌اعتبار می‌سازد. به گونه‌ای که دیگر هیچ کشوری نمی‌تواند به تعهدات قدرت‌های بزرگ اعتماد کند. دوم، قطعنامه‌های شورای امنیت نیز بی‌اعتبار خواهد شد.

 

سوم، دیپلماسی چندجانبه و مدیریت چندجانبه منازعات به صورت مسالمت‌آمیز نیز بی‌اثر و بی‌اعتبار خواهد شد. چهارم، برآیند منطقی این سه، تضعیف سازوکارهای مسالمت‌آمیز برای حل و فصل منازعات و مناقشات بین‌المللی است. پنجم، در اثر شکست الگوی برجام رژیم عدم اشاعه و NPT تضعیف خواهد شد. از این‌رو، اجماع جهانی در ضدیت با سیاست ضدبرجامی ترامپ تلاش برای جلوگیری از تحقق این موارد است. در چنین شرایطی که امریکا در انزوای جهانی قرار دارد و جمهوری اسلامی ایران از حمایت جامعه جهانی برخوردار است، مهم‌ترین رسالت دیپلماسی ایران عینیت و فعلیت بخشیدن به این اجماع ضدامریکایی است.

 

به گونه‌ای که ضمن افزایش هزینه‌های امریکا در نقض برجام و یا خروج آن، انتفاع جمهوری اسلامی ایران از آن تأمین و تضمین گردد. مهمترین ضمانت‌ چنین دیپلماسی نیز وفاق و اجماع ملی در مورد سیاست برجامی واحد از یک سو و تضمین‌های عینی پنج کشور دیگر  و اتحادیه اروپا است. بویژه سیاست دوگانه در سطح ملی، دیپلماسی هسته‌ای ایران را ناکارآمد و نازا می‌سازد./س