بر همین اساس آمریکا با محاسبه ای ساده احساس می‌کند می تواند از برجام خارج شود و آسیبی متوجه کشورش نشود. از یک زاویه این ارزیابی رییس جمهور آمریکا مقرون به صحت است. دولت آمریکا فکر می‌کند ایران بدون حضور ایالات متحده در برجام خواهد ماند و مطلوبش، یعنی عدم تلاش ایران برای دسترسی به سلاح هسته ای حاصل است و دیگر نیازی نیست که هزینه ماندن در این قرارداد جهانی از طریق تعلیق تحریم های یک جانبه را بپردازد .

 

ارزیابی احتمالی در کاخ سفید این است که خروج از برجام در هر صورت به‌نفع آمریکا و به ضرر ایران است چه اینکه اگر ایران نيز از برجام خارج شود، آمریکا می‌تواند دوباره اجماع بین‌المللی علیه تهران را ایجاد و سیستم بازگشت خودکار به تحریم ها ( سیستم ماشه ) به مرحله اجرا گذاشته شود و اگر چنین نشود با خروج آمریکا، ایران از منافع رفع تحریم های یکجانبه واشنگتن محروم خواهد شد. به‌نظر می‌رسد تحرکات کشورهای اروپایی (که تاامروز فقط در حرف است ) برای عدم خروج آمریکا از برجام نيز چندان جدی نیست و فقط ناظر به تشویق ایران برای ماندن در برجام بدون آمریکاست.

 

ایران در آستانه از دست‌دادن بخش مهمی از منافع برجام است ولی اروپا فکر می‌کند که این، مساله ایران محسوب مي‌شود و ربطی به آن‌ها ندارد. اروپا فقط نگران خروج تهران از برجام است وبرایش مهم نیست که بخش مهمی از تحریم ها علیه ایران دوباره برقرار شود بنابراين اگر ایران بعد از خروج آمریکا از برجام خارج نشود برای اروپا، هم فال است و هم تماشا وبحث‌های متعهد ماندن به یک قراردادمهم بین المللی نيز جز یک نمایش توخالی نیست. در واقع کشور ما در شرایط سختی قرار گرفته است. با اقدامی که شايد آمریکا انجام می دهد موضوع از یک بد عهدی فراتر رفته ،یک خیانت آشکار به قراردادی چند جانبه است. البته دستان ما چندان نيز بسته نیست و ایران می تواند « بار» خروج آمریکا از برجام را بر دوش پنج کشور دیگر تقسیم کند. این ایران نیست که باید به تنهایی این بار را به دوش بکشد، پنج کشور دیگر در قبال عدم خروج ایران از برجام باید مستقل، اقداماتی انجام دهند که اثر خروج آمریکا را به حداقل برسانند.

 

اگر آنان قادر به چنین کاری نیستند باید بپذیرند که خروج تهران از برجام، قانونی و حق تهران است و مسئولیت همه ماجرا متوجه دولت آمریکاست . در این صورت کشورهای اروپایی در قبال غنی سازی اورانیوم با درصد بالا از طرف ایران حق هیچ اقدام تلافی‌جویانه را ندارند وهمچنان باید بر لغو تحریم ها ی خود باقی بمانند . به عبارت دیگر در صورت خروج آمریکا، گروه پنج و ایران می توانند مذاکراتی را آغاز کنند وبرجام2 منهای آمریکا را کلید بزنند. در این مذاکرات، راه های استمرار عدم تحریم ها علیه ایران ودور زدن تحریم‌های یکجانبه آمریکا شناخته و به مورد اجرا گذاشته می شود.

 

به هر حال اگر در شرایط جدید، ایران بتواند هوشمندانه عمل کند و از اثبات سوء نیت واشنگتن حداکثر استفاده را ببرد، می‌توان امیدوار به انزوای عملی آمریکا در قبال ایران بود و اساس سیاست خارجی تهران برپایه تعامل با مثلث اروپا و چین و روسیه استوار شود. اما به هر روی ثابت شد که در هیچ شرایطی نمی‌توان به آمریکا کوچک‌ترین اعتمادی روا داشت حتی اگر خروج آمریکا از برجام به تعویق بیفتد.