روزنامه آمریکایی در این گزارش به قلم 'گاردینر هریس' افزود: ناظران بین المللی تا چند روز آینده نتیجه تحقیقات خود را پیرامون تاسیسات هسته‌ای ایران به دولت هایی در سرتاسر جهان گزارش خواهند کرد. با این حساب باید منتظر زنجیره ای از اتفاقات باشیم. 

مهمترین رویداد قابل پیش‌بینی این است که دور تازه ای از جدال سیاسی میان رئیس جمهوری 'ترامپ' و جمهوریخواهان کنگره و یا حتی میان ترامپ با مشاوران عالیش به وجود آید.

این گزارش عمدتا فنی را 'آژانس بین المللی انرژی اتمی' تهیه کرده و ظاهرا بیان می کند که ایران، ولو آنکه اگرهم مرتکب لغزش هایی خیلی جزیی شده باشد، به هر روی بطور کلی به توافق هسته‌ای ایران مصوب سال 2015 عمل کرده است. اتفاقا مشکل دولت ترامپ هم از همین جا مایه می گیرد.

ترامپ بدون آنکه اصلا برایش مهم باشد که گزارش بازرسی آژانس چه می گوید، اعلام کرده است که تا ماه اکتبر (مهر) ثابت خواهد کرد ایران توافق را نقض کرده است. ترامپ آخر ماه ژوییه (اوایل مرداد) هم عنوان کرد 'اگر با من بود، همان 180 روز قبل ثابت می کردم که آنها توافق را زیر پا گذاشته اند'.

اگر ترامپ ثابت کند که ایران توافق را زیر پا گذاشته است، این یعنی آخر کار توافق هسته ای. این توافق برای مدت 15 سال محدودیت هایی را بر تمام فعالیت های هسته‌ای ایران اعمال کرد و در ازای آن تحریمهای ایران را برداشت. 

ترامپ این توافق را یک بذل و بخشش افتضاح به ایران خوانده است. اما به هر حال او این قدرت را دارد که شخصا و بصورت یک‌جانبه توافق را به هم بزند و تحریمهای ایران را مجددا برقرار کند.

اما نکته اساسی در این روند این است که جمهوریخواهان کنگره علامت داده‌اند که دوست ندارند رئیس جمهوری آمریکا توافق را لغو کند. حتی نظر مشاوران خود ترامپ هم همین است. حتی 'کاخ سفید' هم به سهم خود دارد یک سری از گزینه ها را مرور می کند تا بلکه ترامپ بنحوی در باره توافق تصمیم گیری کند که به رها کردن آن منجرنشود.

یکی از گزینه های ممکن این است که دولت ترامپ اعلام کند ایران دارد توافق را زیر پا می گذارد، اما در عین حال همین دولت اعلام کند که آمریکا فعلا می خواهد توافق حفظ شود و الآن تصمیم ندارد تحریمهای ایران را بازگردانَد.

اگر دولت ترامپ این سیاست را در قبال توافق برگزیند، آنگاه کنگره 60 روز مهلت خواهد داشت تا راسا تصمیم بگیرد که آیا تحریمهای مرتبط با برنامه هسته ای را دوباره برقرار کند یا نه. 

** مخالفت بسیاری از جموریخواهان کنگره با سیاست ترامپ در قبال برجام

بسیاری از جمهوریخواهان در 'کپیتال هیل' (ساختمان کنگره آمریکا) موافق این شیوه نیستند ولو آنکه همین قانونگذاران دو سال پیش بشدت توافق را محکوم می کردند. 

سناتور جمهوریخواه 'باب کورکر' از ایالت 'تنسی' و رئیس کمیته روابط خارجی سنا هم، که رهبری جمهوریخواهان معترض سنا به توافق هسته ای را در سال 2015 برعهده داشت، همین اواخر به ترامپ تذکر داد 'شما فقط یک بار می توانید توافق را بر هم بزنید و اگر الآن این کار را بکنید، بحرانی را به وجود خواهید آورد که خود خالق آن بوده اید'.

بارها و بارها با سناتورهای مخالف توافق تماس حاصل شده است تا بلکه نظر قطعیشان را درباره به هم خوردن یا نخوردن توافق اعلام کنند، اما هر بار همه این سناتورها از اظهار نظر در این قضیه طفره رفته اند.

این واقعیت به سهم خود ثابت می کند که جمهوریخواهان از واکنش تند ترامپ در قبال توافق ناراحتند. حتی همان افراد و گروههایی که زمانی حریصانه با توافق مخالفت می کردند امروز در مقابل آن مشخصا سکوت اختیار کرده اند.

سخنگوی 'کمیته روابط عمومی آمریکا- اسرائیل' موسوم به 'آیپک' هم که یک کارزار تبلیغات ملی چندین میلیون دلاری بر ضد توافق هسته ای ایران راه انداخته بود، از اظهار نظر راجع به اینکه آیا مایل است توافق لغو شود یا نه خودداری می ورزد.

'مارک دوبوویتز' مدیر عامل 'بنیاد دفاع از دمکراسیها' نیز که از مخالفان تند و تیز توافق هسته ای است می گوید که ابدا دلش نمی خواهد این توافق این طور شتابزده و بدون تفکر به هم بخورد.

سناتور دمکرات 'ریچارد جی. داربین' از 'ایلینویز' که از موافق توافق و همواره برای حفظ آن کوشا بوده است؛ سیاستی را که هم اکنون در کاخ سفید و کنگره پیرامون توافق هسته ای ایران جریان دارد، با سیاست گذاریها در مورد 'پیمان مراقبتهای درمانی مقرون به صرفه' قابل مقایسه دانسته است و می گوید 'این هم موضوعی است که اگر در تالار سنا مطرح شود و به شور گذاشته شود مطمئنا بحثها و جدل داغی را به وجود خواهد آورد و عامل ایجاد دودستگی در میان سناتورها خواهد شد'.

اما به هر حال همچنان عده‌ای در سنا وجود دارند که کما فی السابق بشدت مخالف توافق هسته‌ای ایرانند و دلشان می خواهد که لغو شود.

سناتور جمهوریخواه 'تام کاتن' از 'آرکانزاس' چندی پیش در صحبتهایی گفت 'من فکر نمی کنم ما چیز زیادی از توافق عایدمان بشود. بنا براین اگر توافق به هم بخورد هم از نظر من هیچ مشکلی نیست'.

دولت ترامپ هم اکنون مشغول مرور کردن سیاستهایش در قبال ایران است، اما به باور صاحب نظران امر، ترامپ الآن به دنبال راهی می گردد تا بلکه بتواند پای آمریکا را از توافق بیرون بکشد. 

دولت ترامپ در نیمه ماه ژوییه ناچارا و از سر استیصال راضی شد که تایید کند ایران به شروط توافق هسته ای عمل کرده است اما ضمن آن هشدار داد که تیم امنیتی او تا ابد چنین چیزی را تایید نخواهند کرد.

در آن هنگام مقامات دولت ترامپ اعلام کردند که قصد دارند ضمانت اجرایی توافق را محکم کنند و تحریمهای جدیدی در باره موضوعاتی غیر مرتبط با هسته ای نظیر حمایت ایران از تروریسم و سایر فعالیتهای بی ثبات کننده ایران علیه تهران اعمال کنند.

اما در عین حال جمعی از مشاوران ارشد امنیت ملی ترامپ از او خواستند که توافق را حفظ کند. از جمله این شخصیتها ' رکس تیلرسون' وزیر امور خارجه، 'جیم متیس' وزیر دفاع، 'هربرت مک مستر' مشاور امنیت ملی و ژنرال 'جوزف دانفورد جونیور ' رئیس ستاد کل نیروهای مسلح آمریکا بودند.

و اما نکته قابل توجه دیگر در این بحث، سایر طرفهای امضاکننده توافق هستند که عبارتند از انگلیس، آلمان، فرانسه، روسیه ، چین و آلمان که اعلام کرده اند معتقدند توافق خوب کار می کند. حتی بعضی از این کشورها طی هفته های گذشته دیپلماتهایشان را به کنگره آمریکا فرستاده اند تا درباره لغو توافق به قانونگذاران کنگره هشدار بدهند. 

این کشورها معتقدند که اگر توافق به هم بریزد، آمریکا منزوی خواهد شد.

منبع: ایرنا