«دکتر سید کرامت عباسی»

واضح است که جایگاه ایران در اقتصاد جهانی، جایگاهی قابل دفاع و آن چه باید باشد نیست و پس از گذشت سه دهه از انقلاب شکوهمند اسلامی در هیچ کدام از حوزه های اقتصادی نتوانسته ایم از امکانات ملی اعم از منابع زیر زمینی، موقعیت برجسته و ویژه جغرافیایی، نیروی انسانی جوان و دارای انگیزه کار و دیگر امکاناتمان آن گونه که باید و شاید استفاده کنیم. پس ضرورت تحول در اقتصاد و به دست آوردن ابزار هژمونی و استیلای بر اقتصاد جهانی را به خوبی احساس می کنیم و همچنین ضرورت استفاده بهینه از امکانات کشور و ارتقاء سطح رفاه و معیشت عمومی و تغییر در شرایط موجود از ذغدغه های عموم مردم است و سؤوال اساسی و بی پاسخ همه مردم این است که مشکل اقتصاد بیمار کشور ما از کجاست؟
وقتی همسایه غربی ما، ترکیه بدون داشتن حتی یکی از امکانات بی شمار طبیعی کشور ما اعم از نفت و گاز و غیره به سطحی از رشد و توسعه رسیده است که امروزه از شمول کشورهای جهان سومی خارج به عنوان کشوری توسعه یافته و برخوردار در جهان شناخته می شود چرا کشور عزیز اسلامی ما در مقیاس جهانی و در عرصه ی اقتصادی در جایگاهی در خور دفاع قرار ندارد؟
همه می پرسند و انتقاد و اعتراض دارند و البته حق هم دارند! که این همه منابع خدادادی چگونه مدیریت می شود که فقیران جامعه ما روز به روز فقیر تر می شوند و اختاپوس شوم فقر و نداری این گونه بر تن رنجور مردم شریف و محجوب ما چنگ انداخته و اکثریت مردم ما از زور نداری چهره ی خود را با سیلی سرخ نگه داشته اند؟! واقعیت چیست؟ ریشه درد در کجاست؟!
واقعیت این است که امروزه با توجه به مشکلات روز افزون اقتصادی و بحران شدید مالی که کشورهای جهان اول یا همان مستکبرین سابق را در نوردیده است و آرام آرام می رود تا ساختار جهان سلطه و دنیای مدرن را در هم بشکند، تمامی ایسم های پر طمطراق آن ها به بن بست رسیده و از کارآمدی ساقط شده اند.
بی دلیل نیست که فلاسفه غربی تقریباً از دهه ی 60 میلادی تاکنون با نگرشی انتقادی به مدرنیسم و ناکافی بودن مکانیسم آن برای اداره جهان، تئوری پست مدرن و گذار از مدرنیته را پایه گذاری نمودند. زیر و رو کردن ساختارها و نظم خود ساخته بشر و جستجوی راهی دیگر و دیگر گونه دیدن جهان از پشت عینک وضعیت و مفهومی تحت عنوان «پست مدرنیسم» سال هاست که دغدغه ی اهالی فرهنگ در جهان امروز است و حتی رد پای آن در آثار هنری و به ویژه ادبی این سال های ما نیز به وفور به چشم می خورد پس به قول سهراب: «چشم ها را باید شست، جور دیگر باید دید» حال که مکتب مارکسیسم و تئوری های مارکس در کتاب «سرمایه» و سایر آثار او و مارکسیست ـ لنینیست های سال های دور و نحله های بی شمار پس از آن از جمله سوسیالیزم و غیره و در جهت نجات جهان با شعار محوری «عدالت» و توزیع آن از طریق دولت تقریباً به بوته ی فراموشی سپرده شده و آخرین امید بشر در راستای تسلط بر جهان و رسیدن به آرامش و رفاه از طریق مکاتب ماتریالیستی و سرمایه داری با شعار عوام فریبانه ی «دموکراسی» و «آزادی» آخرین نفس های خود را می کشد یا به تعبیری واقع گرایانه با چالش های جدی مواجه شده است، در این برهه حساس نقش ما مسلمانان ایرانی و در گستره یی بالاتر نقش رهبران، عالمان و متفکران اقتصادی مکتب اسلام چیست؟
در خبرها آمده بود که «سارکوزی» رئیس جمهور فرانسه با در دست داشتن کتاب «سرمایه» مارکس در یکی از محافل فرانسه دیده شده است! و این خبر به سرعت از طریق اکثر خبرگزاری ها به جهان مخابره شد. جلوه ی نمادین و سمبلیک این اتفاق و تفسیر آن این است که رئیس جمهور فرانسه راه نجات کشور خود و یا شاید جهان را در برگشت به آراء مارکس و دخالت بیشتر دولت در اقتصاد می داند هر چند در طول تاریخ بشر و در عالم واقع، اقتصاد هرگز از زیر سایه دولت و تسلط آن فارغ نبوده است و حتی در جهان امروز و بازار آزاد نیز همواره نقش برتر دولت در سیاست گذاری ها و خط مشی گذاری های اقتصادی و دخالت های گاه و بیگاه آن در اقتصاد کاملاً مشهود است که نمونه بارز آن دخالت اخیر دولت آمریکا با تزریق 700 میلیارد دلار در بازار با نیت جلوگیری از بحرانی تر شدن اوضاع اقتصادی آن کشور و به تبع آن ورشکستگی جهانی است و در سایر کشورها نیز از جمله ژاپن، فرانسه، انگلیس، ... با تأسی از همین سیاست به چنین اقدامی دست زده اند.
با این شرایط آیا راه برون رفت جهان از مشکلات اقتصادی فرارو بازگشت به سیاست های مارکسیسم و سوسیالیزم است؟! یا به تعبیری روشن تر، راه نجات جهان از چاله به چاه افتادن است؟! به نظر نگارنده امروزه با توجه به شرایط حاکم، وقت آن است تا مکتب جهان شمول اسلام که به درستی داعیه و پرچم نجات جهان و بشریت تحت لوای «لا اله الا الله» را در دست دارد، خودی نشان دهد. حال وقت آن است تا با عرضه نظام اقتصاد اسلامی واقعی و مورد توجه قرار دادن نگرش اسلام به اقتصاد و به ویژه بانک داری اسلامی گامی جدید در عرصه جهانی برداشته شود.
روی سخن نه فقط به اقتصاددانان و اندیشمندان مسلمان ایرانی که به کل جهان اسلام و به بیش از یک میلیارد مسلمانان جهان است که امروزه بن بست اقتصادی دنیای مدرن و مکاتب خود ساخته و پوشالی آنان را به روشنی می بینند. بدیهی است بر خلاف کسانی که معتقدند بحران اقتصادی جهان هیچ گونه تأثیر محسوسی بر کشور ما ندارد، اتفاقاً بسیار نیز تأثیر گذار خواهد بود البته درست است که تأثیر آن به اندازه آمریکا که منشأ و مرکز این بحران است و به اندازه کشورهای جهان اول نخواهد بود، آن هم به یمن تحریم های اقتصادی 30 ساله! و او مثل معروف ایرانی، «عدو شود سبب خیر، اگر خدا خواهد!». اما اگر در سایه این غفلت که چون نظام اقتصادی ما تحت تأثیر «تحریم» و عدم وابستگی به شاکله و ساختار اقتصادی جهان مصون از آسیب است قرار بگیریم، مطمئناً از فرصت ایجاد شده بهره ی کافی نخواهیم برد جهان امروز، جهان تهدیدها و فرصت هاست و جامعه ی موفق، جامعه ای است که بتواند در بزنگاه ها و گلوگاه های استراتژیک، تهدیدها را به فرصت تبدیل کند و با اتکاء به جمله درخشان امام (ره) و شعار ریاست محترم جمهوری: «ما می توانیم ...» و به واقع «ما می توانیم» اگر متفکران اقتصادی و اسلامی ما با احساس مسؤولیت و فارغ از این اندیشه که ما در جزیره ی امنی به سر می بریم و هر اتفاقی که در جهان رخ می دهد به ما آسیبی نخواهد رساند، حرکتی نو آغاز کنند و طرحی نو در اندازند، به رسالت راستین خویش به عنوان منادیان و مبلغان واقعی اسلام جامه عمل پوشانده اند. زیرا اگر در راستای جلوگیری از هژمونی و استیلای این بحران نفس گیر به اقتصاد کشورمان اقدامی صورت نگیرد در مرحله اول نظام بانکی و حوزه مالی ما شدیداً دچار کاستی و اشکال خواهد شد و به تبع آن سایر حوزه ها اعم از حوزه های بازرگانی، صادرات و واردات، تولید، توزیع، خدمات، اشتغال و در نهایت حوزه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور آسیب ها و لطمات جبران ناپذیری را تجربه خواهد نمود. پس وظیفه حکومتگران و به ویژه صاحبان اندیشه آن است تا در این فرصت ایجاد شده که به تعبیری آن را فرصت خدادادی می دانند، هم به داد جامعه خود و اقتصاد و اجتماع و سیاست کشور خود برسیم و هم بکوشیم با ارائه ی سیاست های واقعی اسلام و عرضه آن به جهان، مبلغ واقعی و راستین این مکتب حیات بخش باشیم.
چرا که اگر به مصداق « کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیه » احساس مسئولیت نکنیم و دل خوش به خرابی خانه همسایه به فکر ایجاد سد و سایبان برای خانه خود نباشیم و فکر کنیم که اینگونه تنش ها و تهدیدها آسیبی به ما نمی رساند و حتی در قبال آن هیچگونه وظیفه و مسئولیتی نیز نداریم! دیر یا زود دود این بحران به چشم ما نیز خواهد رفت.
امروزه واضح و مبرهن است که پیشرفت و توسعه ی جهان اول به ویژه اروپا و آمریکا مدیون و مرهون اندیشه های مکتب اسلام است، رنسانس فکری و تحول اجتماعی اروپا به اقرار اکثر قریب به اتفاق دانشمندان اروپایی، متأثر از اسلام و رهاورد متفکرین و اندیشمندان اسلامی قرون گذشته است و اگر امروز در چنبره ی ورشکستگی اقتصادی و هزاران مشکل اجتماعی و فرهنگی دیگر گرفتار آمده اند ناشی از این واقعیت است که تأثیرات آن ها از اسلام و مکتب رهایی بخش آن نه به صورت کامل و جهان شمول بلکه گزینشی و به صورت مقطعی و بر حسب ضرورت بوده است که در این سال ها نیز اندیشمندان غربی برای نجات جامعه رو به انحطاط خود به مصادیقی از اسلام از جمله: فرهنگ، خانواده، حجاب و غیره رجوع نموده اند. دانشمندان غربی برای رهایی از این بن بست و گذار از این بحران بزرگ قطعاً به بازنگری در مفاهیم واصول مکتب اسلام و اندیشه ها و راهکارهای اقتصادی آن دست خواهند زد و بدیهی است همچون سایر دستاوردهای اسلامی که آن را به نام خود ثبت و برای آن شناسنامه غربی صادر نموده اند! در این بزنگاه نیز پس از تنظیم تئوری های اقتصادی خود با تأثیر از اصول اندیشه های اسلامی و احادیث و روایات و متون فقهی مسلمانان، یک شناسنامه جدید اروپایی یا آمریکایی برای آن صادر خواهند نمود و تحت عنوان یک «ایسم» جدید آن را به خورد جهانیان و از جمله مسلمانان خواهند داد پیشنهاد روشن این نوشتار آن است تا مدیران اجرایی نظام جمهوری اسلامی ایران با اتکاء به شجاعت و شهامتی که در آنان سراغ داریم ضمن توجه و تأمل به تحول اقتصادی داخلی با دعوت از اندیشمندان و متفکرین مسلمان سراسر جهان در قالب یک کنگره یا سمپوزیوم، تحت عنوان «ستاد بحران اقتصاد جهانی» و در راستای تحول اقتصادی جهان با محوریت اسلام، تئوری جدیدی به جهان عرضه نماید و حتی در این راه می شود از اقتصاددانان غیر مسلمان نیز جهت مشاوره کمک گرفت تا با استفاده بهینه و استراتژیک از این فرصت، اسلام و مسلمانان را عزت ببخشد و سیاست بازان و زورگویان و گردنکشان عالم را خوار و ذلیل کند و مگر نه این است که دولت کریمه اسلامی می بایست زمینه ساز ظهور امام زمان (عج) و تشکیل حکومت عدل اسلامی در سر تا سر جهان گردد؟؟
همچنین برپایی این کنگره در ایران پیرو بسته پیشنهادی به کشورهای 1+ 5 می تواند به عنوان طرحی عملی و تکمیلی برای اداره جهان قلمداد شده و جنبه تبلیغاتی و منافع سیاسی آن نیز برای کشور خالی از فایده نیست. پس مسؤولین ذیربط می توانند و می باید در این برهه ی تاریخی بر اساس کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) و گفتار معصومین (ع) و منویات مقام معظم رهبری و همچنین بر اساس نبوغ و تفکر اندیشمندان متعهد و دلسوز داخلی و با دعوت از سایر اندیشمندان مسلمان این نقش بی بدیل را، حتی اگر به نتیجه ی فوری و عملی نرسد.
لااقل در بعد استراتژیک و تئوریک، در عرصه جهانی عرضه کنند که امروزه با توجه به بحران اقتصادی فراگیر جهانیان بیش از پیش به رهنمودها و تئوری های راهبردی مکتب نجات بخش اسلام چشم دوخته اند و انتظاردارند تا با امتزاج «عدالت» و «آزادی» واقعی که از مفاهیم اساسی مکتب اسلام است، راه برون رفت از این «بحران» را بیابند. بدیهی است در این مسیر قصور و کوتاهی ما مسلمانان به ویژه قصور و کوتاهی عالمان و خبرگان مسلمان ایرانی، گناهی نابخشودنی است.