ایجاد 2 میلیون شغل با قراردادهای جدید نفتی

امروز: شنبه 01 ارديبهشت 1403

تاريخ انتشار: 26 ارديبهشت 1396 - 07:38

اتحادخبر: قراردادهای جدید نفتی می‌تواند بیش‌از 2 میلیون شغل برای مهندسان و کارگران کشور ایجاد کند. این رقم اگرچه در نگاه اول بی‌شباهت به وعده و وعید این روزهای نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری نیست اما واقعیت دارد.

به گزارش روزنامه ایران؛ اگر بعد از اجرای برجام عده‌ای در داخل کشور به مخالفت با مدل جدید قراردادهای نفتی و سد کردن مسیر جذب سرمایه خارجی نمی‌پرداختند امروز در نخستین گام بعد از اجرای برجام شاهد ایجاد حداقل 100 هزار شغل مستقیم و غیر مستقیم در صنعت نفت بودیم. آن هم بدون حتی یک ریال سرمایه‌گذاری مستقیم کشور. چراکه مطابق با مدل جدید قراردادهای نفتی سرمایه‌گذاران خارجی مجبورند که از حضور مهندسان و کارگران ایرانی درپروژه‌ها و طرح‌ها بهره ببرند و بازگشت سرمایه و همچنین سود آن از طریق فروش محصولات به سرمایه‌گذار داده خواهد شد. به این معنا که در شرایط فعلی پولی برای ایجاد شغل پرداخت نخواهد شد.

غلامرضا منوچهری معاون امور توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت در این باره به «ایران» گفت: روند بررسی مدل جدید قراردادهای نفتی آنقدر طولانی شد که رئیس جمهوری جدید امریکا روی کار آمد و به مخالفت با برجام و ایران پرداخت. در نهایت اروپاییان نیز نسبت به روابط با ایران محتاط‌‌تر شدند. این موضوع سرعت جذب سرمایه خارجی را کند کرد.

اما این تنها مشکل جذب سرمایه خارجی نبود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این اواخر دولت نیز محتاط‌‌تر از گذشته با مدل جدید قراردادهای نفتی برخورد کرد. مخالفت‌های داخلی با این مدل و همین‌طور قراردادهای نفتی و گازی سابق جوی را به راه انداخت تا دولت نگران شود که مبادا نقصی در مدل وجود داشته باشد.

در این باره منصور معظمی رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می‌گوید که اگر گذاشته بودند قراردادهای جدید نفتی به امضا برسد، امروز صدها هزار شغل ایجاد شده بود.

اما به اصطلاح« ماهی را هر وقت از آب بگیریم تازه است». منوچهری می‌گوید که اگر عمر دولت یازدهم را تا شهریور ماه در نظر بگیریم، تا این زمان نخستین مناقصه نفتی برای میدان آزادگان برگزار خواهد شد و به مرور دیگر طرح‌ها نیز به مناقصه خواهد رفت.

ایجاد 30 هزار شغل با هر 2 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری

معاون امور توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت با بیان اینکه دو سوم از 200 میلیارد دلار سرمایه مورد نیاز صنعت مربوط به بخش بالادستی آن است، اظهار کرد: دربخش بالادستی به ازای هر 2 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری که طی 4 الی 5 سال رخ خواهد داد، حدود 10 هزار شغل مستقیم و 20 هزار شغل غیرمستقیم ایجاد خواهد شد. وی ادامه داد: البته بعد از راه‌اندازی طرح این میزان کاهش خواهد یافت اما با اجرای طرح توسعه و ایجاد زنجیره ارزش افزوده محصولات تولیدی دوباره شغل ایجاد خواهد شد و این شغل پایدار خواهد بود.

با یک حساب سرانگشتی می‌توان دریافت که تنها در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز با قراردادهای جدید نفتی نزدیک به 2 میلیون شغل مستقیم و غیر مستقیم ایجاد خواهد شد.

منوچهری در این باره می‌گوید: میزان اشتغالزایی طرح‌های توسعه‌ای بخش بالادست صنعت نفت (استخراج و تولید) با بخش پایین دست آن (پالایش و پتروشیمی) تفاوت دارد اما قراردادهای جدید نفتی می‌تواند سرآغاز خوبی برای اشتغال پایدار در ایران باشد. چراکه تکنولوژی در قالب این قراردادها در اختیاز پیمانکار ایرانی قرار خواهد گرفت و پس از آن می‌توانیم در دنیا فعالیت‌های توسعه‌ای انجام دهیم.

البته اروپایی‌ها و آسیایی‌ها یک شرط برای حضورشان در ایران و صنعت نفت آن دارند؛ حفظ شرایط فعلی و ثبات سیاسی و اقتصادی کشور. به این معنا که تحریم‌ها دیگر به ایران بازنگردد و خرده تحریم‌های باقیمانده نیز لغو شود. بنابراین اگر شرایط آتی کشور مانند امروز یا بهتر از آن باشد، سرمایه و تکنولوژی روز دنیا در قالب مدل جدید قراردادهای نفتی به کشور خواهد آمد.

ادامه روند اشتغال‌زایی در صنایع پایین‌دستی

صنعت نفت ایران اگرچه عمری بیش از 100 سال دارد اما همچنان در میانه راه است. برای آنکه طرح‌های توسعه‌ای آن چه در بخش بالادستی و چه پایین دستی به ثمر برسد به 200 میلیارد دلار سرمایه نیاز است. رقم بزرگی که امکان تأمین آن از داخل کشور وجود ندارد و باید بخش اعظم آن را از طریق سرمایه‌گذاران خارجی به صنعت نفت و گاز و پتروشیمی و پالایش تزریق شود. همانطور که اشاره شد در بخش پایین دستی صنعت نفت از پالایشگاه‌ها گرفته تا پتروشیمی نیز امکان جذب سرمایه خارجی، توسعه صنعت و اشتغالزایی در راستای جلوگیری از خام فروشی وجود دارد.

اگر ایران بتواند در این بخش موفق عمل کند و سرمایه خارجی را جذب کند، می‌تواند نیاز بسیاری از جوانان جویای کار کشور را حل کند. برای مثال عادل‌نژاد سلیم مدیرعامل شرکت هلدینگ خلیج فارس می‌گوید: از نظر کارشناسی در صنعت پتروشیمی، به ازای یک میلیون تن محصول حدود ۴۰۰ نفر اشتغال مستقیم و به طور خوش بینانه ۸۰۰ نفر نیز اشتغال غیرمستقیم ایجاد می‌شود که در مجموع اشتغالزایی ۱۲۰۰ نفر را به همراه دارد. اما ایجاد هر شغل در صنعت پتروشیمی نیاز به سرمایه بالایی دارد که برای آن نیاز به جذب سرمایه خارجی است.

اگر چه در این 4 سال دولت با استفاده از ظرفیت‌های موجود در داخل کشور گام‌های بلندی در جهت توسعه صنعت نفت برداشته است اما امروز ظرفیت جذب سرمایه از شرکت‌های خارجی و کشورهای دیگر در صنعت نفت ایران وجود دارد و باید از این فرصت تا دیر نشده استفاده کرد. اگرچه جذب تمام این 200میلیارد دلار و اشتغال زایی به سبب آن زمانبر است اما برای کشور بیش از صدها هزار شغل به همراه خواهد داشت و یکی از بزرگترین مشکلات امروز اقتصاد کشور را حل خواهد کرد.