اتحاد خبر-زهره عرب: امسال نسیم بهاری بوی انتخاباتی دارد و جناح ها و طیف های سیاسی هر کدام در تکاپوی معرفی، تبلیغ و آماده شدن برای این انتخابات هستند. فضای انتخاباتی بر روزنامه ها و رسانه ها و حتی فضای مجازی حاکم است و اخبار گوناگون از آخرین تحولات انتخابات شوراها و ریاست جمهوری را می توان با سرک کشیدن در سایت ها و پایگاه های مختلف به دست آورد. کنش‌های سیاسیون در آستانه انتخابات نیز تا حدودی آغاز شده و نوروز امسال رنگ و بوی انتخاباتی داشت. انتخابات شوراهای شهر و روستا که امسال دور پنجم آن برگزار خواهد شد و همچنین دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری که قرار است 29 اردیبهشت امسال برگزار شود باعث شد آغازین روزهای سال ۹۶ نیز، روزهای کاملاً انتخاباتی باشد.

در سایه این واقعه مهم سیاسی انتخابات شورای شهر نیز برگزار خواهد شد که در سطح و بُعد، قابل مقایسه با انتخابات ریاست جمهوری نیست اما از منظری دیگر این انتخابات اهمیتی دوچندان می یابد. اهمیت این انتخابات از آن جهت است که بسیاری از تحلیلگران پیروزی در آن را دروازه پیروزی برای مجلس و دولت در عرصه سیاسی ایران می دانند. به عبارت دیگر شورای شهر و روستا بستری برای تمرین ورود به سایر عرصه های قدرت سیاسی می باشد و از آن جهت که دریچه ی همکاری با نظام سیاسی می باشد قابل توجه و تأمل است.

به همین دلیل باید به انتخابات شوراها نیز که همزمان با انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود بپردازیم. بر همین مبنا اتحاد جنوب نگرخواهی با موضوع تحلیلی از انتخابات شوراها با محوریت سه پرسش زیر انجام داده است که شما را به خواندن آن دعوت می کنیم:

1. عملکرد شوراها در فضای کل کشور یا استان ها را چطور ارزیابی می کنید؟

2. نقاط قوت و ضعف شوراها چیست؟

3. به عقیده شما معیارهای یک انتخاب خوب چیست؟

مناسبات شهری، قربانی تضادهای فكری و گروهی
قدرت مظاهری

١. با مروری كوتاه بر اصل 100 قانون اساسی جمهوری اسلامی ايران، اصولا هدف از ايجاد شورا و تشكيلات مشورتی "برای پيشبرد سريع برنامه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی و ..." بوده و افق ديد قانون گذار، بيش و پيش از هر امر ديگری، "تسريع" در پيشبرد برنامه ها را مدنظر قرار داده است. چنين نص صريحی بيانگر آن است كه بيشترين دغدغه قانون گذاران، كاهلی و سهل انگاری در پيشرفت امور اساسی زندگی مردم بوده و جهت مقابله با اين رخوت و سستی، خواستار تشكيل ارگان و يا تشكلی برای سرعت بخشيدن به اين امور شده اند. در ادامه همين اصل قانونی، تاكيد بر روی "همكاری مردم" توسط مقنن، اين ذهنيت را متبادر می كند كه فرد يا افرادی كه در اين تشكل پذيرفته شده و راه می يابند، علاوه بر شاخص های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... بايستی از چالاكی و نشاط بيشتری نسبت به بقيه افراد جامعه برخوردار باشند تا "پيشبرد سريع برنامه ها" را بيش از ديگران درک نمايند. هر دو نكته مهم اين اصل از قانون اما متاسفانه طی چهار دوره گذشته شوراها، به دلايلی كه می دانيم و می دانيد، عقيم و سترون مانده است.

٢. نقطه قوتی كه برای تشكيلات شورايی می توان متصور بود، اجتناب از تكروی و فردگرايی و مراجعه به آراء عمومی و كار تيمی است اما چيزی كه پاشنه آشيل اين مجموعه به شمار می رود نيز، دقيقا در همين تعريف نهفته است. از اين رو كه طی دوره های گذشته در شوراهای مختلف شهر و روستا شاهد عدم تمكين اعضای آن به نظرات سازنده بوده و موضوعی به نام سياسی كاری يا سياسی بازی، مناسبات شهری را قربانی تضادهای فكری و گروهی نموده است. نمونه بارز آن را در كلان شورای پايتخت می توان مشاهده كرد كه چيدمان مهره های سياسی، ورزشكاران و هنرمندان موجود در اين مجموعه را نيز تحت الشعاع تفكرات سياسی كاران قرار داده است.

٣. معيارهای يک انتخاب خوب را بايست بر اساس ميزان مطالبات شهر و يا روستای هدف مورد ارزيابی قرار داد. طبعا شهری كه مردم آن از داشتن آب آشاميدنی محروم هستند، نمی تواند اولويت خود را بر روی تعبيه و تاسيس كتابخانه عمومی قرار دهد. چنين شهری در ابتدا بايست مشكل آب آشاميدنی ساكنان خود را رفع كرده و در مراحل بعدی به ساخت و ايجاد كتابخانه عمومی مشغول شود. بنابراين مردم هر جغرافيا بر اساس مطالباتی كه دارند، بايست به سمت متخصصانی كه مي توانند چنين مطالباتی را دنبال كنند، گرايش پيدا نمايند. 

*نویسنده و فعال مدنی