روزنامه شرق؛ اشتاین مایر كه از حزب سوسیال‌دموکرات به ریاست‌جمهوری این کشور انتخاب شده، صدراعظم او را نه‌تنها یک سوسیال‌دموکرات بلکه سوسیال‌دموکراتی می‌داند که می‌تواند نماینده خوبی برای آلمان باشد.

 

اگرچه باید در ابتدای کار گفت در سیستمی پارلمانی، مثل آلمان پست رئیس‌جمهوری عمدتا تشریفاتی بوده و قدرت سیاسی این کشور فدرال در دست صدراعظم است. با‌این‌حال حضور فردی در سمت ریاست جمهوری این کشور می‌تواند نماد یک سیستم باشد و هم‌گرایی یا واگرایی او با یک کشور می‌تواند به نوعی حرکت‌دهنده دیپلماسی آن کشور باشد. رئیس‌جمهوري در نظام آلمان عمدتا در موارد بحران، مثل دستور نهایی جنگ،‌ اختیار تصمیم‌گیری دارد؛ اما در قانون اساسی این کشور آمده «رئیس‌جمهور، کشور آلمان را در تمام دنیا نمایندگی می‌کند.

 

سفرهای خارجی را انجام داده و احترام‌های خارجی را دریافت می‌کند. او همچنین می‌تواند موافقت‌نامه‌های بین کشور آلمان و دیگر کشورها را پایان ببخشد. اختیارات و اعتبارات سیاست‌مداران آلمان را کنترل می‌کند و معرفی‌نامه‌های سیاست‌مداران خارجی را مطالعه می‌کند». فرانک والتر اشتاین مایر برای پنج سال، سمت رئیس‌جمهوری آلمان را بر‌عهده خواهد داشت. این مرد ۶۱‌ساله سیاست‌مداری محبوب است چه در بین سیاسیون و چه در بین مردم آلمان. او در دتمولد، در غرب آلمان به دنیا آمده و از سال ٢٠٠٥ تا ٢٠١٧ دو دوره وزیر خارجه و دوره‌ای معاون صدراعظم آلمان هم بوده است.

 

جواد ظریف در پیام تبریک به مناسبت انتخاب اشتاین مایر، او را یک سیاست‌مدار برجسته و حامی صلح و گفت‌وگوی جهانی معرفی کرده و از همکاری‌ها و رایزنی‌های مفیدی كه در سال‌های اخیر با او با داشته، سخن گفته است. فدریکا موگرینی، مسول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم انتخاب او را در توییتر نشر داده و نوشته او برای بسیاری در اروپا و جهان، منبع الهام و صدای خِرد خواهد بود. برخی رسانه‌ها اشتاین مایر را مخالف ترامپ معرفی کرده‌اند. او عمدتا به موضع‌گیری‌های ضد‌برجامی ترامپ واکنش نشان می‌داد.

 

فرانک والتر اشتاین مایر یکی از بنیا‌ن‌گذاران برجام است. او از میانه مذاکرات هسته‌ای به جای گیدووستروله، به سمت وزیر خارجه انتخاب شد و به مذاکرات پیوست، اما در جریان توافق نقش داشت. می‌توان گفت هیچ‌گاه در جریان مذاکرات ساز ناکوک نداشت و حتی سخنانش در جمع خبرنگاران منتظر بیرون در هتل کوبورگ در وین، تنها نشانه سختی کار بود نه نگاهی منفی. به عبارت واقع‌بینانه‌تر باید گفت اشتاین مایر به عنوان نماینده آلمان در جریان مذاکرات دنبال دستیابی به توافق و برداشته‌شدن تحریم‌ها بود تا اینکه معامله‌های کشورش با ایران راحت‌تر جوش بخورد. این را می‌شد از سفر معاون صدراعظم آلمان به تهران تنها دو، سه روز بعد از توافق وین حدس زد. سفر زیگمار گابریل، وزیر خارجه فعلی که آن زمان وزیر اقتصاد بود و سفری اقتصادی به تهران انجام داد.

 

روزگاری آلمان، اولین شریک تجاری ایران بود، ‌اما سد تحریم‌ها رابطه دو کشور را به حاشیه راند. بازگشت به آن روزها با توجه به ظهور اقتصاد بزرگی مثل چین، اگرچه سخت است، اما دست‌یافتنی به نظر می‌رسد. این را دو کشور در یک‌سال‌و‌اندی که از اجرائی‌شدن برجام می‌گذرد، نشان دادند؛ ‌چنان‌که بعد از دستیابی به توافق، هيئت‌های ‌آلمانی رکورددار رفت‌و‌آمد به ایران شده‌اند.  

 

۲۵ مهر ۱۳۹۴ فرانک والتر اشتاین‌مایر هم به تهران سفر کرد. او اگرچه برای حضور در کنفرانس منطقه‌ای مونیخ به این سفر آمد، اما هیئتی بلندپایه از مقامات آلمانی او را همراهی می‌کرد. او با رئیس‌جمهور ایران هم دیدار کرد و البته با آیت‌الله هاشمی نیز دیدار کرد که تصاویر شگفت‌زده‌شدن او از معماری کاخ مرمر که مجمع تشخیص مصلحت نظام در آن مستقر است، در آن روزها دست‌به‌دست چرخید.  با انتخاب اشتاین‌مایر و البته با احتساب انتخابات پیشِ‌رو در فرانسه، به نظر می‌رسد می‌توان گفت ترکیب جدید موافقان و مخالفان برجام، به‌درستی عدد ١+٥  را نشان می‌دهد. اروپایی‌ها (انگلیس، فرانسه و آلمان) روسیه و چین هر پنج عضو همچنان حامی و موافق ادامه برجام هستند. عدد یک به آمریکا تعلق می‌گیرد که هنوز معلوم نیست می‌خواهد با ادامه برجام مخالفت کند یا با شرایط نق‌زدن به این توافق، برای خود وجهه مخالف بخرد؛ اما هزینه‌ای بابت این مخالفت نپردازد.

 

می‌توان گفت روسیه و چین برندگان اصلی اقتصادی برجام هستند، اما بین اروپایی‌ها هم آلمان و فرانسه از این توافق و معامله بردهای خوبی کرده‌اند؛ نشانه‌اش قراردادهای اقتصادی و کمیسیون‌های اقتصادی مشترکی است که بعد از یک دهه بین آلمان و فرانسه با ایران شروع به کار کرده است. اگرچه انگلیس فعلا در‌این‌بین قراردادی اقتصادی به دست نیاورده است؛ اما بازشدن سفارت دو کشور از برگ‌های برنده برجام بوده است. بااین‌حال ترزا می ‌در انگلیس فعلا حامی برجام محسوب می‌شود.

 

 

اشتاین‌مایر، رئیس‌جمهور کشوری شده که اگرچه از لحاظ اقتصادی وضعیت خوبی دارد، اما با مسئله امنیت منطقه خاورمیانه درگیر است؛ چون به دنبال بحران در خاورمیانه، موج مهاجران و پناه‌جویان گسترده‌ای به این کشور سرازیر شده‌اند. او بعد از انتخاب‌شدنش گفته «ما در دوران آشفته‌ای زندگی می‌کنیم. بسیاری احساس ناامنی می‌کنند. دنیا گویا از هم وارفته؛ سؤال این است که حالا چه چسب و ابزاری می‌تواند دوباره جامعه ما را متحد کند؟ وقتی دنیا ناامن‌تر می‌شود این چه مفهومی برای آینده و امنیت کشور ما دارد».او پیش‌تر در مصاحبه‌ای درباره راه‌حل مناقشه سوریه گفته بود: «توافق اتمی با ایران نشان داد که مناقشه‌هایی که غیرقابل‌حل به نظر می‌رسند، با راه‌های سیاسی هوشمندانه و پشتکار، قابل حل هستند.

 

این توافق، همچنین پنجره‌ای برای آغازی دوباره در جهت حل مناقشه سوریه باز می‌کند. برای این کار لازم است همسایگان آن کشور، ترکیه، ایران و عربستان سعودی را در کنار روسیه، ایالات متحده آمریکا و اروپا، دور یک میز گرد هم آوریم». اولیور توفیق‌نیا، خبرنگار آزادی که در آلمان کار می‌کند،‌ درباره مواضع اشتاین مایر نسبت به ایران می‌گوید: «اشتاین‌مایر مواضع خیلی خوبی در قبال ایران دارد و بارها بر نقش بسیار مهم ایران در منطقه تأکید کرده. در آخرین سفر ظریف به آلمان که تابستان سال گذشته انجام شد، اشتاین‌مایر میزبان افطاری هيئت ایرانی بود و این نشان‌دهنده اهمیت جایگاه ایران برای صلح و اهمیت منطقه نزد آلمان‌ها بود.

 

برخلاف اشتاین‌مایر، آنگلا مرکل و تیمش در صدراعظمی مواضع تندی در قبال ایران دارند و این مواضع حتی بعد از برجام هم تغییر نکرد. با این اوصاف اشتاین‌مایر بر این باور است که تعمیق روابط دوجانبه تجاری و روابط فرهنگی می‌تواند موجب بهبود روابط تهران - برلین شود».آلمان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا و یکی از چهار اقتصاد بزرگ جهان است. مهر امسال، یک مقام از اتاق بازرگانی ایران و آلمان در گزارشی گفت: در سال گذشته میلادی (٢٠١٥) در مجموع حجم مبادلات تجاری دو کشور بیش از دو میلیارد یورو بوده و در نیمه نخست سال جاری در مقایسه با سال گذشته رشد ١٥درصدی به ثبت رسیده است. عمده صادرات آلمان به ایران ماشین‌آلات صنعتی بوده اما به‌تازگی صنایع غذایی به این صادرات اضافه شده و در بحث خودرو هم این مبادله با آلمان صورت می‌گیرد و از طرفی دیگر عمده صادرات ایران به آلمان صنایع غذایی و محصولات کشاورزی مانند زعفران، پسته و فرش است./ج