ديدگاه‌ رئيس‌ جمهور منتخب آمريکا درباره ايران

امروز: شنبه 01 ارديبهشت 1403

تاريخ انتشار: 20 آبان 1395 - 08:17

اتحادخبر: تکليف مهم‌ترين انتخابات دنيا، مشخص و دونالد ترامپ با اختلاف درخور‌توجهي رئيس‌جمهور و ثروتمند‌ترين ساکن کاخ سفيد شد. آن‌همه افشاگري درباره مسائل اخلاقي و آن‌همه اظهارنظرهاي جنجالي‌ درباره مهاجران، برجام، خاورميانه و... موجب نشد خانواده کلينتون يک ‌بار ديگر رياست‌جمهوري را تجربه کنند.

به گزارش روزنامه شرق؛ بر اساس نظرسنجي‌ها پيش‌بيني مي‌شد هيلاري نخستين رئيس‌جمهوري زن تاريخ ايالات متحده شود و بسياري از ايرانيان نيز همين انتظار را داشتند. او نسبت به باراک اوباما درباره ايران مواضع سخت‌تري داشت اما از دموکرات‌ها بود و ايفاي نقش در آغاز مذاکرات هسته‌اي با ايران را در کارنامه داشت. در سياست و خصوصا سياست خارجي با سابقه و صاحب‌نظر بود و حتي می‌شد کابينه و تيم سياست‌خارجي‌اش را حدس زد. به‌هرحال آمريکايي‌ها ترجيح دادند يک ثروتمند بيگانه در عالم سياست را به کاخ سفيد بفرستند.

انتخابات آمريکا در همه دنيا مورد توجه و اثرگذار است؛ همچنان که ديروز شاهد افت شاخص بورس و کاهش ارزش دلار بوديم. مشخص‌شدن رياست‌جمهور جديد آمريکا حتي براي ما که ٣٧ سال است با اين کشور رابطه سياسي نداريم نيز مهم بود؛ حتي بيش از ادوار گذشته. ترامپ دقيقا وقتي سکان‌دار سياست در ايالات متحده شد که به واسطه توافق هسته‌اي در چارچوب مذاکرات با ١+٥ از دشمني‌ها ميان ايران و آمريکا کاسته شده بود. حالا ترامپ که در جريان مبارزات انتخاباتي حتي از پاره‌کردن برجام سخن گفته بود، به قدرت رسيده و بايد ديد رفتارش چقدر با شعارهاي انتخاباتي او هماهنگ است.

او در نخستين مناظره انتخاباتي خود به‌شدت از توافق هسته‌اي ايران انتقاد کرد. او اين توافق را يکي از «شاهکار‌هاي سياست خارجي هيلاري کلينتون» ناميد و مدعي شد ايراني‌ها که داشتند سقوط مي‌کردند و زير فشار تحريم خفه مي‌شدند، با استفاده از اين توافق به يک قدرت بزرگ بدل خواهند شد. فقط برجام نبود که او را عصباني مي‌کرد و از پرداخت ٤٠٠ ميليون دلار پول نقد به ايران نيز بسيار گله‌مند بود و اوباما را متهم مي‌کرد اين پول را به عنوان «باج» داده تا شهروندان آمريکايي را آزاد کند. در همين حين که کلينتون و ترامپ مشغول رقابت بودند، چندين رويارويي ميان قايق‌هاي تندرو ايراني و ناوهاي آمريکايي در خليج فارس پيش آمد و ترامپ مي‌گفت اگر رئيس‌جمهوري شود، در اين‌گونه موارد به قايق‌هاي ايراني شليک خواهد کرد.

مواضع دوگانه

ناگفته نماند وی اظهارات ديگري نيز داشت که به گمان برخي از تحليلگران مسائل سياسي اگر عملي شود، مي‌تواند به تغيير موازنه قدرت در خاورميانه به نفع ايران انجامد. او از يک سو گفته بود «ما مي‌خواهيم از شر داعش خلاص شويم؛ روس‌ها هم همين را مي‌خواهند؛ خب پس بگذاريد آنها اين کار را بکنند؛ چه مشکلي با اين موضوع داريد؟ ما چرا بايد نگران اين درگيري نظامي روس‌ها در سوريه باشيم؟» و از سوي ديگر با نگاهي انزواطلبانه گفته بود «آمريکا نمي‌تواند پليس دنيا باشد و ‌ميلياردها دلار براي کشورهاي ديگر هزينه کند درحالي‌که آنچه را ما نياز داريم، نمي‌دهند».

او حتي دخالت تمام‌عيار آمريکا در خاورميانه به سود متحدان منطقه‌اي را رد کرده و در آگوست ٢٠١٥، گفته بود: «دولت‌هاي عرب خليج فارس بايد به آمريکا پول دهند؛ چراکه بدون حمايت آمريکا وجود نداشتند». بر اساس همين اظهارات بود که برخي سياست خارجي او را به نفع ايران ارزيابي کردند و برخي ديگر گفتند پيش‌بيني‌ناپذيربودن ترامپ اوضاع را براي ايران سخت‌تر مي‌کند.

ديگر نکته درخورتوجه در مواضع ترامپ، اظهارات ضداسلامي‌اش بود که به گمان برخي شمشير دولبه‌اي براي تهران به حساب مي‌آيد. او دولت‌هاي سني و نه ايران را تجسم اسلام راديکال معرفي کرده بود و برخي از تحليلگران مسائل بين‌الملل اين موضوع را چرخشي معنادار و مثبت به سوي ايران تلقي کردند. گروه ديگري از تحليلگران نيز اگرچه پيروزي ترامپ را با پايان نبرد سوريه و بحران خاورميانه برابر مي‌دانستند، با استناد به اينکه بيگانه‌ستيزي و تشديد حضور دشمني خارجي بخش جدايي‌ناپذير از سياست خارجي آمريکاست، اعتقاد داشتند ترامپ از فرداي نابودي داعش، دشمن ديگري جايگزين مي‌کند و در اين ‌ميان گفتمان «ايران مانند ام‌القراي اسلام»، ايران را به دشمن بعدي آمريکا تبديل مي‌کند.

رگه‌هايي از اين احتمال در اظهارات پيش از انتخابات ترامپ ديده مي‌شد. همان وقت که در مناظره آخر، آزادي موصل را به نفع ايران دانست. او با تأکيد بر اينکه از حضور سربازان آمريکايي در عراق پشتيباني نمي‌کند، از اعلام قبل از موعد آماده‌سازي‌ها براي آغاز عمليات موصل انتقاد کرد و مدعي شد ايران، پيروز اصلي نبرد موصل خواهد بود. او با بيان اينکه ايران بايد از آمريکا به خاطر آزادشدن موصل تشکر کند، مدعي شد تهران از تصرف موصل نفع مي‌برد و به خاطر اين موضوع از واشنگتن سوءاستفاده مي‌کند تا به اين ترتيب به طور تلويحي حتي با آزاد‌سازي موصل نيز مخالفت کند.

کابينه احتمالي ترامپ

به هر ترتيب، ترامپ اکنون رئيس‌جمهور منتخب مردم آمريکاست و سياست خارجي او بر همه دنيا به خصوص خاورميانه و ايران اثرگذار خواهد بود. سياست خارجي که علاوه بر شخص رئيس‌جمهور به رويکرد کابينه از جمله وزراي خارجه، امنيت ملي، خزانه‌داري و دفاع نيز بستگي دارد. اگر کلينتون رئيس‌جمهور شده بود، گمانه‌زني درباره کابينه او کار ساده‌تري بود اما درباره افراد موردنظر ترامپ نيز حدس و گمان‌هايي وجود داد. او پيش از اين از افرادي مثل «وران بافت» براي تصدي وزارت خارجه نام ‌برده بود. ترامپ «کارل ايچان» سرمايه‌گذار و دوست تجاري‌اش را نيز بهترين گزينه براي وزارت خزانه‌داري دانسته بود.

ناگفته نماند «جک ولچ»، رئيس سابق شرکت جنرال‌الکتريک، نيز يکي از گزينه‌هاي احتمالي تصدي اين وزارتخانه است. «مايکل فلين» رئيس سابق اداره اطلاعات دفاع نيز مي‌تواند وزير دفاع ترامپ باشد زيرا يک بار از او حمايت کرده بود. «دونکان هانتر»، سناتور جمهوري‌خواه کاليفرنيا که در جنگ عراق حضور داشته و يکي از اعضاي کميته قدرتمند نيروهاي مسلح است، نيز به عنوان يکي از گزينه‌هاي تصدي اين مقام مطرح است. «رودي جيولياني» که در ١١ سپتامبر سال ٢٠٠١ شهردار نيويورک بود نيز يکي از حاميان ترامپ بوده و گفته مي‌شود مي‌تواند يکي از گزينه‌هاي وزارت امنيت ملي باشد.

پیروزی ترامپ و کامنت‌های ایرانیان

انتخابات آمریکا به‌شدت از دو شب قبل ازسوي کاربران ایرانی در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی پیگيری می‌شد؛ از مطالب طنز شبیه‌سازی‌شده تا کامنت‌گذاری پای توییتر و اینستاگرام ترامپ، کلینتون و دختر ترامپ. با مشخص‌شدن نتیجه انتخابات آمریکا، به‌ویژه صفحه اینستاگرام ترامپ و دخترش پر شده از کامنت‌های عجیب‌و‌غریب فارسی‌زبانان؛ اتفاقی که البته پیش از این هم سابقه داشته است؛ در جریان مذاکرات هسته‌ای، حمله به اینستاگرام فابیوس یا ملک سلمان، حمله به برخی فوتبالیست‌ها مثل مسی در جریان مسابقات یورو و...، کاربران ایرانی با هر سطح سلیقه، سواد و ذوق اقدام به کامنت‌گذاری پای صفحات چهره‌های مشهور کردند. نمونه‌ای از کامنت‌های قابل ذکر ایرانیان برای ترامپ این‌گونه است: «تو رو خدا با ایران کاری نداشته باش»، «جان مادرت سرت به لانه خودت گرم باشه، به ایران کاری نداشته باش» و حجم زیادی از کامنت‌های عجیب‌وغریب‌تر... ./ج