دکتر عبدالرسول عمادی
رسانه ها نمایندگان وجدان جمعی هستند همان طور که اخلاق رفتار و به ویژه کردار ما آدم ها نماینده وجدان فردی ماست.
آدم با وجدان چگونه آدمی است؟ و جامعه با وجدان چگونه جامعه ای است؟
آدم با وجدان آدمی است که قضاوت هایش عادلانه و منصفانه است تفکراتش انسانی و خیر خواهانه است و اعمالش درست و قانون مند است و به رعایت حد خود التزام دارد.
وجدان واژه ای عربی است به معنای یافتن و اصطلاحا قوه ای درونی است که انسان بر مبنای آن راه درست را از نادرست و عمل اخلاقی را از غیر اخلاقی تمیز می دهد و نه تنها از این قوه تمیز برخوردار است که بر مبنای همین تشخیص هم قضاوت و عمل می کند.
  متضاد وجدان واژه فقدان است که به معنای نداشتن است.
رسانه ها که سابقا عمدتا مطبوعات بودند این نقش را در خود آگاه جمعی بر عهده دارند.
مطبوعات یعنی به طبع رسیده ها یعنی آنچه چاپ شده است. واژه مطبوعات حاصل توجه به نقش مهمی است که پس از اختراع صنعت چاپ توسط نشریات ایفا شده است.
مطبوعات هم که در معنای تحت اللفظی خود به همه آثار چاپی اشاره می کنند در اصطلاح به نشریاتی گفته می شود که وظیفه اطلاع رسانی دوره ای را به صورت عمومی و تخصصی بر عهده دارند.
امروزه رقبای بسیاری برای مطبوعات درست شده است. یکی که در شرایط آزاد نبودن مطبوعات رقیب جدی آنهاست رسانه پچ پچ و شایعه است که موتورش تنها با گردش آزاد اطلاعات در مطبوعات خاموش می شود.
دیگری رسانه های الکترونیکی است و به ویژه فضای مجازی که در آن در عرصه اطلاع رسانی هر کسی هم تماشاگر است و هم بازیگر.
در آن واحد شما می توانید ناقل و یا مولد خبرهای راست و دروغ باشید و به کسی هم پاسخ گو نباشید. این اوضاع آشفته خبری در فضای مجازی هم حاصل ضعف آزادی مطبوعات است و در شرایط آزاد نبودن خبر این عرصه به رسانه شایعه پر و بال می دهد و پچ پچ ها را به صدای رسا تبدیل می کند.
وقتی نه تنها گریزی از زندگی جمعی نیست بلکه جهان کلا یک دهکده به هم فشرده شده است و وقتی واقعیتی به نام افکار عمومی ناگزیر به دنیا آمده و هر روز بالغ تر و بالنده تر شده است، این موجود عظیم الجثه هر روز گرسنه تر از روز پیش است و خوراکش خبر است.
هاضمه افکار عمومی خبر های کاذب را از صادق به فوریت تشخیص می دهد و این افکار عمومی نماد همگان است و همگان همان است که گفته اند نمی توان آن را برای مدت زمان زیادی فریفت.
بنابر این غول افکار عمومی را تنها باید با آب زلال خبر صادق سیراب کرد و چشمان تیز بین او آب را از سراب به خوبی تشخیص می دهد.
همین هم هست که مطبوعات نباید به چیزی جز خبر صادق التزام داشته باشند در واقع آنچه باید مطبوعات در حفظ آن بکوشند و از عریانی آن دفاع کنند حقیقت است.
حقیقت اگر چه همیشه پشت ابرهای کتمان و تزویر باقی نمی ماند اما باید این ابرها را مرتبا از روی آفتاب حقیقت کنار زد تا همگان به تابش این آفتاب عادت کنند و گرنه آفتاب حقیقت روزی که پس از مدتها به تاریکی ها بتابد خیلی از چشم ها کور شده اند و توان تحمل این خورشید سوزان را نخواهند داشت.
نمایشگاه مطبوعات که هر ساله برگزار می شود به ما می گوید که رسانه های رسمی و به ویژه مطبوعات باید یار صادق حقیقت و اطلاع رسان مورد اعتماد مردم باشند. آزادی مطبوعات بهترین ضامن کاهش فساد و توسعه درست کاری و معتبر ترین دشمن توطئه و تبانی و دروغ و نیرنگ است.
مطبوعات آزاد آزادی های مبتنی بر آگاهی را در جامعه ترویج می کنند و همان گونه که حد فرهنگ و فرهیختگی و توسعه انسانی جوامع را حد دانش، مهارت و تجربه معلمان آن معلوم می کند حد آزادی جوامع را هم آزادی مطبوعاتش معلوم می کند و هیچ جامعه ای آزاد تر از مطبوعات خود نیست.