مهر - ایرج اعتمادی: شعارها، آمارها و ارقام گردشگرش قشم جز هیاهویی از گردشگری، میراثی به‌جا نگذاشت، در تمام این سال‌ها، نبود زیرساخت‌ها، راهبردها و طرح جامع گردشگری در منطقه آزاد، بیشترین ضربه را بر تن نحیف گردشگری قشم وارد کرد. کارهای مقطعی و سلیقه‌ای مسئولان سابق، در فقدان طرح‌های بلندمدت و برنامه‌های راهبردی، با همه تلاشی که بعضاً داشتند، نتوانست گردشگری قشم را به سمت توسعه پایدار سوق دهد.

قشم، با همه پتانسیل‌های گردشگری‌ به مراکز خرید ارزان شهره گشت و چه بسیار پتانسیل‌های گردشگری جزیره به ویژه اکوتوریسم، ناشناخته ماند، بعضاً در بازدیدهای بی‌هدف آسیب پذیر، نه تنها اکوتوریسم که محیط زیست نیز از شعارهای توسعه‌ای مسئولان، مصون نماند.

با همه این اوصاف، یکی دو سال اخیر گام‌هایی در این راه به‌ویژه در بحث اکوتوریسم برداشته شد و صیانت از محیط زیست در برنامه مسئولان و فعالان گردشگری، تقریبا به رسمیت شناخته شد. امروز گردشگری قشم به سمتی می‌رود که به معیارهای جهانی آن شاید نزدیک شود. بحث پایداری و اهتمام به رضایت و درآمدزایی جامعه میزبان، فرهنگ و هنر محلی، از جمله اهدافی است که در متن جریان امروز گردشگری قشم به وضوح می‌توان دید.

 

به‌مناسبت روز جهانی جهانگردی و هفته گردشگری ویژه برنامه‌هایی با شعار «گردشگری برای همه» همزمان با سراسر کشور از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری منطقه آزاد در قشم برگزار شد. این نمایشگاه در خیابان منتهی به سینما دریای قشم جمعه شب نهم مهرماه به کار خود پایان داد. علاوه بر نمایشگاه برنامه‌های مختلفی در دیگر نقاط جزیره‌ قشم از جمله مسابقات دوچرخه‌سواری و موتورسواری نیز برگزار شد.

درآمدزایی گردشگری در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری منطقه آزاد قشم در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: ایجاد ۶۸ خانه بوم‌گردی در جزایر قشم، هنگام و هرمز طی سه سال گذشته به‌عنوان یکی از سیاست‌های مهم دولت تدبیر و امید  با هدف کمک به اقتصاد خانواده‌های روستایی و در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی، نقش ارزنده‌ای در افزایش سفرها به این جزایر داشته است.

عبدالجواد کمالی افزود: با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، سیاست‌های اداره کل گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم هم با محوریت توانمندسازی اقتصاد جوامع محلی در این منطقه آغاز شد و طی دو سال گذشته تعداد کاشانه‌های مهمان از یک به ۶۸ واحد افرایش یافته است.

وی یکی از مهم‌ترین اهداف ایجاد خانه‌های بوم‌گردی در جزایر قشم را معرفی فرهنگ بومی این منطقه در قالب فرهنگ ایرانی- اسلامی برشمرد و تاکیدکرد: این سیاست علاوه بر کاهش مشاغل کاذب در این منطقه، موجب افزایش شمار گردشگران به قشم شده است.

 

۱۵ تعاونی صنایع دستی در جزایر قشم، هنگام و هرمز ایجاد شده که در قشم ۳۳۹  نفر به صورت مستقیم و افزون بر یک‌هزار نفر نیز به صورت غیر مستقیم در تعاونی‌های جزیره قشم مشغول به کار هستند.کمالی با بیان این‌که در این مراکز اقامتی، صنایع دستی هنرمندان جزیره نیز ارائه می‌شود، گفت: ۱۵ تعاونی صنایع دستی در جزایر قشم، هنگام و هرمز ایجاد شده که در قشم ۳۳۹  نفر به صورت مستقیم و افزون بر یک‌هزار نفر نیز به صورت غیر مستقیم در تعاونی‌های جزیره قشم مشغول به کار هستند.

وی اظهار داشت: بیش از دوهزار نفر نیز در هفت تعاونی قایق‌داران حوزه گردشگری قشم در روستاهای طبل، سهیلی، گورزین، لافت، شیب دراز، هنگام و دیرستان در بخش گردشگری دریایی این منطقه مشغول به‌کار هستند.

وی با اعلام این‌که اقتصاد یک نیاز اساسی برای جوامع محلی محسوب می‌شود، یادآور شد: اداره کل گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم ایجاد دوره‌های آموزشی را با هدف توانمندسازی زنان قشمی برای کمک به اقتصاد خانواده طی سه سال گذشته با جدیت دنبال کرده است.

کمالی گفت: کاشانه‌های مهمان در نقاط مختلف جزیره قشم پراکنده هستند و این اماکن از نظر شکل، ماهیت و نوع خدمات با هم تفاوت دارند به طوری که در کنار خدمات اسکان، فرهنگ و آیین‌های این منطقه نیز در قالب اجرای انواع موسیقی محلی، همچون ازوا، رزیف، شوشی، رقص شمشیر و همچنین ارائه اشیای قدیمی در حوزه مردم‌شناسی، غذاهای محلی و صنایع دستی به گردشگران معرفی و ارائه می‌شود.

وی توجه به آداب و حفظ فرهنگ و آداب و رسوم مردم جزیره قشم را بسیار حائز اهمیت دانست و یادآور شد: اداره کل گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم با برگزاری دوره‌های مختلف آموزشی در حوزه مسائل اجتماعی، اقدامات مناسبی را با هدف حفط ارزش‌های مردمان این منطقه دنبال کرده است.

وی افزود: فعالان خانه‌های بوم‌گردی در این جزیره با نوع پوشش و گویش محلی خود و ارائه خدمات در بخش‌های مختلف می‌توانند فرهنگ غنی خود را  در سفر گردشگران به آنان منتقل کنند.

دشتی‌زاده: برخی جوامع به صورت تاریخی مهمان‌نواز هستند

در این ارتباط عبدالرضا دشتی‌زاده مسئول بخش گردشگری منطقه آزاد قشم در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: بر خلاف تصور، گرشگری تنها و تنها تکیه بر سیاست‌گذاری‌های دولتی نیست اگرچه آموزش نقش مهمی در ایجاد فرهنگ پذیرش گردشگر دارد ولی برخی جوامع به صورت تاریخی مهمان‌نواز هستند و این قدرت اصلی اجرای تمامی راهکارهای گردشگری است.

دشتی‌زاده افزود: بدون شک منطقه‌ای که بیگانه‌گریز باشد به دشواری می‌توان برنامه‌های مدون گردشگری را اجرا کرد. به موازات آن، جامعه علاقه‌مند به آبادی و توسعه با نگاهی امیدوارانه شرایط لازم برای اجرای چنین برنامه‌هایی را دارد.

دشتی‌زاده ادامه داد: بدون شک گردشگری در جامعه محلی یا جامعه ساکن و سیاست‌گذاری ادغام شده، به عنوان مثال اجرای برنامه‌های فرهنگی نیاز به همکاری جامعه ساکن دارد، به‌دنبال آن آموزش به‌عنوان یکی از پایه‌های گردشگری تنها با مشارکت جامعه ساکن یا مخاطب اجرا خواهد شد.

مسئول بخش گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم به عنوان یکی از ویژگی‌های این نمایشگاه در قشم گفت: امسال با شعار جهانی «گردشگری برای همه» سعی کردیم همه را در این جریان دخالت داده و به تمامی فعالان گردشگری فرصت معرفی فعالیت‌های خود را بدهیم.

نمایشگاه فرصتی برای آشنایی مردم قشم با کاشانه‌های مهمان

افشین عباس‌نژاد هنگامی مدیرعامل جامعه اقامت‌گاه‌های کاشانه مهمان جزیره قشم نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بیان داشت: پس از سال‌ها توانستیم با تلاش دوستان و مسئولان و مدیران در اداره کل گردشگری صنایع دستی و میراث فرهنگی منطقه آزاد که دغدغه‌ آنها رونق و استقلال جامعه کاشانه‌داران بود، با ثبت کاشانه‌های مهمان به بهترین وجه از گردشگران در خانه‌های قدیمی روستایی پذیرایی کنیم.

عباس نژاد افزود: با وجود تعدد و تنوع اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی در سراسر روستاهای جزیره از لافت تا هفت‌رنگو تا هنگام، شیب‌دراز، ده‌خدا و کورزین، تنبان و سهیلی، برکه‌خلف و دفاری در برخی از این روستاها چندین کاشانه آماده پذیرایی از گردشگران است.

وی گفت: گردشگران با خاطری آسوده می‌توانند فارغ از دغدغه‌های غذا و اسکان از تمام سایت‌های گردشگری روستاهای جزیره بازدید کنند و در جوار سایت‌ها به اقامتگاه‌های بوم‌گردی که تلفیقی از نمادهای سنتی و امروزی است مهمان باشند.

عباس نژاد عدم حضور پررنگ کاشانه‌داران در این نمایشگاه را یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های خود ذکر کرد و گفت: تردیدی نیست که برخی کاشانه‌داران ما به حدی مشهورند که مردم و مسافران از دیرباز آن‌ها را می‌شناسند ولی حضور در این نمایشگاه بیشتر باعث آشنایی مردم قشم با اقامتگاه‌های روستایی می‌شود.

 

رویدادهای خوبی در حوزه گردشگری قشم اتفاق افتاده است

محمدرضا زرشکی مدیرعامل جامعه راهنمایان گردشگری جزیره‌ قشم در خصوص هفته گردشگری و روز جهانی جهانگردی گفت: با توجه به این‌که روز جهانگردی یک تاریخ مشخصی دارد که هر ساله در کل کشور و استان‌های مختلف برگزار می‌شود، امسال به لطف خدا و مسئولین اداره کل گردشگری در قشم نیز این اتفاق افتاد و هر شب برنامه‌های متنوعی از فعالان این حوزه به‌ویژه در خصوص خدمات مسافرتی جامعه هتل‌داران و انجمن راهنمایان ارائه می‌شود.

زرشکی ضمن تشریح محاسن سفر، به آسایش و آرامش گردشگران و مسافران اشاره کرد و این نمایشگاه‌ها را فرصتی برای انتخاب بسته‌های سفر، پاسخی به نیازهای مسافران و گردشگران ذکر کرد.

نمایشگاه باعث شد آثار اساتید گردشگری به معرض دید عموم گذاشته شود

انیسه شریفی‌پور، معاون و مدیر آموزش و پژوهش دانشگاه علمی کاربردی شهرداری قشم، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: از آن‌جایی که ما در دانشگاه علمی کاربردی علاوه بر رشته‌های دانشگاهی، یک سری دوره‌های کوتاه مدت هم برگزار می‌کنیم می‌توانیم با توجه به نیازهای جزیره در حوزه گردشگری یا صنایع دستی دوره آموزشی نیز برگزار کنیم که در واقع به محصول برسیم و بتوانیم محصولات را عرضه کنیم. با توجه به شعار کارآفرینی دانشگاه، می‌توانیم مشاغل خانگی و کارگاه‌ها را ایجاد کنیم چرا که دانشگاه فرصتی برای تبدیل ایده به کسب و کار است.

 

وی افزود: با توجه به شعار کارآفرینی دانشگاه، می‌توانیم مشاغل خانگی و کارگاه‌ها را ایجاد کنیم چرا که دانشگاه فرصتی برای تبدیل ایده به کسب و کار است.

شریفی‌پور معتقد است دوره‌های کوتاه‌مدت این دانشگاه، در حوزه صنایع دستی بیشتر می‌تواند تاثیرگذار باشد و در حوزه‌ گردشگری نیز با آموزش‌های لازم می‌تواند موثر باشد.

شریفی پور در بیان تفاوت دانشگاه علمی کاربردی شهرداری قشم با سایر دانشگاه ها گفت: تفاوت این دانشگاه با دانشگاه‌های دیگر بیشتر در زمینه‌ مهارت است، دانشگاه‌های دیگر در مقطع کاردانی و کارشناسی و به صورت مقطعی کار می‌کنند یعنی حتما بایستی دانشجویی بیاید کاردانی بگیرد یا کارشناسی، ارشد یا دکترا، ولی دانشگاه ما علاوه بر این مقطع‌ها در دوره‌های کوتاه مدت هم فرصت دارد که دوره‌هایی در حد سه چهارماه برگزار کند و بتواند متقاضی و شرکت کننده را به شغل برساند.

شریفی‌پور از تاثیر این نمایشگاه بر جامعه قشم و بازار و رضایت‌مندی مردم گفت: چون این نمایشگاه برای اولین بار برگزار می‌شود طبیعتا یک سری نواقصی دارد مخصوصا در بحث غرفه‌داری که من فکر می‌کنم غرفه‌داران بایستی همیشه یک سری پکیجها را آماده برای ارائه داشته باشند. ولی اگر ما بدانیم که این نمایشگاه‌ها را همیشه داریم و استمرار داشته باشد قطعا می‌تواند موثر باشد.

این فعال بومی حوزه گردشگری افزود: به نظر من این نمایشگاه باید در تقویم سالیانه‌ قشم قرار بگیرد، هفته گردشگری بهانه‌ای است برای برگزاری این نمایشگاه‌ها، اگر ما در طول شش ماه دوم سال که هوا بهتر است این نمایشگاه‌ها را هر ماه بتوانیم داشته باشیم مسلما تاثیر خوبی بر بازار و جامعه خواهد داشت.

وی تصریح کرد: چنانچه مسافران و هموطنانمان در خارج از قشم  و استان از برگزاری این نمایشگاه در ماه‌های مختلف آگاهی داشته باشند، برنامه‌ سفرشان را طوری تنطیم می‌کنند که بتوانند از این نمایشگاه استفاده کنند و به نوعی باعث جذب بیشتر مسافر و گردشگر به قشم می‌شود.

جزیره قشم با یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت به عنوان بزرگترین جزیره خلیج فارس با داشتن ظرفیتهایی همچون طولانی ترین غار نمکی جهان، جنگل ریایی حرا، دره ستاره ها، دره تندیس ها، تنگه چاهکوه، غارهای خوربس، خلیج دلفین ها، سواحل زیبا، جزایر ناز، چاه های تلا، بادگیرهای زیبا، سایت تخم گذاری لاک پشت های پوزه عقابی، بام قشم، ماسه های نقره ای و طلایی، پارک کروکودیل ها، موزه ژئوپارک، آهوان زیبا در هنگام و هرمز، قلعه تاریخی پرتغالی ها، خاک های رنگی هرمز، سایت اسبدوانی و شترسواری و ده ها پتانسیل دیگر صنعت گردشگری به عنوان یکی از شهرستان های استان هرمزگان در جنوب ایران واقع شده است.